Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Rezeda

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rezeda
Ilustracja
1. Rezeda żółtawa, 2. Rezeda żółta
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

kapustowce

Rodzina

rezedowate

Rodzaj

rezeda

Nazwa systematyczna
Reseda Tourn. ex L.
Sp. Pl. 448. 1753[3]
Typ nomenklatoryczny

Reseda lutea L.[4]

Synonimy
  • Arkopoda Raf.
  • Eresda Spach
  • Luteola Mill.
  • Pectanisia Raf.
  • Stefaninia Chiov.
  • Tereianthes Raf.
  • Tereianthus Fourr.[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Rezeda (ResedaL.) –rodzajroślin zielnych zrodzinyrezedowatych (Resedaceae). Należy do niego 67 gatunków[3]. Występują one w Azji, Europie i Afryce, a jako introdukowane także na innych kontynentach. W Polsce dwa gatunki są rodzime, dwa dalsze występują jako dziczejące trwale lub przejściowo. Jeden gatunek –rezeda wonnaR. odorata – uprawiany jest ze względu na silny aromat (aczkolwiek dla części osób niewyczuwalny)[5].Rezeda żółtawaR. luteola była ważną rośliną barwierską dostarczając żółtego barwnika[6].

Rozmieszczenie geograficzne

[edytuj |edytuj kod]

Gatunki tego rodzaju występują naStarym Świecie, przy czym największe zróżnicowanie osiągają w rejonieMorza Śródziemnego i w południowo-zachodniejAzji[6]. Północna granicazasięgu sięga doWysp Brytyjskich,Niemiec,Polski,Ukrainy iKazachstanu, wschodnia sięgaKirgistanu,Tadżykistanu iPakistanu. W Afryce rodzaj obecny jest w północnej części kontynentu, sięgając na południowym wschodzie doKenii, poza tym wPołudniowej Afryce[3].

Rośliny z tego rodzaju zostały szeroko rozprzestrzenione poza pierwotny zasięg i obecne są w północnej Europie, w północnej i wschodniej Azji, w Australii i na obu kontynentach amerykańskich[3].

W Polsce gatunki rodzime torezeda małaR. phyteuma irezeda żółtaR. lutea.Antropofitem zadomowionym jestrezeda żółtawaR. luteola, przejściowo dziczejerezeda białaR. alba irezeda bezwonnaR. inodora[7][8].

Morfologia

[edytuj |edytuj kod]
Rezeda żółta
Rezeda żółtawa
Kwiatostan rezedy białej
Pokrój
Rośliny roczne,dwuletnie lubbyliny o drobnych białawych lub żółtawych kwiatach zebranych w szczytowych kwiatostanach. Pędy pełzające lub wzniesione, do 1,2 m wysokości[6].
Liście
Skrętoległe, pojedyncze do pierzasto złożonych[6].
Kwiaty
Drobne, zielonkawe, białawe lub żółtawe, zebrane w szczytowegrona. Działki kielicha 4–8, drobne płatki korony w tej samej liczbie są zwężone u nasady, często podzielone (na szczycie frędzlowate[9]).Pręcików jest od 10 do 25. U nasady są zrośnięte,pylniki często są czerwone.Słupek górny, zrośnięty z 3–4owocolistków i zakończony 3–4znamionami[6]. Zdna kwiatowego wyrastałuseczka miodnikowa znajdująca się między koroną i pręcikami[9].
Owoce
Torebki, zwykle na szczycie z otworem[6]. Zawierają liczne nasiona[9].

Biologia i ekologia

[edytuj |edytuj kod]

Rośliny zapylane są przez owady wabione zapachem inektarem, w szczególności często kwiaty odwiedzająmotyle. Rośliny z tego rodzaju występują na terenach skalistych, na suchych, nasłonecznionych murawach, często na przydrożach iterenach ruderalnych[6].

Systematyka

[edytuj |edytuj kod]
Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodzinyrezedowatych (Resedaceae), która wraz zsiostrzana rodzinąGyrostemonaceae wchodzi w skład rzędukapustowców (Brassicales)[2]. W obrębie rodziny rodzaj zaliczany jest do plemieniaResedeaeReichenbach. W niektórych ujęciach włączane są do niego rodzajeOchradenusDelile iOligomerisCambessèdes[2], w innych są one wyodrębniane[3].

Wykaz gatunków[3]

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni,A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248,DOI10.1371/journal.pone.0119248,PMID25923521,PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. abcPeter F.P.F. Stevens Peter F.P.F.,Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden,2001– [dostęp 2010-11-21] (ang.).
  3. abcdefgReseda Tourn. ex L.. [w:]Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-01-04].
  4. Reseda lutea. [w:]Index Nominum Genericorum [on-line]. [dostęp 2009-02-25].
  5. David J.D.J. Mabberley David J.D.J.,Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 771,DOI10.1017/9781316335581,ISBN 978-1-107-11502-6,OCLC 982092200 .
  6. abcdefgRoger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 160.ISBN 0-333-74890-5.
  7. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006.ISBN 83-01-14342-8.
  8. ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni,Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 157,ISBN 978-83-62975-45-7 .
  9. abcWładysław Szafer (red.): Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. Tom III. Warszawa, Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1927, s. 184.
Identyfikatory zewnętrzne:
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rezeda&oldid=71587887
Kategoria:
Ukryte kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp