W przeszłości Polacy, w ramach reprezentacji A, sześciokrotnie brali również udział wturniejach olimpijskich, zdobywając w nich mistrzostwo w1972 oraz wicemistrzostwo w1976. Od 1992 w IO startują jednak tylko reprezentacje do lat 23 (w tej kategorii Polacy sięgnęli po wicemistrzostwo w1992).
Reprezentacja błędnie nazywana jest również często kadrą, która jest szerszym pojęciem. Kadra powoływana jest przez właściwego trenera lubselekcjonera w kategorii klubu, okręgu lub związku i stanowi bazę do wyłonienia reprezentacji. Z kolei reprezentacja to grupa wyłoniona spośród członków kadry, czynnie uczestnicząca w rozgrywce sportowej[3].
Pierwsze zwycięstwo Polacy odnieśli 28 maja 1922 w towarzyskiej potyczce naStadionie w Sztokholmie nadSzwecją (2:1), a historyczną premierową bramkę strzelił zrzutu karnegoJózef Klotz. 20 kwietnia 1923 PZPN stał się członkiemFIFA podczas kongresu tej organizacji wGenewie. W maju 1924 r. reprezentacja Polski zadebiutowała na światowej imprezie –Letnich Igrzyskach Olimpijskich. WParyżu rozegrała jedno spotkanie, ulegając Węgrom 0:5. W październiku 1933 r. „Biało-Czerwoni” po raz pierwszy przystąpili do eliminacji mistrzostw świata, rywalizując zCzechosłowacją. W pierwszym spotkaniu nawarszawskimStadionie WP lepsi okazali się goście, zwyciężając 2:1 (bramkę dla Polski zdobyłHenryk Martyna z rzutu karnego).Ministerstwo Spraw Zagranicznych zakazało piłkarzom wyjazdu doPragi na mecz rewanżowy.
Pierwszy poII wojnie światowej mecz polska reprezentacja rozegrała 11 czerwca 1947 wOslo, przegrywając 1:3 zNorwegią. Największym sukcesem Polaków w pierwszych powojennych latach było towarzyskie zwycięstwo 3:1 nad jedną z czołowych wówczas drużyn europejskich,Czechosłowacją (1948). W tym samym roku, 26 czerwca 1948 wKopenhadze reprezentacja Polski doznała najwyższej porażki w swojej historii, przegrywając zDanią 0:8[6].
Do połowy lat 50. reprezentacja narodowa rozegrała tylko jedno spotkanie o wyższą stawkę. Doszło do niego w 1952 w 1/8 finałuigrzysk olimpijskich wFinlandii przeciwko Danii, a zakończyło się ono porażką 0:2 (wcześniej Polska pokonała występujący w kategorii amatorskiej zespółFrancji). Jednym z najważniejszych piłkarzy w składzie reprezentacji był wówczasGerard Cieślik. Polska miała przystąpić do eliminacjiMŚ 1954, ale po wylosowaniu Węgier (jednej z najsilniejszych drużyn na świecie) wycofała się. Dnia 2 marca 1955 wWiedniu PZPN przystąpił do nowo zawiązanejEuropejskiej Unii Piłkarskiej.
W 1957 drużyna prowadzona m.in. przezHenryka Reymana rywalizowała zeZwiązkiem Radzieckim o awans do finałówMŚ 1958. Po porażce wMoskwie i rewanżowejwygranej w Chorzowie, w dodatkowym meczu na neutralnym terenie wLipsku Polacy przegrali i nie wystąpili w MŚ. W 1959 zespół zadebiutował w eliminacjach doPucharu Narodów Europy 1960, przegrywając rywalizację zHiszpanią. Jesienią powodzeniem zakończyły się z kolei eliminacje doIO 1960, w których Polacy nie wyszli z grupy. Ważną postacią zespołu był wówczas napastnikErnest Pol.
W 1961 reprezentacja Polski wzięła udział w eliminacjach do MŚ 1962, przegranych po dwumeczu z Jugosławią. Rok później Polacy dwukrotnie przegrali zIrlandią Północną w eliminacjachPucharu Narodów Europy 1964. 4 września 1963 wSzczecinie Polacy pokonaliNorwegów 9:0, co przez następne 45 lat było najwyższym zwycięstwem polskiego zespołu. Swojego pierwszego gola w reprezentacji strzelił wtedyWłodzimierz Lubański, czołowa postać tej drużyny w kolejnych latach. Polska przegrała również kolejne eliminacje, tym razem doMŚ 1966. W decydującym meczu uległa wRzymie Włochom 1:6.
W następnych latach piłkarze zaliczali kolejne przegrane eliminacje, kolejno doPNE 1968 orazIO 1968. W 1969 w zespole pojawił sięKazimierz Deyna. Pomimo obecności w składzie kilku klasowych graczy, Polska nie przebrnęła fazy eliminacjiMŚ 1970.
Kazimierz Górski (z prawej) podczas spotkania z dziennikarzami (1985)
Początek nowej dekady stał się początkiem serii sukcesów polskiego futbolu. Jesienią 1970 ze stanowiskiem selekcjonera kadry narodowej pożegnał się ostatecznieRyszard Koncewicz. 1 grudnia władze PZPN po raz drugi powierzyły tę funkcjęKazimierzowi Górskiemu, tym razem miał podejmować samodzielne decyzje (wcześniej był członkiem trzyosobowego kapitanatu). Pierwszym sprawdzianem były rozgrywane równolegle eliminacjeME 1972 orazIO 1972. W tych pierwszych Polacy zanotowali kolejną porażkę[7], lepiej wiodło im się w meczach o awans na olimpiadę wMonachium. W decydujących o promocji Polski spotkaniach zawodnicy Górskiego pokonali Bułgarów, a amatorska reprezentacja Hiszpanii z nimi zremisowała. W pierwszej rundzie igrzysk Polacy odnieśli komplet zwycięstw, pokonującKolumbię,Ghanę iNiemcy Wschodnie. W drugiej rundzie zremisowali zDanią oraz pokonaliZwiązek Radziecki iMaroko. W rozegranym 10 września 1972 finale Polacy wygrali zdrużyną Węgier 2:1 i zdobyli tytuł mistrza olimpijskiego. Kazimierz Deyna z 9 bramkami został królem strzelców turnieju. Po powrocie do kraju wszyscy piłkarze kadry i trenerzy zostali odznaczeni Złotymi Odznakami PZPN, a władze centralne związku podjęły uchwałę o ustanowieniu 10 września „Dniem Polskiego Piłkarza”[8].
