Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Receptory węchowe

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Receptory węchureceptory znajdujące się wbłonie komórkowejneuronów receptorowychwęchu, odpowiedzialne za wykrywaniecząsteczek zapachowych[1] (odorantów). Pobudzenie receptorów węchowych jest pierwszym etapem w przewodzeniusygnału nerwowego domózgu[2]. Receptory te należą do rodziny rodopsynopodobnych[a] receptorów klasy A sprzężonych zbiałkami G[3].

Układ węchowy człowieka, legenda: 1. Opuszkawęchowa, 2. Komórki mitralne, 3. Blaszka sitowa kości sitowej, 4. Komórki podtrzymujące (nabłonek błony śluzowej), 5. Kłębuszek węchowy, 6. Komórka dwubiegunowa (neuron receptorowy węchu)

Występowanie

[edytuj |edytuj kod]

Receptory węchowe znajdują się ukręgowców wrzęskach isynapsach neuronów węchowych[1] (wnabłonku węchowym), a u człowieka także wnabłonkuukładu oddechowego[4].
Uowadów receptory węchowe umiejscowione są naczułkach i innychnarządach wykrywającychzapach[5]. Komórkispermy także posiadają receptory węchowe, które prawdopodobnie odgrywają rolę wchemotaksji przy poszukiwaniukomórek jajowych[6][7]

Mechanizm działania

[edytuj |edytuj kod]

Po związaniu się z odorantem receptor węchowy podlega zmianom strukturalnym oraz wiąże się i aktywuje węchowebiałko G we wnętrzuneuronu receptora węchowego. Białko G z kolei aktywujeliazę, która konwertujeATP docyklicznego AMP (cAMP). Następnie cAMP otwiera cyklicznekanały jonowe, które pozwalająjonomwapnia isodu na wniknięcie do komórki, depolaryzując neuron receptora węchowego i rozpoczynając akcję przekazywaniainformacji domózgu[8][9].

Różnorodność

[edytuj |edytuj kod]

Istnieje wiele różnych receptorów węchowych. W genomie ssaków może ich być nawet tysiąc, co odpowiada około 3% wszystkich genów. Jednakże nie wszystkie te potencjalne geny receptorów węchowych podlegają ekspresji i stają się czynne. Analiza danych pochodzących zprojektu poznania ludzkiego genomu wynika, że u człowieka występuje około 400 czynnych genów kodujących receptory węchowe, a pozostałe 600 są topseudogeny[10].

Ewolucja

[edytuj |edytuj kod]

Wykazano, że rodzina genów odpowiadających za receptory węchowe ukręgowców podlegałaewolucji na drodze takich zjawisk jakduplikacja lubkonwersja genów[11]. Dowodem na rolę duplikacji jest fakt, że wiele genów receptorów węchowych należących do tej samej grupyfilogenetycznej (kladu) znajduje się w tym samymklastrze genowym[12].

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]

Uwagi

[edytuj |edytuj kod]
  1. Zobacz –rodopsyna.

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. abWilliam F Ganong: Fizjologia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2009.ISBN 978-83-200-3989-4.
  2. Olgierd Narkiewicz, Janusz Moryś: Neuroanatomia czynnościowa i kliniczna. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2003.ISBN 978-83-200-3751-7.
  3. L. Birnbaumer. G Proteins in Signal Transduction. „Annual Review of Pharmacology and Toxicology”. 30, s. 675–705, April 1990.DOI:10.1146/annurev.pa.30.040190.003331. (ang.). 
  4. Gu X, Karp PH, Brody SL, Pierce, RA, Welsh MJ, Holtzman MJ, Ben-Shahar Y. Volatile-sensing functions for pulmonary neuroendocrine cells. „American journal of respiratory cell and molecular biology”, 2013.PMID:24134460. 
  5. Hallem EA, Dahanukar A, Carlson JR. Insect odor and taste receptors. „Annual Review of Entomology”. 51. s. 113–135.DOI:10.1146/annurev.ento.51.051705.113646. 
  6. Spehr M, Schwane K, Riffell JA, Zimmer RK, Hatt H. Odorant receptors and olfactory-like signaling mechanisms in mammalian sperm. „Molecular and Cellular Endocrinology”. 250, s. 128–136, 2006.DOI:10.1016/j.mce.2005.12.035. (ang.). 
  7. Leslie B. Vosshall. Olfaction: Attracting Both Sperm and the Nose. „Current Biology”. 14, s. R918–R920, November 9, 2004.DOI:10.1016/j.cub.2004.10.013. (ang.). 
  8. Jones DT, Reed RR. Golf: an olfactory neuron specific-G protein involved in odorant signal transduction. „Science”. 244. s. 790–795.DOI:10.1126/science.2499043. (ang.). 
  9. Berg Jeremy M., Tymoczko John L., Stryer Lubert: Biochemia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009.ISBN 978-83-01-15811-8.
  10. Gilad Y, Lancet D. Population Differences in the Human Functional Olfactory Repertoire. „Mol. Biol. Evol.”. 20 (3), s. 307–314, 2003.DOI:10.1093/molbev/msg013. (ang.). 
  11. Nei M, Rooney AP. Concerted and birth-and-death evolution of multigene families. „Annu Rev Genet.”. 39, s. 121–152, 2005.DOI:10.1146/annurev.genet.39.073003.112240. (ang.). 
  12. Niimura Y, Nei M. Evolutionary dynamics of olfactory and other chemosensory receptor genes in vertebrates. „Journal of Human Genetics”. 51 (6), s. 505–517, 2006.DOI:10.1007/s10038-006-0391-8. 
Encyklopedie internetowe (klasa białek):
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Receptory_węchowe&oldid=69283546
Kategorie:
Ukryta kategoria:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp