Zanim 18 sierpnia 2008 objąłprowadzenie w rankingu, przez rekordowe 160 kolejnych tygodni zajmował drugą lokatę, zaRogerem Federerem[13]. Przewodnictwo utrzymał do 5 lipca 2009, kiedy to pozycję lidera odzyskał Federer. Nadal powrócił na pierwsze miejsce w rankingu 7 czerwca 2010, gdy po raz piąty zwyciężył we French Open. 4 lipca 2011 roku, po przegranym finale Wimbledonu zNovakiem Đokoviciem, Hiszpan utracił prowadzenie na rzecz serbskiego tenisisty[14]. Ponownie powrócił na pozycję lidera rankingu 7 października 2013, po dotarciu do finału wPekinie, w którym przegrał z ustępującym liderem Novakiem Đokoviciem. Przewodził stawce tenisistów do 6 lipca 2014, gdy Serb wygrał finał Wimbledonu. Kolejny raz na czele rankingu znalazł się 21 sierpnia 2017 i pozostał na nim do 18 lutego 2018, gdy zastąpił go Federer. Po sześciu tygodniach, 2 kwietnia 2018 zamienili się ze Szwajcarem zajmowanymi pozycjami. 5 listopada 2018 Nadala na prowadzeniu w rankingu zmienił Novak Đoković.
W październiku 2024 ogłosił zamiar zakończenia kariery zawodowej po rozgrywkach finałowych Pucharu Davisa 2024, które zaplanowano na 19–24 listopada[15].
Rafael Nadal Parera urodził się w 3 czerwca 1986 roku wManacor naMajorce, w wielopokoleniowej rodzinie[16][17]. Jest synem właściciela dużej firmy produkującej okna, Sebastiána Nadala i Any Maríi Parery[16][17]. Ma młodszą siostrę Maríę Isabel. Jego wujkiem jestMiguel Ángel Nadal, niegdyś znanypiłkarz grający wFC Barcelonie iRCD Mallorce, a także wreprezentacji Hiszpanii, z którą wystąpił na trzech piłkarskich mistrzostwach świata[17]. Za sprawą innego wujka,Toniego Nadala, Rafael w wieku 3 lat zaczął uprawiać tenis – Toni przez wiele lat był przy tym jego trenerem[17]. W wieku 8 lat Nadal wygrał turniej tenisowy dzieci do lat 12. Przekonało to Toniego Nadala do położenia większego nacisku na trening tenisowy swojego krewnego, który był też obiecującym piłkarzem[18]. W tym momencie zaczął także grać leworęcznym forhendem, co dawało mu naturalną przewagę nad zawodnikami praworęcznymi (wcześniej Nadal z obu stron wyprowadzał uderzenia oburącz)[18]. Mając 12 lat, wygrywał w swojej kategorii wiekowej turnieje tenisowe w Hiszpanii i za granicą, trenując równocześnie piłkę nożną[18]. Ostatecznie ojciec Nadala kazał mu dokonać wyboru między tenisem a piłką nożną, gdyż uprawianie obu sportów jednocześnie nie dawało się pogodzić ze szkołą. Hiszpan wybrał tenis i natychmiast zaprzestał treningów piłkarskich[18].
Gdy miał 14 lat, Hiszpański Związek Tenisowy nalegał, by Nadal opuścił rodzinną Majorkę i kontynuował treningi wBarcelonie. Rodzice Hiszpana postanowili jednak, w trosce o jego wykształcenie, że pozostanie on w domu. Także trenujący go wujek Toni uważał, że nie musi opuszczać Majorki i może osiągnąć najwyższe cele, trenując w domu[19]. W maju 2001 roku pokonał byłego mistrza WimbledonuPata Casha w pokazowym meczu rozegranym na nawierzchni ceglanej. Po tym spotkaniu Nadal postanowił rozpocząć karierę profesjonalną[20].
Rafael Nadal uzyskał status profesjonalny w 2001 roku. W kwietniu 2002 roku jako piętnastolatek wygrał swój pierwszy mecz w imprezie rangiATP World Tour. Będąc 762. w rankingu ATP, pokonał podczas imprezy na MajorceRamóna Delgado, stając się dziewiątym graczem w erze open, który wygrał swój pierwszy zawodowy pojedynek przed 16. urodzinami[21]. W całym sezonie zwyciężył w sześciu imprezach rangi Futures i zakończył go w czołowej dwusetce rankingu[14][22].
Pierwsze sukcesy w turniejach rangi ATP World Tour zaczął w odnosić w 2003 roku. W turniejach na nawierzchni ziemnej pokonał utytułowanych rodaków:Carlosa Moyę (wHamburgu) iAlberta Costę (wMonte Carlo). W swoim debiucie na trawiastych kortachWimbledonu Nadal doszedł do trzeciej rundy, stając się najmłodszym zawodnikiem od czasówBorisa Beckera, który tego dokonał[23]. W lipcu po raz pierwszy awansował do ćwierćfinału turnieju cyklu ATP World Tour (wBåstad), a dwa tygodnie później do półfinału (wUmag). Grając w parze zAlexem Lópezem Móronem, wygrał tam rywalizację deblistów[24]. W całym sezonie Nadal wygrał dwie imprezy z cykluATP Challenger Tour i zakończył go w czołowej pięćdziesiątce rankingu[14]. Otrzymał także nagrodę ATP Newcomer of Year[25].
W styczniu 2004 roku Nadal dotarł po raz pierwszy do finału imprezy rangi ATP World Tour (wAuckland), gdzie uległDominikowi Hrbatemu w stosunku 6:4, 2:6, 5:7. Podczas debiutu w wielkoszlemowymAustralian Open doszedł do trzeciej rundy, gdzie nie sprostał reprezentantowi gospodarzyLleytonowi Hewittowi. W marcu podczas imprezy z cykluATP Masters Series wMiami po raz pierwszy spotkał się zRogerem Federerem. Hiszpan pokonał lidera rankingu 6:3, 6:3. Z powodu kontuzji kostki zmuszony był pauzować przez większość sezonu na kortach ceglanych, w szczególności nie wystąpił w wielkoszlemowymFrench Open. Zrezygnował także ze startu wWimbledonie[20]. W sierpniu wygrał swój pierwszy turniej w grze pojedynczej. W finale imprezy wSopocie pokonałJosé Acasuso wynikiem 6:3, 6:4[26]. Podczas debiutu wUS Open dotarł do drugiej rundy, w której uległ wiceliderowi rankingu,Andy’emu Roddickowi.
W 2004 roku Nadal przyczynił się do triumfu Hiszpanii w rywalizacji oPuchar Davisa – w pierwszej rundzie, w decydującym pojedynku meczu z Czechami wygrał zRadkiem Štěpánkiem. W drugiej rundzie, w meczu z Francuzami, pokonałArnaud Clémenta oraz, w parze zTommym Robredo, duet Arnaud Clément –Michaël Llodra. W grudniowym finale zdobył punkt w grze pojedynczej, pokonując Andy’ego Roddicka. Wraz z wygraną Hiszpanii w tych rozgrywkach Nadal stał się najmłodszym zawodnikiem w historii wchodzącym w skład zwycięskiej drużyny[21]. Sezon zakończył na 51. miejscu w rankingu[14].
WAustralian Open doszedł do czwartej rundy, gdzie uległ późniejszemu finaliście Lleytonowi Hewittowi. W lutym zwyciężył w dwóch imprezach na kortach ceglanych. W finale turnieju wCosta do Sauípe pokonał 6:0, 6:7(2), 6:1Alberto Martína, zaś tydzień później wAcapulco pokonał w finaleAlberta Montañésa w stosunku 6:1, 6:1[27].W marcu podczas turnieju wMiami Nadal osiągnął pierwszy w karierze finał imprezy z prestiżowego cyklu ATP Masters Series, w którym zmierzył się z Rogerem Federerem. Mimo wygrania dwóch pierwszych setów Hiszpan ostatecznie uległ Szwajcarowi 6:2, 7:6(4), 6:7(5), 3:6, 1:6, jednak występy w tamtym okresie są uważane za przełomowe w jego karierze[28].
Nadal zdominował sezon na kortach ceglanych. Wygrał 24 spotkania z rzędu, bijąc rekord kolejnych zwycięstw odniesionych przez nastolatka, który należał do Andre Agassiego[29]. W pierwszej połowie kwietnia wygrał w Monte Carlo swój pierwszy turniej rangi ATP Masters Series, pokonując w finale 6:3, 6:1, 0:6, 7:5 finalistę poprzedniego French OpenGuillermo Corię. Tydzień później Nadal był najlepszy wBarcelonie, gdzie w finale wygrał zJuanem Carlosem Ferrero. Po zwycięstwie w stolicy Katalonii hiszpański tenisista po raz pierwszy w karierze awansował do czołowej dziesiątki rankingu, dokonując tego jako najmłodszy zawodnik w erze open[30]. Następnie Hiszpan zwyciężył na kortach Foro Italico wRzymie, ponownie pokonując w finale Guillermo Corię[27].