Polacy w meczu o 3. miejsce mistrzostw świata, lipiec 1974Grzegorz Lato w walce o piłkę zMarinho Chagasem, lipiec 1974
W 1973 Polacy rywalizowali zWalijczykami iAnglikami o awans doMŚ 1974. Eliminacje rozpoczęli od przegranej wCardiff, natomiast w kolejnym meczu, 6 czerwca 1973 naStadionie Śląskim wChorzowiepokonali faworyzowanych Anglików 2:0. Jesienią w rewanżowym spotkaniu z Walią zwyciężyli 3:0 i do awansu potrzebowali już tylko remisu wLondynie[9]. Mecz naWembley zakończył się remisem 1:1 po bramceJana Domarskiego. Znacznie więcej okazji do zdobycia bramki mieli gospodarze, lecz dzięki skutecznej postawie bramkarzaJana Tomaszewskiego, który otrzymał po meczu przydomekCzłowieka, który zatrzymał Anglię, udało im się uzyskać tylko jedno trafienie. MundialBiało-Czerwoni rozpoczęli od wygranej zArgentyną 3:2. W kolejnych spotkaniach pokonaliHaiti 7:0 oraz wicemistrzów świataWłochów 2:1. W drugiej rundzie okazali się lepsi odSzwedów (1:0) iJugosłowian (2:1). W spotkaniu ze Szwecją Tomaszewski obronił rzut karny wykonywany przezStaffana Tappera. O awansie do finału decydował mecz Polski z Niemcami Zachodnimi. Toczył się on w trudnych warunkach, na zalanym po ulewnym deszczu boisku – z tego względu spotkanie to przeszło do historii jakoMecz na wodzie (niem.Wasserschlacht von Frankfurt). Tomaszewski znów obronił rzut karny, tym razem wykonywany przezUliego Hoeneßa. Na kwadrans przed końcem decydujące trafienie uzyskałGerd Müller. Polacy tym samym odpadli z rywalizacji o złoty medal. Kilka dni później, w grze o 3. miejsce polscy piłkarze pokonali obrońców tytułu, drużynęBrazylii 1:0 po goluGrzegorza Laty, który z 7 bramkami został królem strzelców turnieju. Prócz niego, do najlepszych zawodników mistrzostw zaliczano Deynę iRoberta Gadochę[10].
Niepowodzeniem dla Polaków zakończyły się kolejne eliminacje doME 1976 w silnie obsadzonej grupie m.in. z Włochami i Holandią. 10 września 1975 drużyna Górskiegowygrała u siebie z wicemistrzami świata Holendrami 4:1. W rewanżu wAmsterdamie lepsi okazali się jednakPomarańczowi, którzy wygrali 3:0. Oba mecze Polaków z Włochami zakończyły się wynikiem bezbramkowym. Latem 1976 Polacy wzięli udział wIO 1976 wMontrealu, w których jako obrońcy tytułu mieli zapewniony udział. Na inaugurację bezbramkowo zremisowali zKubą, potem pokonali kolejnoIran,Koreę Północną, a w półfinale amatorską Brazylię. W finałowym spotkaniu zNiemcami Wschodnimi przegrali 1:3 i zdobyli ostatecznie srebrny medal.Andrzej Szarmach z 6 bramkami został królem strzelców turnieju. Wyniki zmagań uznano w kraju za porażkę i w tej atmosferzeKazimierz Górski odszedł ze stanowiska.
Nowym selekcjonerem wybranoJacka Gmocha. W eliminacjach doMŚ 1978Biało-Czerwoni tylko raz stracili punkty (po remisie 1:1 w ostatnim spotkaniu z Portugalią). Na turniej finałowy do Argentyny jechali z aspiracjami sięgającymi mistrzowskiego tytułu. W meczu otwarcia z broniącymi złota Niemcami Zachodnimi zremisowali 0:0. W kolejnych spotkaniach piłkarze wygrali zTunezją 1:0 i zMeksykiem 3:1, dzięki czemu awansowali do drugiej rundy mistrzostw. Trafili w niej do grupy z gospodarzami turniejuArgentyną oraz zPeru iBrazylią. Mecz z Argentyńczykami przegrali 0:2, nie wykorzystując rzutu karnego. Mecz z Peru wygrali 1:0, a w kolejnym ulegli 1:3 Brazylijczykom i zostali ostatecznie sklasyfikowani poza strefą medalową. Gmocha obarczono odpowiedzialnością za słaby względem wysokich oczekiwań występ reprezentacji[11] i wkrótce potem opuścił stanowisko.
Kolejnym selekcjonerem władze PZPN wybrałyRyszarda Kuleszę. Pod jego kierunkiem drużyna przystąpiła do eliminacjiME 1980. Tak jak cztery lata wcześniej, decydujące były spotkania ze znów będącymi wicemistrzami świata Holendrami. W Chorzowie gospodarze wygrali 2:0, lecz po stratach punktowych w meczach z NRD, w ostatnim spotkaniu eliminacji wAmsterdamie Polacy musieli wygrać. Długo utrzymywał się korzystny wynik, jednak mecz ostatecznie zakończył się remisem 1:1. W ostatnim meczu tej fazy Holendrzy pokonali Niemcy Wschodnie, zdobywając promocję do finałów ME. Po wydarzeniachafery na Okęciu Kulesza w grudniu 1980 przestał pełnić funkcję selekcjonera, a zastąpił goAntoni Piechniczek.
W 1981 zawodnicy wznowili grę w eliminacjach hiszpańskiego mundialu. W maju w Chorzowie pokonaliNRD, ponownie lepsi okazali się w październikowym spotkaniu rewanżowym wLipsku. Awans Polacy zapewnili sobie po wygranej zMaltą. W międzyczasie pokonali też 2:1 w towarzyskim spotkaniu wBuenos Aires obrońców tytułu, Argentyńczyków. Premierowy pojedynekMŚ 1982 zWłochami zakończył się bezbramkowym remisem, podobnie jak następne spotkanie zKamerunem. W ostatnim meczu pierwszej rundy zPeru Polacy wygrali 5:1. W drugiej rundzie ich przeciwnikami byliBelgowie iZwiązek Radziecki. W wygranym 3:0 meczu z Belgami wszystkie trzy bramki zdobyłZbigniew Boniek. Decydujące o awansie do półfinału spotkanie z ZSRR zakończyło się bezbramkowym remisem, co premiowało do dalszej gry Polaków. W grze o finał nie byli oni jednak w stanie zatrzymać Włochów (0:2), przyszłych mistrzów świata, a zwłaszczaPaolo Rossiego, autora dwóch bramek. 10 lipca wAlicante drużyna Piechniczka zmierzyła się zFrancuzami w spotkaniu o 3. miejsce, które zakończyło się zwycięstwem Polski 3:2.
Drużyna słabo spisała się w eliminacjachME 1984 wygrywając tylko jeden mecz. Sukcesem po raz czwarty z rzędu zakończyły się za to eliminacjeMŚ 1986. W decydującym spotkaniu we wrześniu 1985 Polacy bezbramkowo zremisowali z Belgią, co premiowało ich awansem do finałów. W listopadzie w towarzyskim spotkaniu wygrali ponadto 1:0 z mistrzami świata Włochami. Meksykański turniej zaczęli od bezbramkowego remisu zMarokiem. Jedyna bramka strzelona przez Polaków w tej imprezie padła w kolejnym meczu zPortugalią (1:0). W ostatnim meczu grupowym Polacy przegrali 0:3 zAnglią. Mimo zajęcia 3. miejsca w grupie, dzięki korzystnemu bilansowi reprezentacji udało się uzyskać awans do 1/8 finału. W tejże ulegli jednak wysokoBrazylii (0:4). Piechniczek podał się do dymisji, która została przyjęta.
Po dymisji Piechniczka stanowisko selekcjonera zostało po raz pierwszy w historii obsadzone w drodze konkursu. Jego zwycięzcą zostałWojciech Łazarek. Bez sukcesu prowadził on reprezentację w eliminacjachEuro 1988 iMŚ 1990. Po wyjazdowej porażce zAnglią w czerwcu 1989 selekcjoner złożył dymisję.
