Rodrigo Roa Duterte (ur.28 marca1945 wMaasin) –filipiński polityk, trzykrotny burmistrzDavao w latach 1988–1998, 2001–2010 i 2013–2016, w latach 2016–2022prezydent Filipin. Pełnił funkcję burmistrza miasta Davao oraz wiceburmistrza tego miasta w latach 1986–1987 i 2010–2013. Deputowany do filipińskiej Izby Reprezentantów z okręgu Davao w latach 1998–2001.
Rodrigo Duterte urodził się 28 marca 1945 roku wMaasin[1]. Jest synem Vicentego G. Duterte, prawnika z luduVisayan oraz Soledad Duterte, nauczycielki[1]. Dziadek Rodrigo Duterte był z pochodzenia Chińczykiem[2]. Według Duterte w wieku szesnastu lat miał dokonać zabójstwa za pomocą noża[3]. Rodrigo został wyrzucony z dwóch liceów za złe zachowanie, jednak udało mu się dostać na studia prawnicze naUniwersytecie San Beda[4]. Przed obroną pracy na uczelni miał strzelić do człowieka, który dokuczał mu z powodu jego pochodzenia[1]. Po ukończeniu studiów prawniczych rozpoczął praktyki w biurze prokuratora miejskiego w Davao i w ciągu dziesięciu lat awansował z czwartego na drugiego asystenta prokuratora[1].
W wieku czternastu lub piętnastu lat Duterte miał paść ofiarąmolestowania seksualnego[5]. Na wniosekKonferencji Biskupów Katolickich Filipin polityk wskazał na sprawcę ojca Marka Falveya, zmarłego w 1975 rokujezuitę[1]. Duterte wcześniej nie mówił o napaści, gdyż był za młody i obawiał się, że nikt nie uwierzy w jego relację[1].
W 1986 roku Rodrigo Duterte wybrano na burmistrzaDavao[6]. Jako burmistrz zasłynął z poprawy bezpieczeństwa w mieście. Rzeczywiści i domniemani przestępcy byli mordowani przez stworzone przez Duterte szwadrony śmierci. Przedwyborami prezydenckimi w 2016 roku media poinformowały, że Duterte osobiście mordował przestępców. W grudniu 2016 roku Duterte przyznał, że zabił trzy osoby[7]. Według zeznań emerytowanego oficera policji Arturo Lascanasa członkowie szwadronów śmierci otrzymywali od 20 tys. do 100 tys.pesos za zamordowaną osobę, a sam Duterte osobiście zabił ok. 200 osób. Według relacji Edgara Matabato (byłego szefa jednego ze szwadronów śmierci) Duterte ukrywał się pod pseudonimem Charlie Mike i osobiście zabił za pomocąpistoletu maszynowego Uzi agenta służby bezpieczeństwa[1]. Na rozkaz Duterte Edgar Matabato ćwiartował ciała ofiar i wrzucał je na pożarcie krokodylom lub do morza[1]. W latach 1988–2013 szwadrony śmierci zabiły co najmniej 1000 osób[3]. Według szacunków filipińskiego prawnika Jude Sabio Duterte jest odpowiedzialny za zamordowanie 9400 niewinnych osób[8].
13 sierpnia 1989 roku z więzienia Davao uciekło 16 przestępców. Osadzeni byli członkami ganguWild Boys of DaPeCol. Liderzy gangu, Felipe Pugoya i Mohammad Nazir Samparani, wcześniej uciekli z więzienia[1]. Uciekinierom udało się porwać 15 protestanckich misjonarzy w organizacjiRadosne Zgromadzenie Boga[9]. Rodrigo Duterte uczestniczył w dwudniowych negocjacjach[9]. W tym czasie kryminaliści wielokrotnie zgwałcili, a następnie zabili australijską misjonarkę Jacqueline Hamill[9]. Operacja zakończyła się zastrzeleniem przestępców. Podczas ataku zginęło także pięcioro zakładników[9]. Przed wyborami prezydenckimi w 2016 roku ujawniono nagranie, w którym Duterte przyznał, że śmierć Hamill była stratą, gdyż nie mógł jako burmistrz mieć ją pierwszy[10].