PodczasFrench Open Nadal wygrał pierwsze pięć spotkań, tracąc jednego seta i pokonując po drodze m.in.Richarda Gasqueta iDavida Ferrera. W półfinale zmierzył się trzeci raz w karierze z liderem rankingu Rogerem Federerem. Hiszpan zwyciężył w czterech setach, 6:3, 4:6, 6:4, 6:3. Dwa dni później pokonał w finaleMariano Puertę 6:7(6), 6:3, 6:1, 7:5 i zdobył pierwszy w karierze tytuł wielkoszlemowy. Jako drugi zawodnik w historii wygrał French Open w swoim debiucie (w 1982 dokonał tegoMats Wilander)[31]. Został także najmłodszym od czasówMichaela Changa zwycięzcą paryskiej imprezy oraz pierwszym nastolatkiem od czasówPete’a Samprasa, który zwyciężył w imprezie tej rangi[21][29].
Passa kolejnych zwycięstw została przerwana trzy dni później, kiedy to Nadal uległAlexandrowi Waske w pierwszej rundzie imprezy wHalle, rozgrywanej na kortach trawiastych[32]. W wielkoszlemowymWimbledonie dotarł do drugiej rundy, gdzie przegrał zGilles’em Müllerem. Po porażce we wczesnej fazie londyńskiej imprezy Hiszpan wygrał dwie imprezy na kortach ceglanych: wBåstad oraz wStuttgarcie.
Cykl imprez w Ameryce Północnej rozpoczął od kolejnego sukcesu – po raz pierwszy w karierze zwyciężył w imprezie rozgrywanej na nawierzchni twardej. W finale imprezy z cyklu ATP Masters Series wMontrealu pokonałAndre Agassiego wynikiem 6:3, 4:6, 6:2[27]. Po tym zwycięstwie Nadal awansował na 2. miejsce w rankingu, które zajmował następnie przez ponad 3 kolejne lata[14]. W rozgrywanym tydzień później turnieju wCincinnati uległ w pierwszej rundzieTomášowi Berdychowi. Jest to jedyna impreza rangi ATP Masters Series, w której Nadal nigdy nie dotarł do finału. Podczas wielkoszlemowegoUS Open Hiszpan dotarł do trzeciej rundy, gdzie w czterech setach przegrał zJamesem Blakiem.
We wrześniu zwyciężył w imprezie wPekinie, pokonując w finale Guillermo Corię w stosunku 5:7, 6:1, 6:2 oraz wystąpił w Pucharze Davisa wygrywając oba pojedynki singlowe i przegrywając jeden deblowy. W październiku po raz pierwszy zwyciężył w turnieju halowym: w finale imprezy ATP Masters Series wMadrycie pokonał w pięciu setachIvana Ljubičicia[27]. Z powodu kontuzji stopy Hiszpan nie wystąpił w kończącym sezon turniejuTennis Masters Cup[33].
W 2005 roku Nadal wygrał 11 turniejów (8 na mączce, 3 na nawierzchni twardej), tyle samo co Roger Federer. Pobił tym samym rekord ustanowiony w 1983 roku przez Matsa Wilandera w liczbie wygranych turniejów w sezonie przez nastolatka[34]. W całym sezonie Hiszpan wygrał 79 spotkań, więcej wygrał tylko Roger Federer – 81. Nadal zdobył ponadto nagrodęGolden Bagel Award, przyznawaną corocznie zawodnikowi, który wygrał w sezonie najwięcej setów w stosunku 6:0, oraz wyróżnienieATP Most Improved Player of Year[25][35].
Z powodu kontuzji stopy, która wykluczyła go także z udziału w kończącym poprzedni sezon Masters Cup, Nadal nie wystąpił wAustralian Open[36]. W pierwszym starcie po powrocie, w halowym turnieju wMarsylii, dotarł do półfinału. Dwa tygodnie później zwyciężył w turnieju wDubaju, gdzie pokonał w finale Federera 2:6, 6:4, 6:4. Była to pierwsza porażka Szwajcara w sezonie, a oprócz Nadala w 2006 roku Federera pokonał tylkoAndy Murray[37]. Na zakończenie wiosennego cyklu imprez na kortach twardych Hiszpan dotarł do półfinału imprezy wIndian Wells, gdzie przegrał z Jamesem Blakiem, oraz do drugiej rundy turnieju wMiami[38].
Podczas europejskiego sezonu na kortach ziemnych Nadal odniósł 24 kolejne zwycięstwa. W finale turnieju rangi ATP Masters Series wMonte Carlo pokonał 6:2, 6:7(2), 6:3, 7:6(5) Rogera Federera. Tydzień później zwyciężył w Barcelonie, pokonując w finale Tommy’ego Robredo. Po tygodniowej przerwie obronił tytuł narzymskich kortach Foro Italico. W finale ponownie spotkał się z Federerem. Ostatecznie po ponad pięciogodzinnej walce Hiszpan zwyciężył 6:7, 7:6(5), 6:4, 2:6, 7:6(5), broniąc w ostatnim secie dwóch piłek meczowych[39][40]. Zdobywając 16. tytuł ATP w karierze, wyrównał rekordBjörna Borga pod względem liczby wygranych turniejów przez nastolatka[41]. Z powodu wyczerpania tym spotkaniem obaj wycofali się z odbywających się tydzień później zawodów wHamburgu[42].
Wygrywając spotkanie w pierwszej rundzieFrench Open, Nadal pobił rekordGuillermo Vilasa 53 kolejnych zwycięstw na nawierzchni ziemnej[43]. Hiszpan doszedł po raz drugi z rzędu do finału paryskiej imprezy, pokonując po drodze m.in. Lleytona Hewitta,Novak Đokovicia oraz Ivana Ljubičicia. W finale zmierzył się po raz czwarty w sezonie z Federerem i wygrał w stosunku 1:6, 6:1, 6:4, 7:6(4), stając się pierwszym zawodnikiem w historii, który pokonał Szwajcara w finale imprezy wielkoszlemowej[38][39]. Nadal przez drugi rok z rzędu pozostał niepokonany na kortach ziemnych.
Nadal po zwycięstwie we French Open, 2006
Sezon na kortach trawiastych rozpoczął od imprezy w londyńskimQueen’s Club, gdzie poddał ćwierćfinałowe spotkanie z Lleytonem Hewittem z powodu kontuzji ramienia, przerywając zarazem passę 26 wygranych z rzędu spotkań[44]. W wielkoszlemowymWimbledonie Hiszpan był rozstawiony z numerem 2, jednak już w drugiej rundzie o mało nie doszło do niespodzianki. W meczu z notowanym na 237. miejscuRobertem Kendrickiem Nadal przegrał pierwsze dwa sety 6:7(4), 3:6, a w trzecim przy stanie 4:5 i przy podaniu Hiszpana Kendrick był o dwie piłki od zwycięstwa. Ostatecznie jednak Nadal utrzymał podanie i wygrał całe spotkanie w stosunku 6:7(4), 3:6, 7:6(2), 7:5, 6:4[45]. W trzeciej rundzie pokonał byłego mistrza imprezy – Andre Agassiego, dla którego było to pożegnanie z londyńskimi kortami (karierę zakończył podczasUS Open). Hiszpan wygrał także następne trzy spotkania i po raz pierwszym osiągnął finał imprezy na kortach trawiastych. W ostatnim pojedynku spotkał się po raz piąty w sezonie z Federerem, uległ mu jednak 0:6, 6:7(5), 7:6(2), 3:6[38].
Występ wUS Open Series rozpoczął od turnieju wToronto, gdzie doszedł do trzeciej rundy. Tydzień później odpadł w ćwierćfinale imprezy wCincinnati. PodczasUS Open doszedł do ćwierćfinału, gdzie przegrał w czterech setach zMichaiłem Jużnym[38].
Do końca sezonu Hiszpan wystąpił tylko w trzech imprezach. W turnieju wSztokholmie sensacyjnie uległ notowanemu pod koniec siódmej setkiJoachimowi Johanssonowi[46]. Następnie nie obronił tytułu w halowej imprezie wMadrycie, gdzie doszedł do ćwierćfinału. W debiucie w kończącym sezonTennis Masters Cup przegrał pierwsze spotkanie w fazie grupowej z Jamesem Blakiem, jednak pokonał następnieNikołaja Dawydienkę i Tommy’ego Robredo i awansował z drugiego miejsca do półfinału, w którym spotkał się po raz szósty w sezonie z Rogerem Federerem. Szwajcar wygrał 6:4, 7:5, odnosząc trzecie zwycięstwo w karierze nad Nadalem[38].
Sezon 2007 Nadal rozpoczął od występów wMadrasie, gdzie przegrał w dwóch setach z Xavierem Malisse, oraz wSydney, gdzie w pierwszej rundzie poddał spotkanie zChrisem Guccione. W wielkoszlemowymAustralian Open dotarł do ćwierćfinału, gdzie uległ późniejszemu finaliście,Fernando Gonzálezowi 2:6, 4:6, 3:6. W lutym wystąpił w Dubaju, jednak w ćwierćfinale przegrał z Michaiłem Jużnym[47].