Przed kolejnymi grami eliminacyjnymi stanowisko objąłAndrzej Strejlau. Polacy mieli jeszcze szanse awansu na mundial, lecz nie udało im się go wywalczyć – w turnieju finałowym zabrakło ich po raz pierwszy od 1970. Jesienią 1990 prowadzeni przez Strejlaua zawodnicy przystąpili do eliminacjiEuro 1992. Tym razem również nie udało się wywalczyć awansu do turnieju finałowego. W eliminacjach doMŚ 1994 szanse promocji Polacy stracili w przegranych meczach wyjazdowych z Anglią i Norwegią we wrześniu 1993. Strejlau przegrywając trzecie z rzędu eliminacje do turnieju mistrzowskiego podał się do dymisji, a w ostatnich spotkaniach tamtej fazy mistrzostw drużynę prowadził jego dotychczasowy asystent,Lesław Ćmikiewicz.
Jego następcą został mianowanyHenryk Apostel, który również bez powodzenia prowadził piłkarzy w eliminacjachEuro 1996. O ostatecznej przegranej zdecydowała porażka 1:4 ze Słowacją wBratysławie.
W pierwszej połowie 1996 cztery towarzyskie mecze bez zwycięstwa reprezentacja rozegrała pod wodząWładysława Stachurskiego. Selekcjoner odszedł po remisie zBiałorusią, a zastąpił goAntoni Piechniczek. Drugie podejście do pracy z kadrą tego trenera nie było tak udane jak pierwsze[12], a Polacy odpadli w eliminacjach do finałówMŚ 1998. Po domowej porażce w maju 1997 z Anglią, zakończyła się druga kadencja Piechniczka. Tymczasowo funkcję selekcjonera powierzono jego asystentowi,Krzysztofowi Pawlakowi. Pod jego wodzą Polacy pokonaliGruzję w meczu eliminacyjnym.
Pod koniec lipca 1997 władzePZPN ogłosiły decyzję o powierzeniu funkcji selekcjoneraJanuszowi Wójcikowi. Szkoleniowiec ten od czasu zdobycia przez prowadzoną przez niego w 1992 reprezentację U23 srebrnego medalu olimpijskiego w Barcelonie wielokrotnie był faworytem mediów do objęcia stanowiska trenera dorosłej kadry. Po dokończeniu przegranych eliminacji MŚ 1998 Polacy rozpoczęli udział w eliminacjachEuro 2000. O końcowym niepowodzeniu zdecydowały porażki w pierwszym meczu z Anglikami i w obu spotkaniach ze Szwedami (Polska zdobyła łącznie tyle samo punktów, co Anglia, jednak to rywale awansowali do gier barażowych dzięki korzystniejszemu bilansowi bramek). Po wyjazdowej porażce ze Skandynawami w ostatnim spotkaniu eliminacji PZPN zrezygnował z usług Wójcika.
Po odejściu Wójcika władze federacji podjęły współpracę zJerzym Engelem, który swoją pracę prowadził pod hasłemfutbol na tak. EliminacjeMŚ 2002 w wykonaniu prowadzonego przezeń zespołu zakończyły się powodzeniem po raz pierwszy od 16 lat; dodatkowo Polacy wywalczyli promocję do finałów jako pierwsza drużyna z Europy. Awans zapewnili sobie wygraną 3:0 z Norwegią we wrześniu 2001. Mundialowe mecze zawiodły jednak oczekiwania kibiców: Polacy przegrali w fazie grupowej zKoreą Południową 0:2 oraz zPortugalią 0:4. W ostatnim spotkaniu zUSA grająca w rezerwowym składzie polska reprezentacja okazała się lepsza, pokonując rywali 3:1. Po powrocie do kraju drużynę i selekcjonera poddano mocnej krytyce, domagano się dymisji Engela. Trener odpierał zarzuty i zgłaszał chęć kontynuowania pracy. Federacja zdecydowała się jednak zakończyć współpracę.
Następcą Engela zostałZbigniew Boniek. Już po pięciu spotkaniach reprezentacji, w grudniu 2002 przebywający za granicą ogłosił on swoją dymisję. W tym samym miesiącu zdecydowano o zatrudnieniuPawła Janasa. Nowy szkoleniowiec kontynuował rywalizację w eliminacjachEuro 2004. Przed ostatnią kolejką spotkań Polacy mieli jeszcze szansę zająć miejsce barażowe, lecz w tym samym czasie Łotysze nieoczekiwanie wygrali 1:0 z pewnymi awansu Szwedami i mimo pokonania przez Polaków w wyjazdowym meczuWęgrów to Łotysze zajęli drugie miejsce w grupie. Jesienią 2004 Polska rozpoczęła eliminacjeMŚ 2006. W dziesięciu spotkaniach odniosła osiem zwycięstw i pomimo dwóch porażek z Anglią, dzięki korzystnym rezultatom w innych grupach, awansowała do turnieju głównego bezpośrednio z drugiego miejsca. Rozgrywany wNiemczech mundial nie był dla polskich zawodników udany. Przegrali wówczas zEkwadorem 0:2 oraz zNiemcami 0:1. Jedyne zwycięstwo Polacy odnieśli w ostatnim meczu fazy grupowej przeciwkoKostaryce 2:1.
Radość Polaków po zdobyciu zwycięskiej bramki w meczu el.ME 2008 z Armenią, marzec 2007
PZPN zwolnił Janasa i zatrudnił na stanowisku selekcjonera reprezentacji HolendraLeo Beenhakkera, któremu postawiono za cel awans do finałówEuro 2008. Po słabych pierwszych spotkaniach, reprezentacja zaczęła odnosić lepsze wyniki (m.in. wygrywając ze znacznie wyżej notowanąPortugalią orazBelgią), co poprawiło wizerunek zespołu oraz trenera. Decydująca runda meczów eliminacyjnych przyniosła pierwszy w historii awans Polski do finałów mistrzostw Europy. Stało się tak m.in. po wrześniowym remisie wyjazdowym z Portugalią oraz listopadowej wygranej z Belgią. W samym turnieju Polacy zagrali jednak słabo; przegrali pierwszy mecz zNiemcami 0:2, a następnie zremisowali zAustrią 1:1. W trzecim meczu przegrali zChorwacją 0:1, kończąc udział w turnieju na rundzie grupowej. Po nieudanych mistrzostwach Europy Polacy przystąpili do eliminacjiMŚ 2010. Notowali w nich jednak dużo gorsze wyniki niż w poprzednich eliminacjach. 1 kwietnia 2009 wKielcach Polska pokonała 10:0San Marino, ustanawiając tym samym najwyższe zwycięstwo w swojej historii. Po wrześniowej porażce wMariborze ze Słowenią zarząd PZPN zwolnił Beenhakkera i zastąpił goStefanem Majewskim. Dwa ostatnie mecze eliminacyjne pod jego wodzą zostały przez Polaków przegrane i nie uzyskali oni awansu do finałowych rozgrywek.
W październiku 2009 wybrano nowego selekcjonera kadry, którym zostałFranciszek Smuda[13]. Miał on przygotować i poprowadzić zespół w finałachEuro 2012, którego współorganizatorem miała być Polska i do którego nie musiała się ona kwalifikować. Mecz otwarcia tego turnieju rozegrany naStadionie Narodowym w Warszawie zakończył się remisem 1:1 z Grecją. W drugiej połowie rzut karny dla gości został wybroniony przezPrzemysława Tytonia. Kolejny mecz, tym razem z Rosją również zakończył się wynikiem 1:1.Biało-Czerwoni aby awansować do ćwierćfinału musieli wygrać w ostatnim spotkaniu z Czechami weWrocławiu; przegrali je jednak 0:1[14]. Franciszek Smuda podał się do dymisji.
