Sejm niemy – jednodniowa sesjasejmuRzeczypospolitej Obojga Narodów, która miała miejsce 1 lutego 1717 wWarszawie, za panowania królaAugusta II Mocnego. Sejm ten został nazwany „niemym” z powodu niedopuszczeniaposłów do głosu, w obawie przed zerwaniem obrad. Miał charaktersejmu pacyfikacyjnego kończącego okres wojny domowejszlachty zkrólem Augustem II.
August II Mocny dążył do ściślejszego powiązania Rzeczypospolitej Obojga Narodów iElektoratu Saksonii, w której był dziedzicznymelektorem. Polska była wówczas pod wpływem caraPiotra I Wielkiego, którego wojska stacjonowały na jej terenie, natomiast August II dążył do zmniejszenia jego ingerencji w sprawy Rzeczypospolitej. Po wprowadzeniuwojsk saskich na tereny Polski w 1710 roku i brutalnemu nakładaniu przez nie kontrybucji na zrujnowanych wcześniej podczasIII wojny północnej majątkach szlacheckich, szlachta zareagowała zawiązaniem w listopadzie 1715konfederacji tarnogrodzkiej, czego skutkiem była dwuletniawojna domowa.
Szlachta po nieudanych rokowaniach z królem, zwróciła się o mediację do cara Rosji, Piotra I. Skutkiem tego był układ między królem a szlachtą zawarty 3 listopada 1716 w Warszawie przy mediacji posła rosyjskiegoGrzegorza Dołgorukowa, zatwierdzony później na jednodniowym sejmie, zwanym później niemym[1]. Z powodu obaw przed jego zerwaniem nikomu oprócz przewodniczącego obradom marszałkaStanisława Ledóchowskiego oraz odczytujących nowe uchwały posłów nie wolno było się odzywać.
Wbrew powtarzanym w historiografii poglądom, Piotr I Wielki nie był gwarantem traktatu warszawskiego, do czego nie dopuścili król i konfederaci[2]. W dodatku zobowiązał się wyprowadzić swoje wojska po uspokojeniu się w Polsce sytuacji wewnętrznej, co uczynił w 1719 roku.
Po Sejmie niemym nastał 15-letni okres pokoju i odbudowy gospodarki.
5 stycznia 1719 podpisano wWiedniu sojusz cesarzaKarola VI,Jerzego I i Augusta II Mocnego wymierzony przeciw Rosji, pozostawiając ten układ w zawieszeniu (łac.in suspenso manere) aż do formalnego potwierdzenia przez Sejm Rzeczypospolitej[7]. Wobec zerwania kolejnych Sejmów (30 grudnia 1719 – 22 lutego 1720) i (30 września – 11 listopada 1720) sprawa została zaprzepaszczona[8].