Po prawie 9 miesiącach bez wygranego turnieju Nadal zdobył tytuł w zawodach wIndian Wells. W drodze do finału pokonał m.in. Juana Carlosa Ferrero oraz Andy’ego Roddicka. W finale zaś w dwóch setach wygrał z Novakiem Đokoviciem. Tydzień później, podczas imprezy wMiami dotarł do ćwierćfinału, gdzie ponownie spotkał się z Đokoviciem. Serb zrewanżował się za porażkę poniesioną tydzień wcześniej, wygrywając w dwóch setach[47].
Hiszpan ponownie zdominował europejski sezon na kortach ziemnych. Rozpoczął go od obronienia tytułów wMonte Carlo oraz w Barcelonie – w finale turnieju w Monako pokonał w dwóch setach Rogera Federera, zaś w stolicy Katalonii wygrał zGuillermo Cañasem. Następnie zwyciężył na kortach Foro Italico wRzymie, pokonując w finale Fernando Gonzáleza. Wszystkie te imprezy wygrał po raz trzeci z rzędu. W przerwie pomiędzy turniejami w Barcelonie i Rzymie, Nadal i Federer rozegrali na Majorce mecz pokazowy określany mianem „bitwy nawierzchni”. Spotkanie było toczone w nietypowych warunkach, gdyż po jednej stronie siatki nawierzchnią była ceglana mączka, zaś po drugiej kort był trawiasty[48].
Nadal serwujący podczas US Open, 2007
Tydzień po imprezie w Rzymie Nadal dotarł do finału turnieju wHamburgu, w którym ponownie zmierzył się z Rogerem Federerem. Szwajcar wygrał w trzech setach i jednocześnie po raz pierwszy w karierze pokonał Nadala na kortach ziemnych. Federer przerwał również trwającą ponad dwa lata passę Hiszpana, który wygrał 81 spotkań z rzędu na nawierzchni ziemnej, ustanawiając nowy rekord ery open[49]. PodczasFrench Open doszedł bez straty seta do finału, pokonując m.in. Lleytona Hewitta, Carlosa Moyę oraz Novaka Đokovicia. W finale zmierzył się po raz trzeci w sezonie z Federerem. Mimo zwycięstwa Szwajcara w ich ostatnim spotkaniu za faworyta uważano Hiszpana, który bardzo dobrze prezentował się na paryskich kortach w poprzednich rundach[50]. Mecz ten był także szansą dla Federera, by zostać trzecim w historii zawodnikiem dzierżącym wszystkie cztery tytuły wielkoszlemowe jednocześnie. W decydującym meczu lepszy okazał się Nadal, który wygrał w czterech setach 6:3, 4:6, 6:3, 6:4, stając się drugim zawodnikiem w erze open, który wygrał French Open trzy razy z rzędu[51].
Sezon na kortach trawiastych Hiszpan rozpoczął od występu w londyńskim Queen’s Club, gdzie w ćwierćfinale uległNicolasowi Mahutowi. PodczasWimbledonu Nadal stoczył pięciosetowe pojedynki już w trzeciej i czwartej rundzie – odpowiednio zRobinem Söderlingiem i Michaiłem Jużnym. Następnie pokonałTomáša Berdycha i Novaka Đokovicia, by w finale po raz drugi zmierzyć się z Rogerem Federerem. Po zaciętym, stojącym na wysokim poziomie meczu lepszy okazał się Szwajcar, który wygrał 7:6(6), 4:6, 7:6(3), 2:6, 6:2. Było to jego pierwsze pięciosetowe spotkanie na Wimbledonie od 2001 roku[52]. Mimo kolejnej porażki w londyńskim finale występ Nadala oceniono pozytywnie i zauważono poczyniony przez niego w ciągu roku postęp[53].
W drugiej połowie lipca Nadal wygrał turniej wStuttgarcie, pokonując w finale w dwóch setachStanislasa Wawrinkę. W ramach US Open Series wystąpił najpierw wMontrealu, gdzie w półfinale przegrał z Novakiem Đokoviciem, a następnie odpadł w drugiej rundzie turnieju wCincinnati. W wielkoszlemowymUS Open przegrał w czwartej rundzie z Davidem Ferrerem. Po trwającej miesiąc przerwie wystąpił w dwóch turniejach ATP Masters Series: wMadrycie doszedł do ćwierćfinału, zaś wParyżu dotarł do finału, w którym uległDavidowi Nalbandianowi[47].
W zamykającej sezon imprezieTennis Masters Cup w fazie grupowej wygrał z Richardem Gasquetem oraz Novakiem Đokoviciem i przegrał Davidem Ferrerem, co dało mu awans do półfinału, w którym zmierzył się z Federerem. Musiał jednak uznać wyższość Szwajcara, który wygrał 6:4, 6:1[47]. Przyczyny słabych wyników Nadala w drugiej części sezonu upatrywano w odnawiającej się kontuzji stopy, jednak Hiszpan temu zaprzeczył[54].
Sezon 2008 Nadal rozpoczął od występu wMadrasie, gdzie w finale przegrał 0:6, 1:6 z Michaiłem Jużnym. WAustralian Open dotarł do półfinału, w którym uległJo-Wilfriedowi Tsondze 2:6, 3:6, 2:6[55]. W marcu Hiszpan bronił tytułu wIndian Wells, jednak w ćwierćfinale uległ Novakowi Đokoviciowi. Sezon na kortach twardych zakończył występem wMiami, gdzie osiągnął finał, pokonując m.in. Jamesa Blake’a i Tomáša Berdycha. W decydującym spotkaniu przegrał 4:6, 2:6 z Nikołajem Dawydienką[56].
Cykl turniejów na nawierzchni ziemnej rozpoczął od występu wMonte Carlo, gdzie bronił tytułu. Hiszpan wygrał turniej, pokonując po drodze Davida Ferrera, Nikołaja Dawydienkę, a w finale wynikiem 7:5, 7:5 Rogera Federera. Tydzień później obronił także tytuł wBarcelonie, w finale odnosząc zwycięstwo nad Ferrerem. W obu tych imprezach zwyciężył czwarty raz z rzędu. Nadal wystąpił następnie na kortach wRzymie, jednak uległ w drugiej rundzie Juanowi Carlosowi Ferrero. Ostatnim turniejem przedFrench Open, w którym wystąpił, była impreza wHamburgu. Podobnie jak rok wcześniej dotarł do finału, gdzie zmierzył się z Federerem. Nadal zrewanżował się za poprzednią porażkę i wygrał 7:5, 6:7(3), 6:3[56].
Mimo porażki w Rzymie do French Open Hiszpan przystępował w roli faworyta[57]. Nadal bez straty seta dotarł do finału, pokonując po drodze m.in.Fernando Verdasco,Nicolása Almagro i w półfinale Novaka Đokovicia. W finale zmierzył się po raz trzeci z rzędu z Rogerem Federerem. Hiszpan pokonał rywala 6:1, 6:3, 6:0 i wygrał French Open po raz czwarty z rzędu[58]. Było to pierwsze spotkanie Szwajcara od 1999 roku, w którym przegrał seta do zera[59]. Wraz z tą wygraną Nadal wyrównał rekordBjörna Borga pod względem kolejnych wygranych imprez w Paryżu, a także pod względem wygranych spotkań z rzędu[60]. W całej imprezie Hiszpan nie popełnił także ani jednego podwójnego błędu serwisowego[56].
Nadal w trakcie treningu w Cincinnati, 2008
Tydzień później wystąpił w londyńskimQueen’s Club, gdzie odniósł pierwsze w karierze zwycięstwo na kortach trawiastych, pokonując w finale Novaka Đokovicia 7:6(5), 7:5. Było to pierwsze zwycięstwo odniesione przez hiszpańskiego tenisistę na tej nawierzchni od czasówAndrésa Gimeno, który w 1972 wygrał turniej wEastbourne, oraz stał się pierwszym tenisistą, który wygrał w jednym sezonie na kortach Rolanda Garrosa i Queen’s Clubu od czasówIlie Năstase, który dokonał tego w 1973[61][62].
Występ na trawiastych kortachWimbledonu rozpoczął od wygranej w trzech setach zAndreasem Beckiem. Następnie w czterech setach pokonałErnestsa Gulbisa oraz wygrał następne cztery mecze bez straty seta (zNicolasem Kieferem, Michaiłem Jużnym, Andym Murrayem orazRainerem Schüttlerem) i w finale zmierzył się, trzeci rok z rzędu, z Rogerem Federerem[56]. W przeciwieństwie do ich poprzednich spotkań, według niektórych ekspertów, Federer nie był faworytem tego pojedynku – obaj wygrali turnieje poprzedzające Wimbledon i obaj prezentowali wysoką formę we wcześniejszych rundach[63][64][65]. Hiszpan i Szwajcar rozegrali najdłuższy finał w historii Wimbledonu, dwukrotnie przerywany przez opady deszczu. Pierwsze dwa sety Hiszpan wygrał 6:4, 6:4, zaś w trzeciej partii lepszy okazał się Szwajcar, który wygrał ją 7:6(5). W tie-breaku czwartego seta Nadal miał piłkę meczową, jednak po akcji przy siatce został minięty z backhandu przez Federera, który ostatecznie wygrał tę partię 7:6(8). Przy zapadających ciemnościach Nadal zwyciężył w piątym secie 9:7 (w Wimbledonie w decydującym secie nie gra się tie-breaka)[66]. Spotkanie to odbiło się szerokim echem w mediach, które nazwały je „najlepszym finałem w historii”[67][68]. Dziennik „The Guardian” opisał przemianę Nadala, który zmienił się z „króla mączki” we „władcę trawy”, a finałowy pojedynek z Federerem określił mianem „finału finałów”[69]. „The New York Times” napisał, że finał Wimbledonu 2008 to „najwspanialszy mecz ze wszystkich kiedykolwiek rozgrywanych pojedynków tenisowych” a „The Daily Telegraph” określił spotkanie Nadala z Federerem jako „najlepszy finał w historii”[70][71]. Wraz z tym zwycięstwem Nadal przerwał rekordową passę Federera 65 pojedynków wygranych z rzędu na nawierzchni trawiastej oraz po raz pierwszy w karierze wygrał dwa turnieje wielkoszlemowe z rzędu[70].