Po zakończeniu mistrzostw PZPN wybrał nowego selekcjonera, którym zostałWaldemar Fornalik. Prowadzona przez niego drużyna brała udział w eliminacjachMŚ 2014, które zakończyły się dla niej porażką. Definitywnie szansę awansu stracili w październiku 2013 po porażce zUkrainą. Dzień po przegranym meczu zAnglią prezes PZPN zdymisjonował trenera.
Łukasz Piszczek iCristiano Ronaldo, 30 czerwca 2016Reprezentanci Polski przed meczem z Irlandią, 19 listopada 2013Wyjściowa jedenastka przed meczemMŚ z Japonią, 28 czerwca 2018
W listopadzie 2013 funkcję selekcjonera kadry objąłAdam Nawałka[15]. W pierwszym meczu pod wodzą nowego trenera Polska przegrała zeSłowacją 0:2. We wrześniu 2014Biało-Czerwoni rozpoczęli eliminacjeEuro 2016. W ramach tych rozgrywek 11 października 2014 reprezentacja Polski pierwszy raz w historii pokonała zespół Niemiec (2:0). Awans do finałów Polacy zapewnili sobie wygraną z Irlandią 2:1 w październiku 2015. Pierwszy mecz fazy grupowej ME Polska rozegrała zIrlandią Północną i zwyciężyła 1:0. W kolejnym spotkaniu z Niemcami drużyna Nawałki zremisowała 0:0, a w ostatnim meczu fazy grupowej zUkrainą wygrała 1:0. W meczu 1/8 finału Polacy zmierzyli się ze Szwajcarią (1:1). O ich awansie do ćwierćfinału zdecydowała zwycięska seria rzutów karnych (5-4). W kolejnej rundzie Polacy zagrali zPortugalią, a ten mecz również zakończył się wynikiem 1:1. Rzuty karne lepiej wykonali tym razem przeciwnicy, którzy wygrali w nich 5-3.
W eliminacjachMŚ 2018 Polska zajęła pierwsze miejsce w grupie, wygrywając osiem spotkań, jedno remisując i jedno przegrywając. W decydującym meczu zwyciężyłaCzarnogórę 4:2. Najwięcej bramek w eliminacjach zdobyłRobert Lewandowski – 16, co było najlepszym wynikiem na świecie. W fazie grupowej turnieju finałowego Polska przegrała zSenegalem 1:2 iKolumbią 0:3 oraz wygrała zJaponią 1:0, nie uzyskując tym samym awansu do fazy pucharowej mistrzostw. Nawałka nie zdecydował się na przedłużenie kontraktu i z końcem lipca rozstał się z reprezentacją.
Nowym selekcjonerem zostałJerzy Brzęczek[16][17]. Jesienią 2018 polska drużyna wzięła udział wpierwszej edycji nowo powstałejLigi Narodów UEFA. Polacy występujący w najwyższej Lidze A zajęli w swojej grupie ostatnie miejsce, zaPortugalią iWłochami i tym samym spadli do niższej dywizji. Po późniejszej decyzji UEFA rozszerzającej skład Ligi A z 12 do 16 zespołów, zachowali oni jednak miejsce na najwyższym poziomie rozgrywkowym[18].
W kwalifikacjachME 2020 Polska zajęła pierwsze miejsce w grupie G wyprzedzając bezpośrednioAustrię. Wygrała osiem spotkań, jedno zremisowała i jedno przegrała. Zakwalifikowała się 13 października 2019, wygrywając zMacedonią Północną[19]. W ostatnim meczu zwyciężyłaSłowenię 3:2[20].
W styczniu 2021 Brzęczek stracił posadę, a jego miejsce zajął PortugalczykPaulo Sousa[22].
W czerwcu 2021 odbyło się przełożone o rok z powodupandemii COVID-19Euro 2020[23]. Polska zagrała na nim w grupie E zeSłowacją,Hiszpanią iSzwecją[24][25]. W pierwszym meczu reprezentacja Polski przegrała zeSłowakami 1:2 po golu samobójczymWojciecha Szczęsnego i czerwonej kartce dlaGrzegorza Krychowiaka[26]. W następnym meczu o wszystko Polska w całkiem niezłym stylu zremisowała zHiszpanią 1:1 po goluRoberta Lewandowskiego[27]. W ostatnim meczu o awans zeSzwecją po dwóch bramkachRoberta Lewandowskiego Polacy ostatecznie odpadli z rozgrywek z jednym punktem na koncie[28]. W tym samym roku przeprowadzono główną częśćfazy kwalifikacyjnej Mundialu 2022. Biało-czerwoni w grupie I mierzyli się z Anglikami, Węgrami, Albańczykami, Andorczykami i Sanmaryńczykami. W trakcie eliminacji odnieśli sześć zwycięstw, dwukrotnie zremisowali i ponieśli dwie porażki (w tym jedną z triumfatorem grupy –Anglią), co w efekcie dało im drugą lokatę i konieczność gry w dwustopniowychbarażach[29].
W grudniu tego samego rokuPolski Związek Piłki Nożnej rozwiązał kontrakt z Sousą za porozumieniem stron[30]. Miesiąc później, 31 stycznia 2022, PZPN podpisał kontrakt zCzesławem Michniewiczem, wybierając go na stanowisko selekcjonera reprezentacji Polski[31].
W marcu 2022 polska drużyna miała zmierzyć się zRosją w ramach półfinałubaraży do Mistrzostw Świata 2022, jednak wskutek wszczętej przez to państwoinwazji na Ukrainę i protestu reprezentantów Polski[32], Czech i Szwecji[33] Rosjanie zostali wykluczeni z udziału w rozgrywkach międzynarodowych[34], a Polsce przyznanowalkower[35]. 29 marca 2022 w finalebaraży naStadionie Śląskim biało-czerwoni wygrali 2:0 zeSzwecją, zapewniając sobie awans na MŚ, a gole w tym meczu dla Reprezentacji Polski strzelaliRobert Lewandowski iPiotr Zieliński[36]. Następnie w czerwcu i wrześniu tego roku reprezentanci Polski rozegrali jeszcze 6 spotkań w ramach Ligi Narodów. Mierzyli się wówczas z reprezentacjamiWalii,Belgii iHolandii[37]. Po trzech porażkach z Belgią i Holandią, dwóch zwycięstwach z Walią i remisie z Holandią reprezentacja zajęła ostatecznie w swojej grupie trzecie miejsce, wyprzedzając Walię[38]. W listopadzie i grudniu polska kadra brała udział wMistrzostwach Świata w Piłce Nożnej 2022. W pierwszym meczu Polska mierzyła się zMeksykiem, gdzie po mało atrakcyjnym z punktu widzenia kibiców[39] widowisku Polacy zremisowali 0:0 po nietrafionymrzucie karnym przezRoberta Lewandowskiego[40]. W następnym meczu polscy piłkarze zagrali zArabią Saudyjską, która wcześniej sensacyjnie pokonałaArgentynę[41]. Polscy piłkarze zwyciężyli reprezentację Arabii Saudyjskiej 2:0 po golachPiotra Zielińskiego iRoberta Lewandowskiego oraz nietrafionym karnym przezSalima ad-Dausariego[42]. W trzecim meczu Polacy grali z faworytem grupy –Argentyną. W 38. minucie Argentynie po analizieVAR został przyznany rzut karny, który został obroniony przezWojciecha Szczęsnego[43]. Pomimo ostatecznej przegranej 0:2 polscy piłkarze awansowali do 1/8 finału gdzie mierzyli się z Francją[44]. Po całkiem wyrównanym spotkaniu Polacy ulegli przyszłym wicemistrzom świata 1:3 i tym samym odpadli z rozgrywek[45]. 12 grudnia tego samego roku PZPN wydał komunikat, w którym poinformował, że nie skorzystał z opcji jednostronnego przedłużenia umowy z Michniewiczem, obowiązującej do końca 2022[46], zaś 22 grudnia poinformowano, że z dniem 31 grudnia 2022 roku Michniewicz przestanie pełnić funkcję selekcjonera[47].