Przed wyborami prezydenckimi Duterte wielokrotnie przyznawał, że zabijał ludzi. Dzięki jego polityce wobec przestępców w Davao na Filipinach zaczął być postrzegany jako „bohater mas”[1]. 9 maja 2016 roku Duterte jako kandydatsocjalistów wygrał wybory prezydenckie, zdobywając 16 601 997 głosów (39%)[11][12][13]. 30 maja 2016 roku Rodrigo Duterte został zaprzysiężony na 16.Prezydenta Filipin[14].
Wkrótce po objęciu urzędu prezydenta ogłosił kampanię antynarkotykową, w ramach której państwo zaczęło wypłacać po 5 tys. pesos za każdego zabitego narkomana i do 15 tys. pesos za każdego zabitego dilera. Według ujawnionych przez Senat informacji, do 22 sierpnia 2016 roku zabito 1779 osób oskarżonych o posiadanie lub handel narkotykami. 712 z nich straciło życie z rąk policji, a reszta to efektsamosądów i porachunków[15]. 12 grudnia 2016 przyznał, iż zażywałfentanyl w celu uśmierzenia bólu powstałego po wypadku motocyklowym, lecz zaprzestał stosowania leku po namowie lekarza, który stwierdził u niego nadużywanie tego opioidu. Po tym oświadczeniu wielu filipińskich polityków wezwało prezydenta do przedstawienia informacji na temat stanu swojego zdrowia[16]. W ramach walki zkorupcją Duterte nakazał zniszczyć samochody odebrane urzędnikom[1]. W październiku 2017 roku policja zakończyła walkę z narkomanią, zaś jej obowiązki przejęła specjalna agencja rządowa[17].
Pod koniec maja 2017 roku islamskie bojówki zaatakowały miastoMarawi. W odpowiedzi prezydent ogłosiłstan wyjątkowy na wyspieMindanao w celu wyeliminowania zagrożenia ze strony radykałów[18].
Rodrigo Duterte jest oskarżany[przez kogo?] o łamaniepraw człowieka. W sierpniu 2017 roku Duterte stwierdził, że należy strzelać do osób, przeszkadzających w walce z przestępcami narkotykowymi. Deklaracja spotkała się z krytyką organizacjiHuman Rights Watch[19]. W lutym 2018 roku Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK) wszczął dochodzenie przeciwko prezydentowi Filipin. MTK oskarżyło prezydenta o śmierć prawie 4 tys. osób, zabitych w ramach antynarkotykowej kampanii[20]. W odpowiedzi marcu 2018 roku Duterte zapowiedział, że nakarmi krokodyle przedstawicielamiMiędzynarodowego Trybunału Karnego, jeśli przyjadą do Filipin w celu zbadania stanu przestrzegania praw człowieka[21][22][23]. WedługAmnesty International działania Duterte mogą zostać uznane za zbrodnie przeciwko ludzkości[20].
Walka z narkotykowymi dilerami spotkała się z krytykąKościoła katolickiego. W odpowiedzi prezydent Filipin oskarżył księży o korupcję,homoseksualizm i wykorzystywanie dzieci. Wypowiedź Duterte padła dzień po spotkaniu jego doradcy Jesusa Dureza i papieżaFranciszka wWatykanie[24].
11 marca 2025 został aresztowany i umieszczony w bazie sił powietrznych w Manili w celu postawienia przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym[25].
- ↑abcdefghijkPrezydent morderca. Duterte nie przestaje zaskakiwać. tvp.info, 2018-02-16. [dostęp 2018-06-23].
