 Budynek Rady Państwa w latach 1964–1990 | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Data utworzenia | 1960 | ||
| Data likwidacji | 1990 | ||
| Siedziba | |||
| Adres | |||
| Staatsrat der DDR Marx-Engels-Platz Berlin, Niemcy | |||
Położenie na mapie Berlina  | |||
Położenie na mapie Niemieckiej Republiki Demokratycznej  | |||
 52°30′56″N 13°24′05″E/52,515556 13,401389 | |||
| |||
Rada Państwa Niemieckiej Republiki Demokratycznej (niem. Staatsrat der DDR) – kolektywna głowa państwa istniejąca w latach 1960–1990 wNRD.
Radę Państwa powołano na mocy ustawy z 12 września 1960[1] o powołaniu Rady Państwa (niem.Gesetz über die Bildung des Staatsrates), zmieniającej konstytucję NRD (z 1949) po śmierci pierwszego prezydenta NRD,Wilhelma Piecka.
Instytucja Rady Państwa nawiązywała kształtem, sposobem wyboru i pełnomocnictwami dopodobnej instytucji w Polsce, Bułgarii i na Węgrzech. W jej skład wchodził przewodniczący, jego zastępcy oraz 16 członków i sekretarz. W drodze zwyczaju przyjęło się, że przewodniczącym zostawał I sekretarzSED (poza okresem 1973–1976 i po 1989), a jego zastępcami liderzy 4 partii Frontu Narodowego (LDPD – 2 zastępców, później jeden,NDPD,CDU iDBD po jednym) oraz działacze SED. Według art. 66 ust. 2 konstytucji NRD (wersja z 1968)Przewodniczący Rady Państwa reprezentuje Niemiecką Republikę Demokratyczną w świetle prawa międzynarodowego (niem. Der Vorsitzende des Staatsrates vertritt die Deutsche Demokratische Republik völkerrechtlich), jednak w wyniku zmian w konstytucji z 1974 jego rola została formalnie, choć nie de facto (z powodu łączenia funkcji I sekretarza SED z przewodnictwem w Radzie), zrównana z pozostałymi członkami. Kadencja członków Rady trwała początkowo cztery, od 1974 pięć lat. W wyniku przemian demokratycznych z przełomu 1989 i 1990 Rada Państwa uległa rozwiązaniu na mocy ustawy z 5 kwietnia 1990, a jej funkcje przejęło Prezydium Izby Ludowej wraz z przewodniczącą Izby. Od 5 kwietnia do 2 października 1990 obowiązki głowy państwa NRD pełniła marszałek Izby LudowejSabine Bergmann-Pohl.
Według art. 66 konstytucji NRD Rada Państwa była "pierwszą osobą w państwie" (po niej następowali formalnie: prezes Rady Ministrów oraz przewodniczący Izby Ludowej). W jej kompetencjach leżało (według art. 66–75):
Do 1974 Rada Państwa miała również prawo wydawania dekretów z mocą ustawy oraz rozpatrywania wniosków skierowanych do Izby Ludowej. Dokonywała wykładni konstytucji i ustaw oraz decydowała o zawieraniu traktatów państwowych. W 1974 na skutek konfliktów w łonie SED (związanych z odejściemWaltera Ulbrichta) kompetencji tych Radę pozbawiono.
Początkowo mieściła się wpałacu Schönhausen, gdzie wcześniej rezydowałWilhelm Pieck. W 1964 oddano do użytku nową siedzibę (niem. Staatsratsgebäude) naplacu Marksa i Engelsa w Berlinie (dawny i obecny pl. Zamkowy), która była użytkowana przez Radę Państwa do 1990. Po dokonaniu kapitalnego remontu budynek pełnił rolę siedziby kanclerza NiemiecGerharda Schrödera (1999-2001). Od 2006 w budynku mieści się Europejska Szkoła Zarządzania i Techniki (European School of Management and Technology).
Osobny artykuł:Przywódcy Niemieckiej Republiki Demokratycznej.