24 stycznia 2023 PZPN poinformował, że nowym selekcjonerem zostałFernando Santos[48]. W tym samym roku Polacy podchodzą do eliminacji doEuro 2024, gdzie w grupie E mierzą się zCzechami,Albanią,Wyspami Owczymi iMołdawią[49]. W pierwszym meczuSantosa jako selekcjonera Polacy przegrali zreprezentacją Czech 1:3[50], zaś pierwsza bramka stracona przez reprezentację Polski w 27. sekundzie meczu stała się najszybciej straconym golem w historii kadry[51]. Po kompromitujących porażkach wMołdawii[52] iAlbanii[53] 13 września 2023 Santos został zwolniony ze stanowiska selekcjonera reprezentacji Polski[54].
20 września 2023 Polski Związek Piłki Nożnej poinformował, że selekcjonerem reprezentacji Polski został Michał Probierz[55]. Po 3 zwycięstwach, 2 remisach i 3 porażkach Polska zajęła trzecie miejsce w swojej grupie zaAlbanią orazCzechami i przedMołdawią orazWyspami Owczymi[56]. Dzięki rankingowiLigi Narodów reprezentacja uzyskała udział w barażach, które rozegrała w marcu 2024. W półfinale wygrała zEstonią 5:1[57], a w finale po rzutach karnych zWalią (po 120 minutach widniał wynik 0:0)[58]. Dzięki wygraniu obu meczów, reprezentacja wystąpiła naEURO 2024, gdzie trafiła do grupy D zHolandią,Austrią iFrancją. 16 czerwca 2024 Polacy rozegrali mecz z faworyzowaną Holandią, ulegając jej nieznacznie 1:2, prowadząc od 16 minuty po bramce głowąAdama Buksy, a następnie remisując do 83 minuty spotkania[59][60]. 21 czerwca Polska mierzyła się zAustrią. Spotkanie zakończyło się porażką Polaków 1:3[61], co oznaczało utratę szans na awans do dalszej części rozgrywek[62]. 25 czerwca 2024 Polacy rozegrali swój ostatni mecz w turnieju przeciwko ówczesnemu wicemistrzowi świataFrancji, spotkanie zakończyło się remisem 1:1, a jedyną bramkę dla biało-czerwonych zdobył z rzutu karnegoRobert Lewandowski[63].
Stroje domowe tradycyjnie składają się z białej koszulki, czerwonych spodenek i białych getrów, natomiast najczęściej wszystkie elementy zestawu wyjazdowego są czerwone (choć w przeszłości niekiedy na wyjazdach grano w białych spodenkach). Na przestrzeni lat różnice w projekcie i kolorystyce strojów dotyczyły zwykle szczegółów, a ogólny wzór ubioru pozostaje niezmienny od 1921[78]. W latach 1948–1970 stosowana była biało-czerwona, pasiasta wersja getrów.
W rzadkich przypadkach używano odmiennego od dwóch podstawowych zestawu kolorystycznego. W 1961 Polacy w meczu zZSRR zagrali wbłękitnych strojach, w 1998 zChorwacją w granatowych koszulkach i czerwonych spodenkach[79], również w tym samym roku zLuksemburgiem w czarnych koszulach i białych szortach[80], następnie w 2002 zDanią w jednolitymgranatowym stroju[81], w 2005 zAustrią w białych koszulkach i czarno-granatowych spodenkach[82], a w 2006 z Chorwacją w jednolicie niebieskich kostiumach[83]. Po raz ostatni Polacy zagrali w innych, niż białe i czerwone barwach w 2010 zBułgarią (jednolite granatowe z czerwono-białymi rękawkami[84]).
Koszulki reprezentacji Polski (2015)
Tradycyjne stroje reprezentacji Polski
Zestaw domowyZestaw wyjazdowy
W latach 2014–2015 domowe stroje reprezentacji Polski były białe z pionowym czerwonym pasem pośrodku, spodenki natomiast były jednolicie białe. Na zestaw wyjazdowy składały się koszulka w kolorze czerwonym z białym pasem pośrodku oraz czerwone spodenki[85][86]. Pierwszy występ w odzieży z tym wzorem Polacy zanotowali 5 marca 2014 naStadionie Narodowym w Warszawie w meczu ze Szkocją[87].
Od 2016 reprezentacja występuje w białych koszulkach i czerwonych spodenkach (zestaw domowy) oraz w czerwonych koszulkach i spodenkach (zestaw wyjazdowy)[88].
Ubiór reprezentacji tradycyjnie ozdabiany jest polskimherbem państwowym. Odróżnia to polski zespół od wielu innych drużyn narodowych, u których umieszcza się na piersiach graczy znaki krajowych federacji piłkarskich (oprócz reprezentacji Polski stroje ozdobione znakiem państwowym, a nie logotypem krajowego związku używają m.in.Słowacy iWęgrzy, a do niedawna takżeCzesi). Jedynie na początku istnienia reprezentacji Polski na koszulkach umieszczano nie herb, a samo godło (orła).
W latach 20. orzeł (bez tarczy, niebędący dokładnym odwzorowaniem ani godła ani herbu RP) umieszczany był na lewej piersi piłkarzy i zajmował całą jej powierzchnię[78]. W latach 30. orzeł uległ zmniejszeniu, upodobniono go też do oficjalnego wzoru ustawowego. W latach 50. doszło do kolejnej zmiany i symbol został przesunięty z wysokościserca na środektorsu. Od połowy lat 90. orzeł umieszczany był naprzemiennie na środku lub z lewej strony koszulki, na wysokości serca stale zaczęto umieszczać go od 2002. Podczas meczu zHolandią w 1975 Polacy przez pomyłkę producenta wystąpili w koszulce z czerwonym orłem[91].
Na początku lat 60. w tarczy nad godłem (orłem) pojawił się napis „POLSKA”[78], wpisywano go w tarczę herbową do końca 2005. W latach 2006–2007 koszulki zawierały z przodu motywhusarza, a prócz herbu Polski, po prawej stronie piersi umieszczono ówczesnylogotyp reprezentacji: piłkę i skrzydło z napisem „POLSKA” pod spodem[92]. Znak ten pojawił się również na kolejnym wzorze koszulek, obowiązującym w 2008.
