W wyniku rozpadu alfa powstające jądro ma mniejszą o 2liczbę atomową aliczbę masową mniejszą o 4 w porównaniu z rozpadającym się jądrem.
Spośród izotopów spotykanych w naturze wiele jąder należących do łańcuchów uranowego oraz torowego jest emiterami cząstek α. Natomiast spośród promieniotwórczych jąder atomowych (także wytworzonych syntetycznie) rozpadowi α ulegają głównie jądra cięższe – powyżej masy 200u, ale także wśródpierwiastków ziem rzadkich oraz bardzo egzotycznychizotopówcyny,telluru iksenonu (okolice masy 100u).
Emitowane cząstki mają zazwyczajenergię kinetyczną około 5MeV, co odpowiada prędkości 15 000 km/s[1].W rozpadzie α, cząstka α formuje się już w jądrze i jest równocześnie odpychanasiłami elektrostatycznymi i przyciąganaoddziaływaniami silnymi pozostałej części jądra. W niewielkiej odległości od jądra siły przyciągania jądrowego przeważają, w większej zaś przeważają siły odpychania. Cząstka α ma energię mniejszą od energii potrzebnej na pokonanie sił przyciągania, ale dzięki kwantowemuzjawisku tunelowania przenika przez wąskąbarierę potencjału.
Energia cząstek alfa emitowanych z danego atomu ma określoną wartość, ponieważ rozpad jest dwuciałowy i prowadzi do określonychpoziomów energetycznych powstającego jądra. W przypadku niektórychradionuklidów (np.265Sg,266Sg) możliwy jest rozpad α do kilku różnych poziomów energetycznych jądra, dzięki czemu energie emitowanych cząstek alfa są również ściśle określone. W takim przypadku udział cząstek alfa o danej energii zależy od prawdopodobieństwa zajęcia przez powstające jądro odpowiadającego poziomu energetycznego.
Rozpad α jest dość powszechnym zjawiskiem w przyrodzie, odpowiada za niemal połowę promieniotwórczości naturalnejskorupy ziemskiej.
Zjawisko rozpadu α jest między innymi wykorzystywane w konstrukcji czujników dymu, w których rozpadające się jądra pierwiastka ameryk-241 emitują cząstki α pochłaniane przez dym.[1]
↑abJerzy W.J.W.MietelskiJerzy W.J.W.,Współczesne metody badań radioaktywności otoczenia człowieka, 2014,ISBN 978-83-7464-754-0. Brak numerów stron w książce