Letni sezon na kortach twardych rozpoczął od wygranej w imprezie z cyklu US Open Series. W finale turnieju wToronto pokonał w dwóch setach Nicolasa Kiefera. Następnie osiągnął półfinał turnieju wCincinnati, ulegając Novakowi Đokoviciowi, który przerwał w ten sposób passę 32 spotkań z rzędu wygranych przez Hiszpana[72]. Mimo porażki Nadal zapewnił sobie zwycięstwo w US Open Series i objęcie prowadzenia w rankingu ATP[73]. Nadal był także najlepszy podczasletnich igrzysk olimpijskich w Pekinie, gdzie w półfinale pokonał Novaka Đokovicia, zaś w finale 6:3, 7:6(2), 6:3 Fernando Gonzáleza, zdobywając złoty medal[74]. Dzień później, po ponad 3 latach od osiągnięcia miejsca nr 2, Hiszpan został liderem rankingu[14]. PodczasUS Open po raz pierwszy w karierze był rozstawiony z numerem 1 w turnieju wielkoszlemowym. Przez pierwsze trzy rundy nie stracił seta, jednak w spotkaniu rundy czwartej i w ćwierćfinale potrzebował czterech partii, by pokonać odpowiednioSama Querreya iMardy’ego Fisha. W półfinale, przerywanym przez tropikalną burzę, Nadal uległ w czterech setach Andy’emu Murrayowi[75].
W drugiej połowie września Nadal zdobył dwa punkty w grze pojedynczej dla reprezentacji Hiszpanii w rozgrywkachPucharu Davisa, pokonując Sama Querreya oraz Andy’ego Roddicka. Podczas halowego turnieju wMadrycie osiągnął półfinał, w którym uległGilles’owi Simonowi, a dwa tygodnie później w ćwierćfinale rozgrywek wParyżu z powodu kontuzji kolana poddał spotkanie z Nikołajem Dawydienką[56][76]. Z powodu zapalenia ścięgien w kolanie Hiszpan wycofał się z kończącego sezonTennis Masters Cup oraz z finału rozgrywek o Puchar Davisa[77].
Sezon 2009 Nadal rozpoczął od występu wAd-Dausze, gdzie w ćwierćfinale uległGaëlowi Monfilsowi, a w trakcie imprezy Hiszpan otrzymał nagrodę 2008 ATP World Tour Champion za zakończenie poprzedniego sezonu na 1. pozycji w rankingu[78]. W tej samej imprezie Nadal w parze z Markiem Lópezem zwyciężył w zawodach gry podwójnej, pokonując w finale liderów rankingu deblistów, paręDaniel Nestor –Nenad Zimonjić[79].
PodczasAustralian Open Nadal bez straty seta doszedł do półfinału (pokonując po drodze m.in.Tommy’ego Haasa, Fernanda Gonzáleza i Gilles’a Simona). W półfinale pokonał w pięciu setach po trwającym 5 godzin i 14 minut meczu Fernando Verdasco 6:7(4), 6:4, 7:6(2), 6:7(1), 6:4. Było to zarazem najdłuższe spotkanie w historii Australian Open[80]. W finale hiszpański tenisista spotkał się z Rogerem Federerem. Było to ich 19. spotkanie, ale pierwsze w turnieju wielkoszlemowym rozgrywanym na nawierzchni twardej[81]. Tytuł w Australii zdobył Nadal, który wygrał w pięciu setach 7:5, 3:6, 7:6(3), 3:6, 6:2, odnosząc szóste zwycięstwo w imprezie tej rangi, lecz pierwsze na kortach twardych. Zwyciężając w Australian Open, Nadal stał się czwartym zawodnikiem w historii, który wygrał turnieje wielkoszlemowe na wszystkich trzech nawierzchniach (poConnorsie, Wilanderze i Agassim) oraz pierwszym zawodnikiem w erze open, który dzierżył na nich trzy tytuły jednocześnie. Został także pierwszym Hiszpanem, który zwyciężył w turnieju wielkoszlemowym rozgrywanym na kortach twardych[82][83][84].
Dwa tygodnie później Nadal wystąpił w halowej imprezie wRotterdamie, osiągając finał, w którym przegrał w trzech setach z Andym Murrayem. Podczas decydującej partii hiszpański tenisista korzystał z pomocy fizjoterapeuty z powodu problemów ze ścięgnem w prawym kolanie[85]. Uraz ten nie był bezpośrednio związany z przebytym zapaleniem ścięgien, jednak okazał być się na tyle poważny, że Hiszpan wycofał się z turnieju wDubaju[86]. W marcu Nadal reprezentował Hiszpanię w rozgrywkachPucharu Davisa, wygrywając oba spotkania w meczu z Serbią (z Tipsareviciem i Đokoviciem). Następnie wystąpił w dwóch imprezach z cyklu Masters Series w Stanach Zjednoczonych. WIndian Wells wygrał 13. turniej tej rangi w karierze. W czwartej rundzie pokonał, po raz pierwszy w karierze, Davida Nalbandiana, broniąc wcześniej pięciu piłek meczowych[87]. W kolejnych meczach wygrał zJuanem Martínem del Potro, Andym Roddickiem i w finale z Andym Murrayem. W rozgrywanym tydzień później turnieju wMiami doszedł do ćwierćfinału, gdzie przegrał z del Potro[79].
Wiosenny cykl rozgrywek hiszpański tenisista rozpoczął od występu w Monte Carlo, gdzie zwyciężył piąty raz z rzędu, pokonując po drodze m.in. Ivana Ljubičicia i Andy’ego Murraya, a w finale w trzech setach Novaka Đokovicia. Tym samym Hiszpan stał się pierwszym zawodnikiem, który zwyciężał w jednej imprezie cyklu Masters Series przez pięć kolejnych lat[88]. Podczas imprezy odebrał także nagrodęATP Player of the Year, którą otrzymał za występy w poprzednim sezonie. Nadal obronił następnie tytuł w Barcelonie (tę imprezę wygrał także piąty raz z rzędu), pokonując w finale Davida Ferrera. Tydzień później był najlepszy na rzymskich kortach Foro Italico, gdzie w finale ponownie pokonał Đokovicia. Po zwycięstwie w Rzymie ATP World Tour ogłosiło, że Rafael Nadal został pierwszym tenisistą, który zakwalifikował się do kończącego sezon ATP World Tour Finals[89]. Ostatni turniej na nawierzchni ziemnej przed wielkoszlemowym Rolandem Garrosem Nadal rozegrał w Madrycie. W półfinale kolejny raz spotkał się z Đokoviciem, z którym rozegrał najdłuższe spotkanie w historii turniejów ATP Masters Series grane do dwóch wygranych setów, które ostatecznie wygrał 3:6, 7:6(5), 7:6(9), broniąc w trzeciej partii trzech piłek meczowych[90]. W finale zmierzył się z Federerem, któremu uległ jednak w dwóch setach 4:6, 4:6, ponosząc ze Szwajcarem drugą porażkę na kortach ziemnych[79].
Nadal podczas turnieju w Madrycie, 2009
Mimo porażki w Madrycie Hiszpan przystępował do wielkoszlemowegoFrench Open w roli faworyta[91]. Nadal stanął przed szansą pobicia rekordu Björna Borga czterech kolejnych zwycięstw w paryskiej imprezie[92]. Hiszpański tenisista doszedł bez straty do czwartej rundy, gdzie przegrał 2:6, 7:6(2), 4:6, 6:7(2) zRobinem Söderlingiem, a wynik ten został określony w mediach jako jedna z największych sensacji w historii dyscypliny[92][93][94][95]. Nadal przyznał, że od kilku miesięcy grał z bolącymi kolanami i pod znakiem zapytania stanął jego występ wWimbledonie[96]. Ostatecznie z powodu zapalenia ścięgien w obu kolanach Hiszpan nie przystąpił do obrony tytułów wywalczonych w londyńskimQueen’s Club oraz na Wimbledonie[97][98]. Z powodu absencji na londyńskich kortach Nadal z dniem 6 lipca 2009 utracił prowadzenie w rankingu ATP na rzecz Federera[99].