Po raz pierwszy polskiego herbu lub godła zabrakło na koszulkach reprezentantów w 1992. Ich producent (Admiral) zastąpił znak państwowy wariacją ówczesnego logotypu PZPN ze zmienionym graficznie wyglądem orła (ptak był skierowany w swoją lewą stronę, lecz z przekręconym w prawo łbem)[93]. W listopadzie 2011 naStadionie Miejskim we Wrocławiu zaprezentowano nowy wzór ubiorów, w których reprezentacja Polski rozgrywać miała spotkaniaME 2012 (zestaw wykorzystano po raz pierwszy podczas meczu zWłochami 11 listopada we Wrocławiu). Na koszulkach znalazły się: nowelogoPZPN, z napisem „POLSKA” (zamiast „PZPN”) pod spodem, logo producenta odzieży, a na ramieniu okrągła naszywka z marką EURO 2012[94]. Wygląd nowych trykotów (umieszczenie związkowego znaku zamiast herbu było pomysłem działaczy PZPN[95]) spotkał się z ogromną falą krytyki wśród kibiców, którzy zapowiedzieli bojkot nowych strojów[96]. W wyniku protestów kibiców (w trakcie meczu z Włochami oraz cztery dni później zWęgrami wPoznaniu skandowanoGdzie jest orzeł?[97]) symbol państwowy został przed kolejnymi meczami naszyty pomiędzy logotypem związku i marką producenta stroju[98]. Kilka miesięcy później umieszczanie godła państwowego na strojach reprezentantów kraju stało się obowiązkiem ustawowym[99].
Od 2014 koszulki reprezentacji nie zawierają już marki PZPN[100][niewiarygodne źródło?]. Dotyczy to całego sprzętu meczowego zawodników, logo pozostało na niektórych elementach ubioru członków sztabu,marynarkach i dokumentach.
Polska drużyna podejmowała dotąd rywali na 51 obiektach rozmieszczonych w 30 polskich miastach[101]. Najwięcej spotkań w roli gospodarza piłkarska reprezentacja Polski rozegrała naStadionie Wojska Polskiego w Warszawie (74); po raz pierwszy wystąpiła na nim 26 października 1930 w meczu zŁotwą, a po raz ostatni jak dotąd 16 listopada 2022 zChile[102].
Drugą pozycję wśród polskich stadionów pod względem liczby rozegranych spotkań międzypaństwowych zajmujeStadion Śląski wChorzowie (63 mecze; pierwszy 22 lipca 1956 zNiemcami Wschodnimi, ostatni 7 września 2025 zFinlandią). Obiekt ten najbardziej ze wszystkich krajowych aren kojarzony jest z sukcesami reprezentacji[103], m.in. ze zwycięstwami nadZSRR (1957),Anglią (1973), Holandią (1975 i 1979), Włochami (1985) iPortugalią (2006); również w spotkaniach na Śląskim polska drużyna zapewniała sobie awanse na MŚ 1978, MŚ 1986, MŚ 2002, MŚ 2022 i ME 2008. Po meczu z Anglią w 1973 brytyjscy dziennikarze określili stadionKotłem Czarownic[104], co do dziś pozostaje w użyciu wśród dziennikarzy i kibiców. W latach 2009–2017 obiekt był w przebudowie, po ponownym otwarciu posiada pojemność 54 378 miejsc[105].
Z kolei 25 spotkań Polska rozegrała na warszawskimStadionie Dziesięciolecia (pierwsze 28 października 1956 zNorwegią, ostatnie 17 kwietnia 1983 zFinlandią). Po tym meczu obiekt ten nie był już wykorzystywany w celach sportowych, a w latach 90. na jego koronie powstałotargowisko. W latach 2008–2012 stadion zburzono i w jego miejscu postawionoStadion Narodowy o pojemności 58 500 miejsc[106]. Na nowym obiekcie reprezentacja rozegrała dotąd 47 spotkań[b].
Stadion Śląski decyzją Polskiego Związku Piłki Nożnej z 10 lipca 1993 posiada, jako jedyny w kraju, status stadionu narodowego[107]. Określenienarodowy nie jest jednak częścią oficjalnej nazwy tej areny. Z kolei oddany do użytku w 2012 obiekt, pomimo faktu zarejestrowania pod nazwąStadion Narodowy w Warszawie, nie posiada nadawanej z woli PZPN godności stadionu narodowego[108][109].
Najwyższą frekwencję na domowym meczu Polaków zanotowano 28 czerwca 1959 na Stadionie Śląskim – meczel. ME 1960 zHiszpanią obserwowało ponad 100 000 widzów[110]. Z kolei najwyższa frekwencja w meczu za granicą to ponad 130 000 widzów wRio de Janeiro podczas towarzyskiej gryBrazylii z Polską 8 czerwca 1966[111].
Polskie Radio transmituje mecze polskiej drużyny od lat 30. XX wieku
Pierwsze relacje ze spotkań reprezentacji Polski publikowane były w prasie sportowej, m.in. wPrzeglądzie Sportowym, który na początku swego istnienia był oficjalnym organemPZPN[112]. Z kolei pierwsze bezpośrednie transmisje radiowe zaczęto przeprowadzać w latach 30. Jednym ze sprawozdawcówPolskiego Radia był wtedyMichał Frank, który komentował na żywo rozgrywane w 1938 we francuskimStrasburguspotkanie mistrzostw świata Polska–Brazylia[113]. Jego relację emitowaną z odbiorników wystawianych na ulicach i zainstalowanych na stadionach głośników śledziły w Polsce miliony osób[114][115]. PR od lat jest jedynym nadawcą radiowym transmitującym w całości spotkania polskiej drużyny. Na przełomie XX i XXI wieku głównymi sprawozdawcami byliTomasz Zimoch (do 2016) iAndrzej Janisz[116].
TVP1 emituje mecze reprezentacji od 1957 (z okresowymi przerwami)
Pierwszym meczem polskiej reprezentacji transmitowanym przez telewizję był pojedynek Polska–Turcja z 19 maja 1957 (TVP, dziś TVP1). Komentowali jeStefan Rzeszot, Karol Hig i Zbigniew Smarzewski[117]. W kolejnych latach liczba spotkań drużyny narodowej emitowanych w telewizji rosła. Największą popularność wśród widzów osiągnęły w czasie sukcesów piłkarzy na igrzyskach olimpijskich i mistrzostwach świata w latach 70. i 80. Mecz otwarcia mundialu w 1978 Polska–Niemcy miało w polskiej telewizji śledzić 23 miliony widzów[118]. Czołowym sprawozdawcą w tym okresie byłJan Ciszewski, który komentował m.in. mecz eliminacji mundialu Anglia–Polska (1973) oraz spotkania Polaków na IO 1972, MŚ 1974, IO 1976, MŚ 1978 i MŚ 1982. Dziś uznawany jest za najsłynniejszego polskiego komentatora sportowego[119]. Spotkania reprezentacji Polski w TVP na przestrzeni lat komentowali również m.in.Andrzej Zydorowicz,Dariusz Szpakowski,Maciej Iwański,Tomasz Jasina iJacek Laskowski.
Po raz pierwszy mecz drużyny narodowej poza TVP transmitowano na antenieWizja TV, a miało to miejsce 6 września 1998 (Bułgaria–Polska)[120]. Stacja ta przeprowadzała transmisje ze spotkań reprezentacji do końca 2001 (od jesieni 1999 na antenie kanałuWizja Sport). W TVP niektóre ze spotkań w tym czasie były retransmitowane z opóźnieniem, transmitowane równocześnie lub nieemitowane w ogóle. W 1999 mecz Anglia–Polska został nadany na żywo przezCanal+[120].
