Zobacz też:inne znaczenia.

Reichstag wjęzyku niemieckim ma kilka znaczeń:

• historycznie oznaczał zgromadzenie przedstawicieli wNiemczech (ale także w innych krajach):
  • 1495 do 1806:Sejm Rzeszy – zgromadzenie wasali cesarskichŚwiętego Cesarstwa Rzymskiego (I Rzeszy lubStarej Rzeszy), stanowiące do pewnego stopnia w ustroju feudalnym przeciwwagę do centralnej władzycesarza,
  • 1867 do 1871: zgromadzenie przedstawicielskie wZwiązku Północnoniemieckim,
  • 1871 do 1918: parlamentCesarstwa Niemieckiego (II Rzeszy),
  • 1919 do 1945: parlamentRepubliki Weimarskiej iIII Rzeszy.
• jako forma skrócona od pełnego wyrażenianiem. Reichstagsgebäude,budynek Reichstagu, ukończony 5 grudnia 1894, od 1998 po odbudowie i przebudowie budynku (arch.Norman Foster) oraz przeniesieniu stolicy kraju zBonn doBerlina ponownie siedziba parlamentuRFN (Bundestag) (popożarze Reichstagu w 1933 r. siedzibą parlamentuIII Rzeszy był budynekOpery Krolla).

Wybrany na mocy konstytucjiZwiązku Północnoniemieckiego, 12 lutego 1867 roku. Reichstag (Sejm Rzeszy) był drugą obok Rady Związkowej (Bundesrat) izbą parlamentu. Sejm Rzeszy realizowałkompetencje ustawodawcze i ratyfikowałumowy międzynarodowe. Większość ustaw uchwalanych przez Reichstag musiała być zatwierdzana przez Radę Związkową, która także wydawała rozporządzenia do ustaw uchwalonych przez Reichstag. Zwraca uwagę fakt, iż w kompetencji Sejmu Rzeszy nie figurowały sprawy wojskowe. Reichstag był wybierany w głosowaniu powszechnym, bezpośrednim i jawnym przez mężczyzn, którzy ukończyli 25. rok życia. Przestał istnieć pozjednoczeniu Niemiec w 1871 roku.

Reichstag (Sejm Rzeszy) ustanowiony został na mocy Konstytucji Cesarstwa Niemieckiego nadanej 16 kwietnia 1871 roku. Był drugą, obok Rady Związkowej (Bundesrat), izbąparlamentuCesarstwa Niemieckiego (II Rzeszy). Wybierany był w drodze wyborów powszechnych i równych na trzyletnią kadencję. Parlament razem z Radą Federalną uchwalał budżet i ustawy. Rolę parlamentu Rzeszy w jej systemie politycznym można porównać do roliIzby Reprezentantów w systemie politycznym Stanów Zjednoczonych. Posiadałinicjatywę ustawodawczą.

• 
  Eduard von Simson
• 
  Max von Forckenbeck(inne języki)
• 
  Konstantin Fehrenbach

Liczba posłów narodowości polskiej w Reichstagu w latach 1871–1912 wahała się od 13 do 20, byli oni skupieni wKole Polskim.

Powołany jako niższa, obokRady Rzeszy, izba parlamentu na mocy tzw.Konstytucji weimarskiej. Reichstag składał się zposłów wybranych przez naród w liczbie proporcjonalnej do ludności danegokraju, lecz ich liczba nie mogła przekroczyć 40%. Prawa wyborcze posiadali mężczyźni i kobiety, acenzus wieku obniżono do 20. roku życia. Miał obowiązek zbierania się minimum raz w roku, na żądaniePrezydenta Rzeszy lub 1/3 posłów. Jego kadencja trwała 4 lata, przy czym mógł zostać rozwiązany przez Prezydenta Rzeszy, jednaktylko jeden raz z tego samego powodu. Posiadał inicjatywę ustawodawczą, jak i wyznaczał kierunek polityce rządu, który kontrolował^[1]. Od 1920 do 1930 r. Reichstag obradował przez średnio sto dni w roku. Pomiędzy październikiem 1930 r. a marcem 1931 r. pracował przez pięćdziesiąt dni; potem, aż do wyborów w lipcu 1932 r. zbierał się jedynie przez dalsze dwadzieścia cztery dni. Od lipca 1932 r. do lutego 1933 r. w ciągu sześciu miesięcy zgromadził się na zaledwie trzy dni^[2]. Popożarze w nocy z 27 na 28 lutego 1933 Prezydent RzeszyPaul von Hindenburg wydał 28 lutego 1933dekret „O ochronie narodu i państwa” (niem.Verordnung zum Schutz von Volk und Staat), faktycznie zawieszającyprawa obywatelskie i Konstytucję Republiki Weimarskiej. 23 marca 1933, przy absencji aresztowanych posłów komunistycznych i socjaldemokratycznych, Reichstag przyjął większością konstytucyjną „Ustawę o pełnomocnictwach” (niem.Ermächtigungsgesetz), oznaczającą w praktyce przekazanie pełni władzyAdolfowi Hitlerowi, gdyż taustawa konstytucyjna pozwalałarządowi Hitlera na uchwalanie ustaw bez względu na brzmienie Konstytucji i bez konieczności uzyskiwania każdorazowej zgody Reichstagu^[3]. Od tego momentu rola Reichstagu została zminimalizowana, a po zakazie tworzenia partii innych niżNSDAP (14 lipca) i kolejnych„wyborach” w listopadzie 1933, w których startowała wyłącznie NSDAP, zbierał się coraz rzadziej^[4], nie przeprowadzał żadnych debat i uchwalił – przezaklamację – tylko kilka ustaw: 15 września 1935 – tzw.ustawy norymberskie, 30 stycznia 1937 – o przedłużeniu ustawy o pełnomocnictwach do 1 kwietnia 1941, 30 stycznia 1939 – o przedłużeniu ustawy o pełnomocnictwach do 10 maja 1943^[5], 1 września 1939 – o wcieleniuWolnego Miasta Gdańska doIII Rzeszy. Nazywano gonajdroższym chórem świata. Ostatni raz zebrał się 26 kwietnia 1942 uchwalając wyposażenie Hitleraw pełnię władzy sądowej bez jakichkolwiek ograniczeń wynikających z obowiązujących przepisów prawnych^[6].

 Osobny artykuł:Gmach parlamentu Rzeszy w Berlinie.

Reichstag, a oficjalniePlenarbereich Reichstagsgebäude, jest siedzibą niemieckiegoBundestagu. Zbudowany został wbarokowym stylu na podstawie planów architektaPaula Wallota w latach 1884–1894. Do 1918 roku znajdował się tu Reichstag II Rzeszy. W 1933 r.budynek został prawie całkowicie zniszczony wpożarze. W latach 60. XX w. został odbudowany w nowej formie i ponownie przebudowany w okresie 1991–1999.

 Zobacz też:Pożar Reichstagu.

• Landtag
• Paul-Löbe-Haus

Zobacz hasłoReichstag w Wikisłowniku

• Bundestag: Strona oficjalna. [dostęp 2009-04-26]. (niem.).

• Niemiecki parlamentaryzm
• Historia Berlina

• Artykuły z propozycjami tłumaczeń