Non-rapid eye movement,NREM, SEM – fazasnu charakteryzująca się wolnymi ruchami gałek ocznych, jest to tzw.sen głęboki. W tej fazie następuje głęboki wypoczynek. W mózgu pojawiają się faletheta, a późniejdelta. Faza ta pojawia się szybko po zaśnięciu i trwa ok. godziny. Następnie pojawia się fazaREM (rapid eye movement). Fazy te przeplatają się podczas normalnego 8-godzinnego snu, a jeden ich cykl wynosi około 90 minut. Im dłużej śpimy, tym faza NREM jest krótsza i płytsza, a faza REM trwa dłużej, zmniejsza się więc czasowy stosunek faz snu względem siebie.
W czasie snu wolnofalowego tempo metabolizmu ulega znacznemu zmniejszeniu, spadaciśnienie krwi, zwolnione zostają oddechy i rytm serca, nerki produkują mniej moczu, a pokarm przesuwany jest przez jelita wolniej -organizm odpoczywa. Spada również o pół stopnia temperatura naszego ciała. Są jednak procesy, które w tej fazie snu zachodzą szybciej. Między innymi wzrasta poziom niektórych hormonów, szybciej goją się rany.
Dawniej uważano, że w fazie NREM nie pojawiają sięmarzenia senne. Obecnie wiadomo, że takie marzenia się pojawiają, choć nie w postaci konkretnych obrazów, ale raczej odczuć (np. spadanie) lubwizualizacji kolorów.
- Etap 1 (NREM I) - występuje na początku snu. Gałki oczne powoli się poruszają. Falealpha zastępowane są wolniejszymi falamitheta. Ludzie w tym stanie mają wrażenie, że jeszcze nie śpią. Zachodzi stopniowe zawężanie świadomości związane z hamowaniem działania kory przedczołowej przezhamujący układ wzgórza.
- Etap 2 (NREM II) - świadomość zostaje zniesiona, ale osobę można łatwo obudzić. Gałki oczne zwalniają, a marzenia senne pojawiają się bardzo rzadko.EEG pokazujewrzeciona snu ikompleksy K odpowiadające za nagłe wzdrygnięcia kojarzone z wrażeniem spadania, skutkujące czasami chwilowym obudzeniem.
- Etap 3 (NREM III) - przejście między etapem 2 i 4. Pojawiają się faledelta, wiązane z "głębokim" snem, mieszają się z falami theta, które jak na razie dominują. Sen jest głęboki, zwalnia akcja serca, spadają ciśnienie krwi i temperatura.
- Etap 4 (NREM IV) - sen wolnofalowy. Najgłębszy etap snu. Gałki oczne nie poruszają się. Dominują faledelta (na EEG odróżniamy etap 3 od 4 po procentowym udziale fal theta i delta, jeżeli fale delta wynoszą ponad 50%, jest to faza NREM IV). Marzenia senne pojawiają się najczęściej w całym śnie NREM, ale rzadziej niż w śnie REM. Treść marzeń jest niepowiązana ze sobą i mniej żywa niż w fazie REM. Są bardziej logiczne i mają charakter deklaratywny. Oprócz tego na tym etapie najczęściej ujawniają się niektóreparasomnie, takie jaksomnambulizm lublęki nocne. W etapie tym dochodzi do konsolidacji pamięci deklaratywnej (związanej z np. uczeniem się). Po tej fazie następujefaza REM.
- BogdanB. Sadowski BogdanB.,Układ nerwowy i narządy zmysłów, [w:]StanisławS. Konturek (red.),Konturek. Fizjologia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny., wyd. II, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2013, s. 706,ISBN 978-83-7609-673-5 .