Po trwającej ponad 2 miesiące pauzie Hiszpan powrócił na korty podczas imprezy wMontrealu, gdzie bronił wywalczonego rok wcześniej tytułu. Odpadł jednak w ćwierćfinale, przegrywając z Juanem Martínem del Potro. Wraz z tą porażką Nadal spadł na 3. miejsce w rankingu, najniższe od 2005 roku[14]. Tydzień później, podczas zawodów wCincinnati odpadł w półfinale po porażce z Novakiem Đokoviciem. Podczas wielkoszlemowegoUS Open dotarł do półfinału, pokonując wcześniej m.in. Richarda Gasqueta, Gaëla Monfilsa i Fernando Gonzáleza, jednak w pojedynku o finał przegrał 2:6, 2:6, 2:6 z późniejszym zwycięzcą zawodów Juanem Martínem del Potro[100].
Po US Open Nadal wycofał się z turnieju wBangkoku z powodu urazu mięśni brzucha, którego nabawił się podczas imprezy w Nowym Jorku[101]. Podczas kolejnych turniejów w Azji hiszpański tenisista osiągnął półfinał wPekinie (przegrana z Marinem Čiliciem) oraz finał wSzanghaju (przegrana z Dawydienką). W ostatniej imprezie cyklu Masters Series w sezonie rozgrywanej wParyżu dotarł do półfinału, gdzie uległ Novakovi Đokoviciovi. W kończącym sezon turniejuATP World Tour Finals rozgrywanym w Londynie Nadal przegrał wszystkie spotkania grupowe (z Robinem Söderlingiem, Nikołajem Dawydienką i ponownie z Novakiem Đokoviciem), nie wygrywając ani jednego seta[102].
W grudniu Hiszpan wystąpił w rozgrywkach finałowychPucharu Davisa. Wygrał oba spotkania gry pojedynczej, pokonując kolejno Jana Hájka i Tomáša Berdycha, i po raz drugi w karierze zdobył to trofeum[103].
Nadal na Australian Open, 2010Nadal podczas US Open, 2010
Sezon 2010 Nadal rozpoczął od występu wAd-Dausze, gdzie osiągnął finał. W decydującym spotkaniu uległ Nikołajowi Dawydience w trzech setach, nie wykorzystując w drugiej partii dwóch piłek meczowych[104]. Podczas wielkoszlemowegoAustralian Open doszedł do ćwierćfinału, w którym uległ Andy’emu Murrayowi. Przy stanie 3:6, 6:7(2), 0:3 Hiszpan poddał mecz z powodu kontuzji kolana[105]. Z powodu urazu Nadal wycofał się z halowego turnieju wRotterdamie[106].
Hiszpański tenisista powrócił na korty podczas rozgrywek wIndian Wells, gdzie w półfinale przegrał z Ivanem Ljubičiciem. W tym samym turnieju Nadal (w parze z Markiem Lópezem) wygrał rywalizację deblistów, pokonując w finale parę Daniel Nestor – Nenad Zimonjić. Tydzień później, podczas imprezy wMiami także osiągnął półfinał, w którym lepszy okazał się Andy Roddick[107].
Sezon na kortach ziemnych Nadal rozpoczął od szóstego z rzędu zwycięstwa na kortach wMonte Carlo, poprawiając ustanowiony rok wcześniej rekord pod względem kolejnych zwycięstw w imprezie rangi ATP Masters Series. W drodze do finału pokonał m.in. Juana Carlosa Ferrero i Davida Ferrera, zaś w meczu finałowym wygrał 6:0, 6:1 z Fernando Verdasco. Po zwycięstwie w Monako Hiszpan wycofał się z turnieju wBarcelonie, gdzie wygrał wcześniej pięć razy z rzędu. W tym samym czasie Nadal przeszedł zabieg kolan, mający na celu doleczenie kontuzji, której nabawił się w Australii[108][109]. Pod koniec kwietnia Hiszpan obronił tytuł wRzymie, gdzie w finale pokonał 7:5, 6:2 Davida Ferrera. Było to jego piąte zwycięstwo na kortach Foro Italico. Nadal był także najlepszy w rozgrywanym dwa tygodnie później turnieju wMadrycie, w finale pokonując Rogera Federera 6:4, 7:6(5)[107]. Wygrywając w Madrycie, hiszpański tenisista odniósł 18. zwycięstwo w imprezie rangi Masters Series, czym pobił rekord należący do Andre Agassiego[110].
Nadal smeczujący w trakcie meczu w Madrycie, 2010
Nadal zakończył występy na kortach ziemnych startem w wielkoszlemowymFrench Open. Bez straty seta osiągnął finał, pokonując wcześniej m.in. Lleytona Hewitta, Nicolása Almagro orazJürgena Melzera. W decydującym spotkaniu Hiszpan zmierzył się z Robinem Söderlingiem i udanie zrewanżował się za poniesioną rok wcześniej porażkę, zwyciężając w trzech setach: 6:4, 6:2, 6:4. Było to jego siódme zwycięstwo wielkoszlemowe (piąte w Paryżu), dzięki któremu zrównał się w liczbie takich tytułów zJohnem McEnroe’em,Johnem Newcombe’em oraz Matsem Wilanderem[111]. W związku ze słabszymi występami Rogera Federera po zwycięstwie na kortach Rolanda Garrosa Nadal ponownie objął prowadzenie w rankingu. Ponadto jako pierwszy zakwalifikował się do kończącego sezon ATP World Tour Finals[112]. Podobnie jak w roku 2006 Hiszpan pozostał niepokonany na kortach ceglanych, odnosząc 22 kolejne zwycięstwa[107].
W następnym tygodniu Nadal wystąpił w turnieju w londyńskimQueen’s Club, rozgrywanym na nawierzchni trawiastej, w którym osiągnął ćwierćfinał[113]. PodczasWimbledonu Hiszpan rozegrał pięciosetowe pojedynki już we wczesnej fazie turnieju: w drugiej rundzie zRobinem Haase i w trzeciej zPhilippem Petzschnerem, oba wygrywając w decydującej partii. Po zwycięstwie nad Petzschnerem Nadal został ukarany grzywną za rozmowy z trenerem w czasie spotkania (w tenisie męskim kontakty z trenerem w czasie meczu są zabronione)[114]. W ćwierćfinale w czterech setach pokonał Robina Söderlinga, zaś w półfinale bez straty seta Andy’ego Murraya, awansując do finału, w którym zmierzył się z Tomášem Berdychem. Hiszpański tenisista wygrał 6:3, 7:5, 6:4, powtarzając osiągnięcie z 2008 roku[115].
Po miesięcznej przerwie Nadal powrócił do rywalizacji podczas imprezy z cyklu ATP Masters Series wToronto, gdzie osiągnął półfinał, w którym uległ późniejszemu zwycięzcy turnieju Andy’emu Murrayowi. W rozgrywanym tydzień później turnieju wCincinnati odpadł w ćwierćfinale, przegrywając zMarkosem Pagdatisem[107]. PodczasUS Open Hiszpan bez straty seta dotarł do ćwierćfinału, w którym wygrał z Fernando Verdasco. W półfinale pokonał 6:2, 6:3, 6:4 Michaiła Jużnego i w finale zagrał z Novakiem Đokoviciem. Nadal wygrał opóźnione (finał odbył się w poniedziałek zamiast w niedzielę) i przerywane przez opady deszczu spotkanie 6:4, 5:7, 6:4, 6:2 i skompletował Karierowego Wielkiego Szlema oraz Karierowego Złotego Wielkiego Szlema[116]. Został on zarazem najmłodszym zawodnikiem w erze open, który dokonał tej sztuki oraz pierwszym, który wygrał w jednym roku trzy turnieje wielkoszlemowe na wszystkich trzech nawierzchniach[117]. Wraz z tym zwycięstwem Nadal zapewnił sobie zakończenie roku na pozycji lidera rankingu[118].
Po przerwie Hiszpan wystąpił w trzech turniejach w Azji. Najpierw zagrał w imprezie wBangkoku, gdzie w półfinale przegrał zGuillermo Garcią Lopezem. Następnie odniósł siódme zwycięstwo w sezonie, wygrywając turniej wTokio, pokonując w półfinaleViktora Troickiego (Nadal bronił w tym spotkaniu piłek meczowych), a w finale 6:1, 7:5 Gaëla Monfilsa[119]. Na zakończenie azjatyckiego tournée Hiszpan wystąpił w turnieju z cyklu ATP Masters Series wSzanghaju, gdzie uległ w trzeciej rundzie Jürgenowi Melzerowi. W listopadzie Nadal wycofał się z powodu zapalenia ścięgna w lewym barku z ostatniego w tym roku turnieju Masters wparyskiej hali Bercy[120]. Po miesięcznej przerwie wystąpił w zamykającym sezonATP World Tour Finals w Londynie. W fazie grupowej wygrał wszystkie spotkania (z Andym Roddickiem, Novakiem Đokoviciem i Tomášem Berdychem), a w półfinale po trwającym ponad 3 godziny spotkaniu pokonał Andy’ego Murraya wynikiem 7:6(5), 3:6, 7:6(6) i po raz pierwszy w karierze osiągnął finał tych rozgrywek[121]. W finale zmierzył się po raz 22. w karierze z Rogerem Federerem, który tym razem pokonał Hiszpana 6:3, 3:6, 6:1 i zdobył tytuł. W roku 2010 Nadal po raz drugi w karierze otrzymał wyróżnienia ATP World Tour Champion oraz ATP Player of the Year[118][122].
