Rewolucja kubańska
| zimna wojna |
Trasa przemarszów Armii Partyzanckiej |
| Czas | 26 lipca1953 –1 stycznia1959 |
|---|
| Miejsce | Kuba |
|---|
| Przyczyna | dyktatura generała Batisty |
|---|
| Wynik | ucieczka Batisty i przejęcie władzy przez rewolucjonistów |
|---|
| Strony konfliktu |
|---|
|
| Dowódcy |
|---|
|
| brak współrzędnych |
|---|
|
|
Rewolucja kubańska – trwająca w latach pięćdziesiątych XX wiekurewolucja przeciwko dyktaturzeFulgencio Batisty naKubie[1][2].
Pierwszą próbą zbrojnego powstania przeciwko rządom generałaFulgencio Batisty była akcja z lipca 1953 roku. Wówczas grupa młodzieży, której przewodziłFidel Castro zaatakowała koszary Moncada wSantiago de Cuba. Castro został aresztowany. Wolność odzyskał poamnestii z 1955 roku. Wyemigrował doMeksyku gdzie wraz z innymi uczestnikami ataku zorganizowałRuch 26 Lipca (M-26). Program grupy głosił hasła rewolucji demokratycznej i narodowej, obalenia dyktatury, przeprowadzenia reformy rolnej i organizacji powszechnych wyborów. Pod względem ideologicznym odwoływał się do radykalnienacjonalistycznej ideologiiJosé Martí[1][2].
Do ponownej akcji zbrojnej przeciwko reżimowi doszło w grudniu 1956 roku. Wówczas Castro i sformowany w Meksyku oddział dysydentów wylądował na Kubie najachcie „Granma”. Pokonany przez siły rządowe, wraz z niewielką grupą bojowników schronił się w górachSierra Maestra, gdzie powołał Armię Powstańczą. Na wiosnę 1957 roku liczebność partyzantki wzrosła, aktywizacji uległy również inne grupy opozycji. 13 marca tego roku Dyrektoriat Rewolucyjny bez powodzenia zaatakował Pałac Rządowy, celem zabicia prezydenta. We wrześniu wCienfuegos doszło do buntu załogi bazy marynarki wojennej. W przeciągu roku Armia Powstańcza skonsolidowała się w górach, a struktury Ruchu 26 Lipca przystąpiły do intensywnych akcji bojowych w miastach. Po porażcestrajku generalnego z 9 kwietnia 1958 roku Castro i komendanci Armii Powstańczej przejęli pełnię władzy w M-26. Na wiosnę 1958 roku partyzanci odparli natarcie 10 tysięcy żołnierzy odnosząc zwycięstwo nad nimi w bitwie pod El Jigüe. Licząca 800 bojowników Armia Powstańcza przeszła do kontrofensywy. Do rewolucji dołączylikomuniści, którzy zawiązali sojusz z lewicowym skrzydłem M-26[1][2].
We wrześniu 1958 roku kolumna dowodzona przezChe Guevarę zeszła z gór i ruszyła na zachód kraju. W październiku z kolei oddziały Castro rozpoczęły ofensywę i ruszyły w stronęHawany (uprzednio zajmując Las Villas). 20 października Castro wydał dekret powstańczy o reformie rolnej. 3 listopada tego samego roku M-26 zaapelowało o bojkot wyborów powszechnych, co zostało masowo przyjęte przez społeczeństwo. 1 stycznia następnego roku kolumna Guevaryzdobyła miasto Santa Clara. Oddziały Che wzięły do niewoli 3500 żołnierzy i utorowały siłom Castro drogę do stolicy. Jeszcze tego samego dnia Batista i inni przywódcy reżimu uciekli z kraju. W obliczu próby przejęcia władzy przez wojsko Castro rozkazał Armii Powstańczej uderzenie na Santiago de Cuba i Hawanę oraz wezwał do strajku generalnego. 2 lutegoCamilo Cienfuegos prowadzący do walki 500 partyzantów zajął ogarniętą przez strajk stolicę. Przejęcie stolicy odbyło się bez walki, a tamtejszy garnizon natychmiastowo skapitulował[1][2].
16 lutego 1959 roku Castro objął stanowisko premiera. W lipcu formalnie władza przeszła w ręce Castro i Armii Powstańczej. Rząd rewolucyjny został uznany przez państwa socjalistyczne, a takżeStany Zjednoczone,Francję iWielką Brytanię. Rząd ten w 1960 rokuznacjonalizował gospodarkę, wywłaszczając przy tym przedsiębiorstwa należące do kapitału amerykańskiego. Kraj opuścili oponenci polityczni Castro. 15 kwietnia 1961 roku Castro proklamował socjalistyczny charakter rewolucji kubańskiej[1][2].
| Lata 40. | |
|---|
| Lata 50. | |
|---|
| Lata 60. | |
|---|
| Lata 70. | |
|---|
| Lata 80. | |
|---|
| Lata 90. | |
|---|
| Epilog | |
|---|
| Organizacje | |
|---|
| Wyścig zbrojeń | |
|---|
| Ideologie | |
|---|
| Propaganda | |
|---|
Polityka
międzynarodowa | |
|---|
| Zobacz też | |
|---|
