![]() | Zobacz hasłarowerzysta i rowerzystka w Wikisłowniku |
![]() | Zobacz hasłocyklista w Wikisłowniku |
Rowerzysta, rzadziejcyklista – osoba przemieszczająca się za pomocąroweru. W XIX w. w Polsce osoby jeżdżące na rowerach nazywanocyklistami,bicyklistami,kołowcami,kołownikami lubkolarzami. Słoworowerzysta pojawiło się w okresie międzywojennym, pochodzi od słowarower, a pośrednio od nazwy brytyjskiej firmy „Rover”[1][2].
Określenie rowerzysta jest stosowane tylko dla osobyporuszającej się rowerem w danej chwili. Ta sama osoba po zejściu z roweru staje siępieszym.
Osoba jeżdżąca na rowerze wyczynowo (uprawiającakolarstwo) jest określana jakokolarz[3].
Zgodnie z przepisamiustawy o kierujących pojazdami rowerzyści, którzy nie ukończyli 18. roku życia, mogą kierować rowerem pod warunkiem posiadaniakarty rowerowej lub prawa jazdy kategorii AM, A1, B1 lub T. Od osób, które ukończyły 18 lat, nie wymaga się dokumentu uprawniającego do kierowania rowerem. Należy posiadać dokument potwierdzający osiągnięcie 18. roku życia –dokument tożsamości (np.dowód osobisty) czy prawo jazdy. Wymaganie prawa
jazdy do poruszania się rowerem przez dorosłą osobę jest niezgodne z art. 3 ust. 5Konwencji Wiedeńskiej z 1968 rokuratyfikowaną przez Polskę w 1988 roku[4]:
Umawiające się Strony są obowiązane dopuścić do ruchu międzynarodowego na swoich terytoriach rowery i motorowery odpowiadające warunkom technicznym określonym w rozdziale V niniejszej konwencji i którymi kierujący mają swe stałe miejsce zamieszkania na terytorium innej Umawiającej się Strony. Żadna z Umawiających się Stron nie może wymagać, aby kierujący rowerami lub motorowerami w ruchu międzynarodowym mieli prawa jazdy; jednakże Umawiające się Strony, które zgodnie z ustępem 2 artykułu 54 niniejszej konwencji złożyły oświadczenia o zrównaniu motorowerów z motocyklami, mogą wymagać praw jazdy od kierujących motorowerami w ruchu międzynarodowym.
Osoba, która nie ukończyła 10. roku życia, może poruszać się rowerem jedynie pod opieką osoby dorosłej i jest uznawana zapieszego tak samo jak osoba opiekująca się. Osoby takie (opiekun z podopiecznym) mają obowiązek poruszać się tak jak piesi, czyli po drodze dla pieszych,poboczu lub po lewej stroniejezdni (rozdział 2 ustawyPrawo o ruchu drogowym[5]). Zgodnie z przepisami nie mogą poruszać się podrodze dla rowerów, co budzi wiele kontrowersji[6]. Mogą za to przejeżdżać przez przejście dla pieszych, gdyż nie obowiązują ich przepisy dot. rowerzystów.
Rowerzysta jest zobowiązany do poruszania się po (zgodnie z kolejnością):
Rowerzyście zabrania się poruszania rowerem:
Rowerzysta ma prawo:
Poniższa galeria prezentuje znaki dla rowerzystów używane w Polsce.
Wiele naukowych opracowań dowodzi, że ludzie regularnie jeżdżący na rowerze mają mniejsze skłonności dootyłości,cukrzycy,udarów, chorób serca i różnych rodzajów raka[8]. Rowerzyści nie tylko zyskują kilka lat życia, ale mają też większe szanse pozostać mobilnymi i niezależnymi w podeszłym wieku czy uniknąć demencji[8]. U ludzi, którzy jeździli do pracy rowerem, istnieje o 40% mniejsze ryzyko zgonu w czasie 15 lat badania niż pozostałych[8]. Kolarstwo znacznie poprawia kondycjęukładu sercowo-naczyniowego[8]. SzpitalNorthern General Hospital(inne języki) wSheffield przeprowadził badanie w trakcie którego zbadano sprawozdania zsekcji zwłok 32 osób, które regularnie jeździły na rowerze i zmarły w różnych okolicznościach. Porównano ich serca z organami innych zmarłych tym samym wieku i tej samej płci. Okazało się, że w grupie poruszającej się na rowerach znacznie rzadziej dochodziło dozaczopowania tętnic iobstrukcjinaczyń wieńcowych[9][8].
Inne badanie, opublikowane w 2016 r. przezUniwersytet Południowej Danii, wykazało, że jazda na rowerze nawet w stosunkowo małym wymiarze czasu może znacząco zmniejszyć ryzyko wystąpienia schorzeń serca. Naukowcy przez 20 lat monitorowali 50 000 osób w wieku od 50 do 65 lat. Ci, którzy jeździli rowerem przynajmniej dziewięćdziesiąt minut tygodniowo, byli o 24% mniej narażeni nadusznicę bolesną izawał serca w danym czasie. Przy jeździe rowerem zaledwie pół godziny tygodniowo ryzyko spadało o 16%[10][11].
W 2000 r. ten sam uniwersytet zbadał efekty dojeżdżania rowerem do miejsca pracy lub nauki. Badacze przyglądali się życiu 30 000 mieszkańcówKopenhagi w różnym wieku średnio przez okres 15 lat. W trakcie trwania projektu zmarło 6000 osób. Okazało się, że u ludzi jeżdżących do pracy rowerem ryzyko, że umrą w trakcie okresu badania, było o 40% niższe (nawet po wzięciu pod uwagę wpływu czynników typu poziom aktywności sportowej niezwiązanej z transportem)[12][11].
Informacje w projektach siostrzanych |
![]() |
![]() |
![]() |