Nadal rozpoczął nowy sezon od turnieju wAd-Dausze, gdzie w półfinale przegrał z Nikołajem Dawydienką. Ponadto w parze z Markiem Lópezem wygrał rywalizację deblistów, w finale pokonując paręDaniele Bracciali –Andreas Seppi w stosunku 6:3, 7:6(4). Przez cały turniej Hiszpan zmagał się z gorączką[123].
PodczasAustralian Open bez straty seta doszedł do ćwierćfinału, pokonując m.in. Feliciano Lópeza i Marina Čilicia. Widoczne było jednak, że hiszpański tenisista nie doszedł do pełni sił po przebytej w Azji chorobie[124]. W ćwierćfinale Nadal spotkał się z rodakiem Davidem Ferrerem. Podczas trzeciego gema w pierwszym secie Hiszpan nadciągnął ścięgno podkolanowe, przez co musiał zejść do szatni i skorzystać z pomocy lekarza. Uraz okazał się być na tyle poważny, że uniemożliwił grę na najwyższym poziomie. Wyraźnie unikał stawania na lewej drodze, co nie pozwalało na swobodne operowanie backhandem oraz prowadzenie długich wymian zza linii końcowej. Ostatecznie Ferrer wygrał 6:4, 6:2, 6:3[125][126].
Nadal serwujący podczas French Open, 2011
Po trwającej ponad miesiąc przerwie hiszpański tenisista powrócił podczas rozgrywekPucharu Davisa, w meczu przeciw reprezentacji Belgii. Zdobył on dwa punkty dla swojej drużyny, pokonującRubena Bemelmansa orazOliviera Rochusa. Następnie wystąpił w dwóch prestiżowych turniejach Masters rozgrywanych w Stanach Zjednoczonych. Podczas imprezy wIndian Wells osiągnął finał, w którym zmierzył się z Novakiem Đokoviciem i uległ mu 6:4, 3:6, 2:6. Tydzień później wMiami również osiągnął finał (w półfinale pokonał bez straty seta Rogera Federera), w którym ponownie spotkał się z Đokoviciem. Serb ponownie okazał się lepszy, wygrywając 4:6, 6:3, 7:6(4)[123][127]. Był to pierwszy sezon w karierze Nadala, kiedy osiągnął finał zarówno w Indian Wells, jak i w Miami.
Hiszpański tenisista rozpoczął rozgrywki na kortach ziemnych od obronienia tytułu wMonte Carlo, w półfinale pokonując w trzech setach Andy’ego Murraya, zaś w finale 6:4, 7:5 Davida Ferrera. Wygrywając w Monte Carlo, Nadal stał się samodzielnym rekordzistą pod względem kolejnych triumfów w jednym turnieju (było to jego siódme kolejne zwycięstwo) i zdobył 19. tytuł w imprezie rangi ATP Masters Series[128]. Tydzień później Hiszpan odniósł kolejny sukces, po raz szósty w karierze wygrywając turniej wBarcelonie. W decydującym spotkaniu pokonał w dwóch setach, podobnie jak w Monte Carlo, Davida Ferrera. Nadal stał się zarazem jedynym zawodnikiem w historii, który zwyciężał w dwóch turniejach co najmniej sześciokrotnie[129]. Ponadto półfinałowa wygrana nadIvanem Dodigiem była jego 500. zwycięstwem w zawodowej karierze[130]. Po tygodniowej przerwie przystąpił do obrony wywalczonego rok wcześniej tytułu wMadrycie. Bez straty seta doszedł do półfinału, w którym w trzech setach pokonał Rogera Federera, a w finale spotkał się ponownie z Đokoviciem. Podobnie jak w Indian Wells i w Miami lepszy okazał się Serb, który wygrał 7:5, 6:4, przerywając trwającą od 2009 roku passę 37 kolejnych zwycięstw Nadala na nawierzchni ziemnej. Była to pierwsza porażka Hiszpana z serbskim tenisistą poniesiona na nawierzchni ceglanej[131]. Ostatnim występem Nadala przed wielkoszlemowym French Open był turniej wRzymie, gdzie bronił tytułu. Hiszpan doszedł do finału, w którym po raz czwarty w sezonie zmierzył się z Novakiem Đokoviciem i poniósł czwartą porażkę. Serb wygrał 6:4, 6:4 i odniósł 37. kolejne zwycięstwo w sezonie[132]. Awansując do finału w Rzymie, Nadal stał się pierwszym zawodnikiem w historii, który osiągnął finał w pięciu kolejnych turniejach Masters[133]. Występ weFrench Open Hiszpan rozpoczął od pięciosetowego meczu zJohnem Isnerem, który wygrał 6:4, 6:7(2), 6:7(2), 6:2, 6:4. Było to pierwsze spotkanie Nadala w historii jego występów na kortach Rolanda Garrosa, w którym zagrał wszystkie pięć partii[134]. Następnych pięć spotkań wygrał bez straty seta, pokonując m.in. w ćwierćfinale Robina Söderlinga, a w półfinale Andy’ego Murraya. W decydującym meczu zmierzył się z Rogerem Federerem (był to ich czwarty finał w tej imprezie). Nadal wygrał 7:5, 7:6(3), 5:7, 6:1 i zdobył dziesiąty wielkoszlemowy tytuł w karierze. Zwycięstwem tym wyrównał rekord Björna Borga sześciu triumfów we French Open[135].
Nadal podczas Wimbledonu, 2011
Krótki okres rozgrywek na kortach trawiastych Nadal rozpoczął od występu na londyńskich kortachQueen’s Clubu, gdzie, podobnie jak rok wcześniej, osiągnął ćwierćfinał. Dzięki temu wynikowi Hiszpan zakwalifikował się do kończącego sezon turnieju ATP World Tour Finals[136]. Tydzień później Nadal przystąpił do obrony wywalczonego rok wcześniej tytułu na wielkoszlemowymWimbledonie. Bez straty seta osiągnął czwartą rundę, w której zmierzył się Juanem Martínem del Potro. Pod koniec pierwszej partii tego spotkania, Nadal doznał urazu lewej kostki i niezbędna była interwencja lekarza[137]. Ostatecznie Hiszpan wygrał w czterech setach, a przeprowadzone po meczu badania wykazały, że będzie mógł kontynuować udział w turnieju (kolejne rundy grał ze znieczuleniem)[138]. W czterech setach wygrał także pojedynki ćwierćfinałowy i półfinałowy (z Mardym Fishem i Andym Murrayem) osiągając piąty w karierze finał Wimbledonu. Zmierzył się w nim po raz piąty w sezonie z Novakiem Đokoviciem i poniósł piątą porażkę, przegrywając 4:6, 1:6, 6:1, 3:6. Serb przerwał jednocześnie serię 20 kolejnych zwycięstw Nadala na kortach Wimbledonu[139]. Była to pierwsza porażka Nadala w wielkoszlemowym finale od 2007 roku i dzień później Hiszpan spadł na drugie miejsce w rankingu ATP[140].
Hiszpański tenisista wznowił występy podczas sierpniowego turnieju Masters Series wMontrealu, gdzie niespodziewanie przegrał w drugiej rundzie z Ivanem Dodigiem[141]. Tydzień później osiągnął ćwierćfinał imprezy wCincinnati, w którym poniósł pierwszą w karierze porażkę z Mardym Fishem[142]. W wielkoszlemowymUS Open, Nadal bez straty seta osiągnął półfinał, w którym zmierzył się – podobnie jak podczas French Open i Wimbledonu – z Andym Murrayem, którego pokonał w czterech setach, awansując do trzeciego wielkoszlemowego finału w sezonie i 14. w karierze. W decydującym pojedynku (rozegranie finału opóźniono o jeden dzień z powodu opadów deszczu) Hiszpan musiał jednak ponownie uznać wyższość Novaka Đokovicia, któremu uległ 2:6, 4:6, 7:6(3), 1:6[143]. W tym samym tygodniu Nadal wystąpił w barwach Hiszpanii w półfinale Pucharu Davisa, gdzie zdobył dwa punkty w grze pojedynczej. Bez straty seta pokonał Richarda Gasqueta i Jo-Wilfrieda Tsongę i Hiszpania po raz ósmy awansowała do finału tych rozgrywek[144].
Nadal powrócił na korty w październiku, podczas zawodów wTokio, gdzie bronił tytułu. Hiszpan bez straty seta osiągnął finał, w którym uległ 6:3, 2:6, 0:6 Andy’emu Murrayowi[145]. Tydzień później odpadł w trzeciej rundzie turnieju Masters w Szanghaju, przegrywając zFlorianem Mayerem. Nadal nie zagrał w żadnym turnieju z cyklu jesiennych rozgrywek halowych w Europie (podobnie jak w 2010 roku wycofał się z turnieju Masters wParyżu)[146]. Podczas kończących sezonATP World Tour Finals w Londynie, doznał w fazie grupowej dwóch porażek (z Rogerem Federerem i Jo-Wilfriedem Tsongą) i odpadł już w pierwszej fazie rozgrywek. Nadal zakończył sezon występem w finale Pucharu Davisa w Sewilli, w którym pokonałJuana Mónaco oraz Juana Martína del Potro. Dzięki tym zwycięstwom reprezentacja Hiszpanii zwyciężyła w rozgrywkach, a dla Nadala był to trzeci wygrany Puchar Davisa w karierze[147].