Polsat Sport – nadawca spotkań reprezentacji w latach 2002, 2006, 2008, 2014–2017 i od 2018
Występy Polaków na MŚ 2002 i MŚ 2006 były pokazywane jednocześnie w kanałachPolsatu oraz wTVP2. W drugim programie Telewizji Polskiej nadawano w tamtym okresie wszystkie mecze reprezentacji (na początku 2008 przeniesiono je ponownie do programu pierwszego; wyjątkiem były ME 2008, do których prawa miał tylko Polsat[121]). W latach 2014–2017 wszystkie mecze eliminacji ME i MŚ oraz finałów mistrzostw kontynentu emitowano w Polsacie (w tym wPolsacie Sport[122], którego podstawowym komentatorem byłMateusz Borek). Z kolei wszystkie gry towarzyskie w tym czasie pokazywała TVP[123]. Mecze Polski na ME 2016 były transmitowane przez TVP i Polsat równocześnie. W tym samym roku Telewizja Polska zakupiła prawa emisji wszystkich spotkań polskiej drużyny w latach 2018–2022[124]. Występy Polaków naMŚ 2018 były emitowane również wTVP 4K[125].
Obecnym kapitanem reprezentacji jest Robert Lewandowski (wyznaczony przez trenera Jana Urbana w sierpniu 2025[128]), który wyprowadzał polski zespół na boisko w rekordowych 94 spotkaniach[d]. Wcześniej wieloletnim rekordzistą w liczbie występów z kapitańską opaską od początku spotkania był Deyna (57 meczów[127]).
Przez wiele lat w piłkarskich turniejach olimpijskich mogli brać udział wyłącznie zawodnicy amatorscy, nie profesjonalni. W praktyce jednak niektóre państwa wystawiały swoje najsilniejsze zespoły, inne zaś były reprezentowane przez drużyny znacząco słabsze od potencjalnie najmocniejszej ekipy. Było to związane ze znacznie się od siebie różniącymi przepisami regulującymi kwestię amatorstwa w różnych państwach (FIFA pozostawiła kwestię uznawania piłkarza za amatora federacjom członkowskim[129]), a także z często fikcyjnym amatorstwem (piłkarze-amatorzy otrzymywali nieoficjalnie wynagrodzenie za grę). W latach 20. XX wieku piłkarskie turnieje olimpijskie miały rangę nieoficjalnych mistrzostw świata[130].
Po odzyskaniu przez Polskę państwowości, jej reprezentacja miała zadebiutować wigrzyskach olimpijskich w 1920, jednak z powoduwojny z bolszewikami na miesiąc przed olimpiadąPKOl zrezygnował ze startu[131]. Po raz pierwszy Polacy wystąpili naigrzyskach w 1924, odpadając w pierwszej rundzie. Cztery lata później, z powodu niskiego poziomu drużyny narodowej i rozbudowanego kalendarzarozgrywek ligowych, nie wystawiono reprezentacji doigrzysk w Amsterdamie[132]. Powrót nastąpił w1936 – prowadzeni przezJózefa Kałużę Polacy wBerlinie zajęli czwartą pozycję, przegrywając półfinał oraz mecz o trzecie miejsce różnicą jednej bramki.
W pierwszych poII wojnie światowej igrzyskach polska reprezentacja po rezygnacji PZPN nie wzięła udziału – przyznano wówczas walkower drużynie amerykańskiej, z którą Polacy mieli zagrać w pierwszej rundzie[133]. Kolejny start olimpijski nastąpił w 1952 (Polacy odpadli w 1/8 rozgrywek). Cztery lata później po raz pierwszy przeprowadzono eliminacje do turnieju olimpijskiego, z których Polska była zwolniona[134], ale z wyjazdu doMelbourne i tak zrezygnowała, prawdopodobnie z powodów politycznych bądź finansowych[133]. W 1960 po przejściu eliminacji Polacy zagrali w turnieju weWłoszech, jednak nie wyszli w nim z grupy. W fazie kwalifikacyjnej do kolejnej olimpiady wTokio polska drużyna okazała się słabsza od Italii. Włosi zostali jednak zdyskwalifikowani za grę w tym dwumeczu profesjonalnych piłkarzy iMKOl przyznał awans Polsce. Piłkarski związek w Warszawie odrzucił jednak możliwość uczestnictwa w igrzyskach[135][136]. Do igrzysk w Meksyku Polacy również się nie dostali.
Sukcesem zakończyły się za to dwa kolejne starty – wMonachium drużyna treneraKazimierza Górskiego zdobyła złoty, a cztery lata później wMontrealu srebrny medal (do drugiego z tych turniejów jako obrońca tytułu Polska nie musiała się kwalifikować[137]).
Do 1976 włącznie PZPN wystawiał zarówno w turniejach finałowych, jak i w eliminacjach reprezentację Polski A. Rywale Polaków niejednokrotnie przeciwstawiali jej drużynę kategorii amatorskiej, z tego powodu niektóre mecze w tych rozgrywkach (między zespołami różnych kategorii) uznane są za nieoficjalne. W latach 1980–1988 w eliminacjach olimpijskich brała udział polska reprezentacja olimpijska o innym składzie osobowym od pierwszej drużyny (wprowadzono bowiem nowe przepisy, które zabraniały uczestnictwa w rozgrywkach olimpijskich piłkarzom, którzy zagrali choć jeden mecz w eliminacjach lub finałach MŚ[138]), prowadzona również przez innego selekcjonera (Polska odpadała w eliminacjach do trzech kolejnych igrzysk:1980,1984 i1988[139]). Od 1992 kwalifikacjami doIO są kontynentalne mistrzostwa drużyn do lat 21. Podczas turnieju finałowego wiek zawodników w dniu rozpoczęcia igrzysk nie może przekroczyć 23 lat[140]. Od 1996 w kadrze może się znaleźć dodatkowo trzech starszych graczy. Reprezentacje olimpijskie nazywane są obecnie też reprezentacjami U23.
Polska drużyna po raz ostatni wzięła udział wigrzyskach w 1992 i w turnieju wBarcelonie zdobyła srebrny medal (trenerem byłJanusz Wójcik). Do ośmiu kolejnych edycji igrzysk Polakom poprzezME U21 nie udało się awansować.
Polska drużyna dziewięciokrotnie brała udział w turniejach finałowych MŚ, najlepszy wynik – trzecie miejsce – osiągając w1974 (w spotkaniu o brązowy medal[e] Polacy pokonali broniącą tytułuBrazylię 1:0) i w1982 (w decydującym meczu wygrali zFrancją 3:2). Jest jednym z dwudziestu zespołów narodowych, które zdobyły medal MŚ. W najlepszej ósemce turnieju Polska znalazła się też w1978.
Zwycięsko przez eliminacje polski zespół nie przeszedł dziesięciokrotnie, przy czym runda kwalifikacyjnaMŚ 1934 nie została przez Polskę dokończona: rewanżowy mecz zCzechosłowacją Polska oddała walkowerem z powodów politycznych (konflikt oZaolzie[141]). Polacy nie wystartowali w trzech edycjach mundialu: wMŚ 1930 (rozegranych bez eliminacji),MŚ 1950 orazMŚ 1954 (wycofali się z eliminacji po ich rozlosowaniu). Po 36 latach od mistrzostw świata w 1986 roku, w 2022 roku, Polska weszła do fazy pucharowej, ostatecznie przegrywając z Francją w 1/8 finału.