- ↑Christopher Woody: The Philippines' president is headed to China with high hopes, but he may be in for a rough landing. finance.yahoo.com, 2016-10-19. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
- ↑abEuan McKirdy: Philippines' President Duterte: I killed when I was 16. edition.cnn.com, 2017-11-10. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
- ↑17 Things You Didn’t Know About Rodrigo Duterte. filipiknow.net. [dostęp 2018-06-23]. [zarchiwizowane ztego adresu (2016-01-26)]. (ang.).
- ↑Germelina Lacorte, Inquirer Mindanao: Duterte names priest who allegedly molested him as teen. newsinfo.inquirer.net, 2015-12-04. [dostęp 2018-06-23]. [zarchiwizowane ztego adresu (2016-03-08)]. (ang.).
- ↑George Sison: Rody Duterte owes his political career to Cory Aquino. lifestyle.inquirer.net, 2016-06-05. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
- ↑Philippines' Duterte admits personally killing suspects. bbc.com, 2016-12-14. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
- ↑Oliver Holmes: Mass murder' complaint filed against Philippines' President Duterte at ICC. theguardian.com, 2017-04-25. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
- ↑abcdWhat went before. newsinfo.inquirer.net, 2016-08-19. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
- ↑Philippines presidential candidate apologises for comments on Australian rape victim. theguardian.com, 2016-04-19. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
- ↑Philippines election: Maverick Rodrigo Duterte wins presidency. bbc.com, 2016-05-10. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
- ↑Eimor P. Santos: Lawmakers set Monday proclamation for Duterte, Robredo. cnnphilippines.com, 2016-05-28. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
- ↑Norman Tabor: Duterte. Antyklerykał na czele bastionu katolickiego. racjonalista.pl, 2018-08-09. [dostęp 2018-09-25]. [zarchiwizowane z [brak tego adresu] (2018-12-23)]. (pol.).
- ↑Georgia McCafferty: Duterte confirmed as Philippines President after vowing to sleep in. edition.cnn.com, 2016-05-30. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
- ↑More than 1,700 drug suspects killed in Philippines amid new crackdown. foxnews.com, 2016-08-22. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
- ↑Duterte’s use of painkiller fentanyl draws concern in Philippines. thenational.ae, 2016-12-18. [dostęp 2019-04-21]. (ang.).
- ↑Oliver Holmes: Rodrigo Duterte pulls Philippine police out of brutal war on drugs. theguardian.com, 2017-10-12. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
- ↑Philippines President Duterte declares martial law on Mindanao island. bbc.com, 2017-05-23. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
- ↑Oliver Holmes: Human rights group slams Philippines president Duterte's threat to kill them. theguardian.com, 2017-08-17. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
- ↑abJames Griffiths: International Criminal Court may investigate Duterte, Philippines says. edition.cnn.com, 2018-02-09. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
- ↑Feed UN human rights probers to crocodiles, says Duterte. asiaone.org, 2018-03-12. [dostęp 2018-06-23]. [zarchiwizowane ztego adresu (2018-06-23)]. (ang.).
- ↑Allan Nawal, Julie Alipala: Feed ICC probers to crocs, says Duterte. newsinfo.inquirer.net, 2018-03-12. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
- ↑Simon Rughneen, Nicola Smith: Duterte goes to war with UN as he threatens to throw rights team to the crocodiles. telegraph.co.uk, 2018-03-12. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
- ↑Philippine president challenges Catholic church to 'showdown'. theguardian.com, 2017-01-19. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
- ↑Rzeczpospolita: Były prezydent Filipin aresztowany. Rodrigo Duterte z zarzutami za krwawą wojnę z narkotykami. 2025-03-12. [dostęp 2025-03-12].
| Pierwsza Republika (1899-1901) | |
|---|
| Wspólnota Filipin (1935-1946) | |
|---|
| Druga Republika (1943-1945) | |
|---|
| Trzecia Republika (1946-1973) | |
|---|
| Stan Wojenny (1973-1981) | |
|---|
| Czwarta Republika (1981-1986) | |
|---|
| Piąta Republika (od 1986) | |
|---|
.jpg)