Nadal rozpoczął sezon 2012 od udziału w turnieju wAd-Dausze. W pierwszych dwóch rundach pokonał Niemców:Philippa Kohlschreibera orazDenisa Gremelmayra. W kolejnym pojedynku pokonał rozstawionego z numerem siódmym Michaiła Jużnego w dwóch setach[148]. W spotkaniu półfinałowym uległ Francuzowi Gaëlowi Monfilsowi po przegraniu dwóch setów[149].
W kolejnym turnieju, wielkoszlemowymAustralian Open, Nadal bez straty seta osiągnął ćwierćfinał, w którym zmierzył się z Tomášem Berdychem. Spotkanie zakończyło się wynikiem 6:7(5), 7:6(6), 6:4, 6:3. W trakcie trwania pierwszego seta zmagania, w kluczowym momencie, sędzia odrzucił prośbę Nadala o dotyczącą sprawdzenia ostatniej piłki. Tłumaczył, że przepisy nakazują natychmiastowe zgłoszenie chęci sprawdzenia, a Nadal zrobił to za późno[150]. W meczu półfinałowym grał przeciwko Rogerowi Federerowi (była to ich 27. konfrontacja). Również to spotkanie zostało wygrane przez zwycięzcę Australian Open z 2009 roku. Mecz zakończył się wynikiem 6:7(5), 6:2, 7:6(5), 6:4 dla Nadala[151]. W meczu o mistrzostwo, Rafael Nadal zmierzył się z obrońcą tytułu sprzed roku, Novakiem Đokoviciem. Mecz na twardych kortach wMelbourne Park trwał pięć godzin i 53 minuty i był najdłuższym wielkoszlemowym finałem w historii. W pojedynku górą był Serb, który pokonał rywala 5:7, 6:4, 6:2, 6:7(5), 7:5[152].
Po trwającej ponad miesiąc przerwie (Hiszpan wycofał się z turnieju w Dubaju[153]) Nadal powrócił do startów podczas zawodów wIndian Wells, gdzie w półfinale uległ 3:6, 4:6 Rogerowi Federerowi. Tydzień później, wMiami, hiszpański tenisista oddał walkowerem półfinałowy pojedynek z Andym Murrayem z powodu zapalenia ścięgna w kolanie[154].
Nadal udanie zainaugurował rozgrywki na kortach ziemnych. Wygrywając po raz ósmy z rzędu na kortach wMonte Carlo został pierwszym tenisistą w erze open, który wygrał jeden turniej osiem razy z rzędu. Hiszpan także wysunął się na prowadzenie pod względem wygranych turniejów Masters, wyprzedzając ze swoimi 20 zwycięstwami Rogera Federera[155]. W finale zawodnik z Majorki przerwał passę siedmiu kolejnych porażek z Novakiem Đokoviciem i pokonał Serba 6:3, 6:1. Następnie Nadal obronił tytuł wBarcelonie, gdzie triumfował po raz siódmy w karierze, stając się pierwszym zawodnikiem mającym na koncie co najmniej siedem triumfów w dwóch różnych imprezach[156].
W czerwcu brał udział w wielkoszlemowymFrench Open, którego wygrał po raz siódmy w karierze. Do finału wszedł bez straty seta. Spotkał się w nim z Novakiem Đokoviciem. Rafael Nadal w finałowym pojedynku zwyciężył wynikiem 6:4, 6:3, 2:6, 7:5[157]. Następnie Nadal wziął udział w turnieju ATP wHalle. Tenisista hiszpański odpadł w ćwierćfinale po przegranym pojedynku z Philippem Kohlschreiberem 3:6, 4:6[158]. NaWimbledonie Hiszpan doszedł do drugiej rundy. Przegrał w niej po pięciosetowym pojedynku zLukášem Rosolem[159].
Z powodu kontuzji kolana Nadal musiał wycofać się zigrzysk olimpijskich, na których miał być chorążym reprezentacyjnym[160][161]. Wkrótce później zapowiedział także nieobecność na turniejach rangi Masters Series wToronto orazCincinnati, jak również absencję podczasUS Open 2012[162]. W październiku przedstawiciele pokazowego turnieju wAbu Zabi zapowiedzieli, że Rafael Nadal wystąpi w tychże zawodach i powróci po prawie półrocznej przerwie do rywalizacji z innymi tenisistami[163], lecz w grudniu Hiszpan poinformował, że z powodu wirusowej infekcji żołądkowej rezygnuje z gry w turnieju[164].
Pod koniec grudnia 2012 roku Rafael Nadal zapowiedział swoją absencję podczas turniejów wDausze oraz wMelbourne, którą spowodowała choroba wirusowa żołądka uniemożliwiająca Hiszpanowi odpowiednie przygotowanie się do zawodów. Tenisista oznajmił przy tym, że planuje powrót do profesjonalnych rozgrywek pod koniec lutego wAcapulco, zaznaczając, że bierze pod uwagę możliwość udziału w turnieju mniejszej rangi przed tym terminem. Nieobecność Majorkanina na Australian Open skutkowała opuszczeniem przez niego czołowej czwórki rankingu singlowego, w której znajdował się nieprzerwanie od 2005 roku[165].
Na przełomie lutego i marca Nadal wystąpił wAcapulco, w którym odniósł triumf. W całych zawodach nie stracił seta, wygrywając z trzema Argentyńczykami i dwoma Hiszpanami. W finałowym pojedynku zwyciężył z Davidem Ferrerem 6:0, 6:2[172]. Następnie Majorkanin zagrał w pokazowym turnieju BNP Paribas Showdown 2013, który był zorganizowany z okazji obchodówŚwiatowego Dnia Tenisa. W spotkaniu z del Potro poległ 6:7(4), 4:6[173]. W rozgrywanym na tym samym obiekcie, już oficjalnym turnieju wIndian Wells, zwyciężył w rywalizacji singlistów. W turnieju pokonał m.in. Federera w ćwierćfinale[174], Berdycha w półfinale[175], a w meczu mistrzowskim zrewanżował się del Potro[176]. Nie uczestniczył w zawodach wMiami[177]. Następnie wziął udział w rywalizacji wMonte Carlo, gdzie doszedł do finału. Ośmiokrotny triumfator tych zawodów tym razem uległ Đokoviciowi wynikiem 2:6, 6:7(1)[178].
Pod koniec kwietnia Hiszpan wziął udział w zawodach wBarcelonie. W finale pokonałNicolása Almagro 6:4, 6:3, a w całym turnieju nie stracił seta[179]. Następnymi rozgrywkami w sezonie, w których Nadal wziął udział, był turniej wMadrycie. Po pokonaniu m.in. Davida Ferrera w ćwierćfinale iPablo Andújara w półfinale, w meczu mistrzowskim zwyciężył zeStanislasem Wawrinką 6:2, 6:4[180]. W kolejnym tygodniu Majorkanin grał wRzymie. W drodze po siódmy w karierze triumf w tym mieście pokonał m.in. Davida Ferrera w meczu ćwierćfinałowym i Tomáša Berdycha w półfinale. W meczu mistrzowskim zwyciężył z Federerem, oddając mu cztery gemy[181].
Obronę tytułu wielkoszlemowego wParyżu Hiszpan zakończył pomyślnie. W początkowych czterech meczach stracił dwa sety, a w ćwierćfinale wygrał ze Stanislasem Wawrinką 6:2, 6:3, 6:1[182]. Ponad czteroipółgodzinny półfinałowy pojedynek z Novakiem Đokoviciem zakończył się zwycięstwem Majorkanina 6:4, 3:6, 6:1, 6:7(2), 9:7[183]. W meczu mistrzowskim pokonał Davida Ferrera 6:3, 6:2, 6:3. Po raz ósmy triumfował na kortachStade Roland Garros, czego nikt inny werze open nie dokonał[184]. Mimo osiągniętego wyniku, Hiszpan spadł w rankingu singlowym o jedną pozycję na rzecz pokonanego rodaka[185]. Udział w trzecim wielkoszlemowymturnieju w sezonie Nadal zakończył po pierwszym meczu. Uległ w nim 6:7(4), 6:7(8), 4:6Steve’owi Darcisowi. Była to jego premierowa porażka w pierwszej rundzie rywalizacji wielkoszlemowej w karierze[186].
Rafael Nadal wykonujący oburęczny backhand, US Open 2010
W pierwszych latach kariery Nadal był zawodnikiem stricte defensywnym, prowadzącym wymiany głównie głęboko zza linii końcowej. Nadal opiera swoją grę na regularności i mocy uderzeń (zarówno z backhandu, jak i z forehandu) oraz na wytrzymałości kondycyjnej[187]. Dysponuje doskonałą pracą nóg i motoryką, dzięki czemu jest znakomitym defensorem potrafiącym zagrywać piłki ze skrajnie trudnych pozycji daleko za linią końcową i boczną[188]. Hiszpan słynie z efektownych i skutecznych passing-shotów zagrywanych w pełnym biegu. Jego styl najlepiej pasuje do kortów ziemnych, na których odnosi największe sukcesy, jednak z biegiem czasu rozwinął on umiejętności techniczne, co pozwoliło na dodanie jego grze szybkości oraz agresji i odnoszenie sukcesów na wszystkich nawierzchniach[187].
