 Scena z inscenizacjiRycerskości wieśniaczej w operze w Berlinie | |||
| Rodzaj | operawerystyczna | ||
|---|---|---|---|
| Muzyka | |||
| Libretto | |||
| Liczba aktów | 1 | ||
| Język oryginału | włoski | ||
| Źródło literackie | opowiadanieGiovanniego Vergi podtym samym tytułem | ||
| Czas trwania | ok. 70 min. | ||
| Data powstania | 1889 | ||
| Prapremiera | 17 maja 1890 | ||
| Premiera polska | 1892 Warszawa | ||
| |||
| |||
Rycerskość wieśniacza (oryginalny tytułwł.Cavalleria rusticana) – jednoaktowa opera (melodramma) włoskiego kompozytoraPietro Mascagniego z 1890 r.Libretto napisali Giovanni Targioni-Tozzetti i Guido Menasci na podstawie opowiadaniaGiovanniego Vergi pt.Rycerskość wieśniacza, a właściwie jego adaptacji scenicznej. Pierwszy raz została wystawiona 17 maja 1890 wRzymie. Uważana jest za pierwszą klasyczną operęwerystyczną.
Rycerskość wieśniacza stała się najpopularniejszym dziełem w całym dorobku operowym Mascagniego.
W1889 r. Mascagni otrzymał drugą nagrodę w konkursie na jednoaktową operę (zdobywca pierwszego miejsca nie odegrał znaczącej roli w dziejach muzyki). Dziełem tym była „Cavalleria rusticana”. Wystawienie jej miało miejsce17 maja1890 roku w Teatro Constanzi wRzymie. Po prapremierze, na której publiczność urządziła kompozytorowi żywiołową owację, opera odnosiła sukcesy na wszystkich wielkich scenachEuropy, nie wspominając o scenach rodzimej Italii. W pierwszym wystawieniu udział wzięły ówczesne sławy włoskiej opery:Leopoldo Mugnone (dyrygent),Roberto Stagno wraz z żonąGemmą Bellincioni (Turiddu i Santuzza), którzy stali się specjalistami w tych rolach,Mario Ancona (Alfio), Ida Nobili (Lola) i Federica Casali (Mamma Lucia).
Opera ta uważana jest za pierwszą operę werystyczną. Do jej powodzenia przyczynił się nie tylko temat libretta napisanego przez Giovanniego Targioni-Tozzettiego i Guida Menasciego, lecz również ogólne uproszczenie środków teatralnych, ogromne bogactwo melodii oddających charakter i atmosferępołudniaWłoch. Również nowość, jaką była jej zwartość (tylko 1 akt) przypadła publiczności do gustu. Nie ma tu zmian scen, a zamiast baletu, Mascagni wprowadziłchór. Akcja dzieje się w okresiewielkanocnym wsycylijskiej wsi, niedaleko miasteczkaFrancofonte. W bardzo sugestywny sposób odrysował kompozytor sceny z życia wsi, takie jak powrót z pola, msza w wiejskim kościele, czy obraz wiejskiej tawerny, a idylliczny chór „Gli aranci olezzano”, czy też majestatyczne „Regina coeli”, należą do najbardziej poruszających fragmentów muzycznych w historii opery.
OperaRycerskość wieśniacza była grana praktycznie na deskach wszystkich renomowanych teatrów muzycznych świata, a ponieważ była zbyt krótka, aby zdołała wypełnić cały wieczór, połączono ją w stałą parę z operąPajaceRuggera Leoncavalla. To połączenie okazało się najlepsze i utarło się określać taki program wieczoru operowego skrótemCav/Pag (odCavalleria rusticana iIPagliacci).
Wioska na Sycylii, Wielkanoc. Turiddu wraca z wojska, by dowiedzieć się, że jego narzeczona Lola wyszła za mąż za woźnicę Alfia. Wówczas Turiddu z zemsty wdał się w romans z ubogą dziewczyną, Santuzzą. W momencie rozpoczęcia opery Lola, powodowana zazdrością, na nowo zaczęła spotykać się z Turiddu, zdradzając męża. Turiddu śpiewa pod jej oknamiSicilianę.
Na placu przed wiejskim kościółkiem Santuzza, będąca w ciąży z Turiddu, zaczepia Lucię i prosi ją o wieści o jej synu. Santuzza mówi, iż według plotek Turiddu był tego dnia we wsi. Pojawia się Alfio, prosząc Lucię o wino i opowiadając o tym, że widział niedawno Turiddu.
Z kościoła dochodzi świątecznyśpiew, wychodzi procesja, do której dołącza Santuzza. Po odejściu grupy Santuzza opowiada Lucii swoją historię. Prosi ją, by modliła się za nią. Lucia wchodzi do kościoła, na placu pojawia się Turiddu. Santuzza błaga go, by do niej wrócił, lecz ten odpycha ją i idzie w stronę kościoła, gdyż chwilę wcześniej weszła tam Lola. Z kolei pojawia się Alfio, któremu zazdrosna Santuzza opowiada o zdradzie żony z Turiddu. Orkiestra gra Intermezzo.
Wieśniacy wychodzą z kościoła. Turiddu, z Lolą u boku, zaprasza przyjaciół na wino. Dołącza do nich Alfio, który nie chce pić z Turiddu i wyzywa go na pojedynek. Według sycylijskiego zwyczaju obaj wymieniają uściski, Turiddu gryzie Alfia w ucho, co oznacza chęć walki do ostatniej krwi. Alfio odchodzi, Turiddu prosi Lucię, by zaopiekowała się Santuzzą, jeśli nie wróci, po czym oddala się. Po chwili słyszany jest krzyk „Zabili Turiddu!”. Santuzza mdleje, Lucia pada na ręce kobiet z wioski.
wg Piotr KamińskiTysiąc i jedna opera
| Dzieła |
|
|---|---|
| Inne |
|