Reprezentacja Polski wzięła udział we wszystkich dotąd rozegranych edycjach mistrzostw kontynentu, lecz w dwunastu z nich nie przechodziła eliminacji. W turnieju finałowym startowała pięciokrotnie – w2008,2012,2020 i w2024 odpadła w fazie grupowej, z kolei w2016 doszła do ćwierćfinału, remisując w nim z późniejszym zwycięzcą turnieju –Portugalią 1:1 i żegnając się z mistrzostwami po przegranych rzutach karnych. W 2012 Polska była wraz zUkrainą współgospodarzem finałów EURO.
Pod koniec 1990FIFA po raz pierwszy opublikowałaranking reprezentacji narodowych członków światowej federacji za miniony rok[157]. Ranking roczny opublikowano również na koniec 1991 i 1992, natomiast od sierpnia 1993 zestawienie opracowywane jest i publikowane co miesiąc (z rzadkimi wyjątkami, kiedy ranking nie był publikowany[158]). Zestawienie wykorzystywane jest przy ustalaniu koszyków przed losowaniami eliminacji oraz finałów MŚ i ME. Reprezentacja Polski najwyższe miejsce w tym zestawieniu (5.) osiągnęła w sierpniu 2017[159], z kolei najniższe w listopadzie 2013 (78.)[160]. Średnia pozycja zajmowana przez Polskę od czasu utworzenia rankingu to 37. Największy awans Polska zanotowała w październiku 2014 (o 26 pozycji), natomiast największy spadek nastąpił w październiku 2009 (o 20 miejsc).
Innym rankingiem stosowanym do określenia mocy reprezentacji narodowych jestranking Elo, oparty narankingu szachowym Elo. Możliwy jest on do ustalenia w dowolnym momencie historii licząc od 1872. Reprezentacja Polski największą liczbę punktów miała w nim we wrześniu 1974; zajmowała wtedy drugie miejsce na świecie. Ranking FIFA narodowych drużyn męskich przez wiele lat obliczany był według innego od Elo wzoru MITC, jednak w lipcu 2018 władze światowej federacji zmieniły zasady sporządzania swojego rankingu i odtąd obliczany jest on z wykorzystaniem szachowych zasadArpada Elo (do tej pory korzystano z nich tylko w rankingu reprezentacji kobiecych)[161].
Robert Lewandowski z 86 golami jest najlepszym strzelcem w historii reprezentacji Polski, jest też rekordzistą w liczbie występów (160)Jakub Błaszczykowski zaliczył 109 występów w reprezentacjiKamil Glik zagrał dla reprezentacji Polski w oficjalnych meczach 103 razy
Lista zawodników z największą liczbą oficjalnych gier w polskiej drużynie narodowej w kategorii A[162] (wg stanu z 7 września 2025 po meczu z Finlandią).Pogrubiono piłkarzy obecnie aktywnych w grze reprezentacyjnej. Graczy z taką samą liczbą występów uszeregowano w kolejności chronologicznej.
Lista zawodników z największą liczbą zdobytych bramek w polskiej drużynie narodowej w oficjalnych spotkaniach kategorii A[163] (wg stanu z 7 września 2025 po meczu z Finlandią).Pogrubiono piłkarzy obecnie aktywnych w grze reprezentacyjnej. Graczy z taką samą liczbą goli uszeregowano w kolejności chronologicznej.
↑De facto w 1974 i 1982 polskim piłkarzom, jako trzeciej ekipie czempionatu, zgodnie z ówczesnymi zasadami wręczono srebrne medale; mistrzowie otrzymywali wtedy złote, wicemistrzowie pozłacane, a czwarty w turnieju zespół brązowe krążki.
↑Kulesza prowadził zespół w jednym meczu eliminacyjnym, Piechniczek w trzech pozostałych meczach eliminacyjnych oraz w turnieju finałowym.
↑Łazarek prowadził zespół w trzech meczach eliminacyjnych, Strejlau w trzech pozostałych meczach eliminacyjnych.
↑Strejlau prowadził zespół w siedmiu meczach eliminacyjnych, Ćmikiewicz w trzech pozostałych meczach eliminacyjnych.
↑Piechniczek prowadził zespół w pięciu meczach eliminacyjnych, Pawlak w jednym, a Wójcik w dwóch pozostałych meczach eliminacyjnych.
↑Beenhakker prowadził zespół w ośmiu meczach eliminacyjnych, Majewski w dwóch pozostałych meczach eliminacyjnych.
↑Sousa prowadził zespół w meczach eliminacyjnych, Michniewicz w meczu barażowym oraz w turnieju finałowym.
↑Probierz prowadził zespół w trzech meczach eliminacyjnych, Urban w dwóch pozostałych meczach eliminacyjnych.
↑Nowak oraz Brzeżańczyk i Górski prowadzili zespół w dwóch meczach eliminacyjnych, Matyas w czterech pozostałych meczach eliminacyjnych.
↑Koncewicz prowadził zespół w jednym meczu eliminacyjnym, Górski w pięciu pozostałych meczach eliminacyjnych.
↑Gmoch prowadził zespół w jednym meczu eliminacyjnym, Kulesza w siedmiu pozostałych meczach eliminacyjnych.
↑Boniek prowadził zespół w dwóch meczach eliminacyjnych, Janas w sześciu pozostałych meczach eliminacyjnych.
↑Brzęczek prowadził zespół w meczach eliminacyjnych, Sousa w turnieju finałowym.
↑Santos prowadził zespół w pięciu meczach eliminacyjnych, Probierz w trzech pozostałych meczach eliminacyjnych i w meczach barażowych oraz w turnieju finałowym.
↑Mecz półfinałowy oficjalny, mecz o 3. miejsce nieoficjalny (z reprezentacją amatorską).
↑Wszystkie mecze nieoficjalne (z reprezentacjami amatorskimi).
↑Andrzej Gowarzewski, Stefan Szczepłek: Biało-Czerwoni. Dzieje reprezentacji Polski. T. 3: 1971–1980. Katowice: GiA, 1996, s. 21–22, seria: Encyklopedia piłkarska FUJI. (pol.).
↑Andrzej Gowarzewski, Stefan Szczepłek: Biało-Czerwoni. Dzieje reprezentacji Polski. T. 3: 1971–1980. Katowice: GiA, 1996, s. 74–75, seria: Encyklopedia piłkarska FUJI. (pol.).
↑Andrzej Gowarzewski: Biało-Czerwoni. Dzieje reprezentacji Polski. T. 4: 1981–1997. Katowice: GiA, 1997, s. 145–146, seria: Encyklopedia piłkarska FUJI. (pol.).
↑Mirosław Skórzewski. Najwyższe noty dla Deyny, Nawałki, Maculewicza i Gorgonia. Bezbramkowy remis na otwarcie mundialu ’78. Biało-czerwoni byli lepsi. „Przegląd Sportowy”, 1978-06-02. RSW „Prasa-Książka-Ruch”.brak numeru strony
.jpg)
.jpg)
.svg)
.jpg)
_en_Lubanski_tijdens_lunch_na_aankomst_in_Nederland%2c_Bestanddeelnr_931-3523_(Lubanski_cropped).jpg)
.jpg)