Jego charakterystycznym i najskuteczniejszym zagraniem jest topspinowy forehand wykonywany lewą ręką, który osiąga rotację dochodzącą do 5000 obrotów na minutę (dla porównania forehand Federera osiąga średnio 2700 obrotów, Agassiego i Samprasa około 2000 obrotów)[189]. Tak silna rotacja awansująca powoduje, że piłka odbija się wysoko po stronie backhandowej zawodników praworęcznych (szczególnie wysoko odbija się ona na kortach ceglanych) i zmusza ich do wycofania się daleko za linię boczną. Takie uderzanie piłki jest możliwe dzięki stosowaniu przez hiszpańskiego tenisistę ekstremalnegouchwytu westernowego[190][191]. Uderzenia forehandowe wykańcza on charakterystycznym ruchem nadgarstka powodującym, że rakieta zatacza nad jego głową pełne koło[192][193]. Nadal także pewnie posługuje się oburęcznym backhandem, który w późniejszych latach kariery na kortach twardych i trawiastych zastąpił slajsem. Jego strona backhandowa jest uważana za słabszą, jednak Hiszpan nie boi się prowadzić z niej wymian z zawodnikami praworęcznymi[194]. Początkowo Nadal prawie nie grał przy siatce, lecz w latach 2006–2008 rozwinął on swoje umiejętności wolejowe, dzięki którym pewnie czuje się w środkowej strefie kortu. Nadal zazwyczaj stara się dzięki dokładnym topspinowym zagraniom z forehandu wymusić na przeciwniku błąd bądź wyrzucić go daleko poza pole gry, po czym kończy wymianę uderzeniem w pusty kort lub atakiem do siatki i wolejem.
Pierwotnie serwis Nadala był oparty przede wszystkim na regularności. Wykonywał głównie slajsowane podanie na backhand zawodnika praworęcznego, a jego średnia prędkość wynosiła około 170 km/h, jednak z upływem lat stopniowo zwiększał jego siłę. Podczas zwycięskiego US Open w 2010 roku zaprezentował inny, płaski serwis, którego szybkość dochodziła do 220 km/h, co umożliwiło mu szybsze zdobywanie punktów[195].
Hiszpański tenisista znany jest z wytrzymałości psychicznej, dzięki której jest w stanie grać na najwyższym poziomie w decydujących momentach[196]. Potrafi on świetnie dopasować się do nawierzchni, warunków atmosferycznych i stylu gry przeciwnika[197].
Styl gry Nadala, który często prowadzi bardzo długie wymiany z głębi kortu, sprawia, iż zawodnik ten jest częściej niż inni gracze ze ścisłej czołówki narażony na przewlekłe kontuzje (regularnie dokuczają mu urazy kolan) i wyczerpanie sezonem. Pod koniec roku rzadko wygrywa i najczęściej pauzuje[198][199]. W czasie przerwy wywołanej kontuzją w 2012 roku eksperci ocenili, że tenisista powinien skupić się na grze na mączce ceglanej, gdyż zmiany nawierzchni powodują problemy z kolanami tenisisty[200].
Strój podczas US Open 2006Strój podczas French Open 2008Strój podczas Australian Open 2009Strój podczas French Open 2014Strój podczas US Open 2018
Rafael Nadal używarakiety AeroPro Drive GT 2013 firmyBabolat z przeplotem 16/19 (16 strun w pionie, 19 w poziomie) i rączką rozmiaru L2 (4 i 1/4 cala) zovergripem VS Original White[201][202]. Do 2010 roku korzystał z poliestrowego naciągu Babolat Duralast 15L, który następnie zmienił na RPM Blast 135/15[203]. Standardowa siła naciągu jego rakiety to około 55 funtów, minimalnie korygowana w zależności od warunków pogodowych, a jej waga to 311 gramów[202]. W przeciwieństwie do większości zawodników, Nadal nie posiada osobistego serwisanta i korzysta z usług serwisów turniejowych[204].
Zarówno odzież sportową, jak i buty Rafaelowi Nadalowi od początku jego kariery dostarcza firmaNike[205]. W latach 2005–2008 strój hiszpańskiego tenisisty składał się z bandany, koszulki bez rękawów oraz spodni kończących się za kolanami[206][207]. W 2009 roku tenisista zaczął występować w T-shirtach i typowych sportowych spodenkach sięgających kolan – po raz pierwszy zaprezentował nowy wizerunek podczasAustralian Open[208][209]. Na początku 2018 roku, przy okazjiAustralian Open, Rafael Nadal przywrócił do swojego tenisowego stroju koszulkę bez rękawów[207][210]. Nie zrezygnował jednak zupełnie z T-shirtów – w tej części odzieży wystąpił np. naWimbledonie 2019 iFrench Open 2020[211][212].
Hiszpan korzysta z butów Nike Air Court Ballistec, których modele zmienia w zależności od turnieju i nawierzchni, na której jest rozgrywany. Podczas turniejów wielkoszlemowych buty wzbogacane są o okazjonalne nadruki[213].
Federer i Nadal podczas Arthur Ashe Kid’s Day w Nowym Jorku, 2010
Nadal i Federer po raz pierwszy spotkali się podczas turnieju w Miami w 2004 roku i od tego czasu zagrali ze sobą 39 oficjalnych spotkań, z których Nadal wygrał 24. Rywalizacja tych dwóch zawodników jest przez niektórych uważana za najważniejszą w historii dyscypliny[215][216][217][218]. Są jedynymi zawodnikami, którzy przez sześć kolejnych lat kończyli sezon na pierwszych dwóch miejscach w rankingu. Spotkali się w 24 finałach, w tym w rekordowej liczbie dziewięciu finałów wielkoszlemowych[219], a w latach 2005–2010 wygrali 21 z 24 turniejów wielkoszlemowych. W latach 2006–2008 grali ze sobą w finałach Wimbledonu oraz French Open, w 2009 roku zagrali w finale Australian Open, w 2011 roku ponownie w finale French Open, a w 2017 po raz kolejny w finale Australian Open.
Poza kortem Nadal i Federer są dobrymi przyjaciółmi, niejednokrotnie rozgrywali między sobą spotkania pokazowe oraz charytatywne[220][221].
W 2007 roku Nadal założył fundację The Rafa Nadal Foundation, która ma na celu pomoc potrzebującym dzieciom i młodzieży[231]. Hiszpan wielokrotnie przekazywał fundusze na cele charytatywne i wspomagał rozmaite projekty i organizacje[232]. W 2010 roku razem z innymi czołowymi tenisistami i tenisistkami wziął udział w imprezie pokazowej „Hit for Haiti”, która odbyła się w Melbourne przed Australian Open. Cały dochód przekazano ofiaromtrzęsienia ziemi na Haiti. Dwa miesiące później podczas imprezy w Indian Wells ponownie zorganizowano imprezę pokazową, w której udział oprócz Nadala wzięli między innymi Andre Agassi, Roger Federer i Pete Sampras[233]. Podczas zawodów ATP World Tour Finals w 2010 roku wszyscy zawodnicy (w tym Nadal) wystawili na licytację swoje autoportrety, a dochód przeznaczono na wsparcie organizacji Save the Children[234]. Po zakończeniu sezonu 2010 Rafael Nadal i Roger Federer rozegrali pokazowe pojedynki w Zurychu i Madrycie pod hasłem Match for Africa. Pieniądze zostały przekazane potrzebującym w Afryce[235].
Na początku roku 2011 w Melbourne wziął udział w imprezie pokazowej, z której dochód przekazano ofiarompowodzi w Queensland[236].
Podczas dochodzenia w sprawieEufemiano Fuentesa – hiszpańskiego doktora (powiązanego głównie z kolarzami), u którego znaleziono środki anaboliczne oraz sterydy – zasugerowano, że mógł on mieć związki z Nadalem. W trakcie śledztwa Fuentes powiedział, że oprócz kolarzy współpracował także z tenisistami, piłkarzami i lekkoatletami, co rzuciło cień podejrzeń na hiszpańskiego tenisistę[237]. Hiszpan natychmiast odciął się od wszelkich powiązań z Fuentesem i zaprzestano dochodzenia w jego sprawie, a określono ją jako „niefortunną”[238][239]. Nadal znany jest z walki o czystość w sporcie i surowe karanie zawodników korzystających z niedozwolonych środków. W szczególności potępił on zachowanie Andre Agassiego, który po zakończeniu kariery przyznał się do stosowania metamfetaminy[240]. Mimo to, Hiszpan wielokrotnie krytykował wprowadzony w 2009 roku nowy program działania WADA mówiąc, że „jest szalony” i „powoduje, że czuje się jak kryminalista”. W podobnym tonie wypowiadał się Andy Murray[241][242][243]. Ponadto razem z Lleytonem Hewittem, Nadal był świadkiem podczas afery dopingowej Richarda Gasqueta (obaj bronili francuskiego tenisisty)[244].