To jeststrona ujednoznaczniająca. Poniżej znajdują się różne znaczenia hasła „Racjonalizm”.

Zobacz hasłoracjonalizm w Wikisłowniku

Racjonalizm (łac. ratio „rozum”;rationalis „rozumny, rozsądny”) – ogólna nazwa różnych stanowisk, podkreślających znaczenierozumu lub ewentualnieracjonalności. Najbardziej ogólne i istotne są racjonalizm filozoficzny i światopoglądowy.

• racjonalizm filozoficzny (racjonalizm metodologiczny, aprioryzm) – nurt i stanowiskoepistemologiczne, którego charakterystycznymi cechami jest podkreślanierozumowań apriorycznych. Jego przeciwieństwem jestempiryzm.
  • racjonalizm kontynentalny, racjonalizm nowożytny – najbardziej znana postać racjonalizmu metodologicznego, rozwinięta w XVII i XVIII w.
• racjonalizm genetyczny – stanowisko filozoficzne, zgodnie z którym umysł zawiera pewne treści (wiedzę, idee, uposażenie mentalne) wcześniejsze lub niezależne od doświadczenia. Często wiąże się z racjonalizmem filozoficznym.
• krytyczny racjonalizm – stanowisko wfilozofii nauki opracowane przezKarla Poppera.
• antyirracjonalizm – stanowisko metodologiczne, według którego wartościowe jest jedynie poznanie racjonalne (tj. intersubiektywnie komunikowalne i kontrolowalne); przeciwieństwo irracjonalizmu.

• racjonalizm światopoglądowy –światopogląd ipostawa, charakteryzująca się przekonaniem o pozytywnej roli rozumu inauki, przeciwstawianego negatywnie ocenianymuczuciom,wierze religijnej, fanatyzmowi, dogmatom, uprzedzeniom, arbitralnej władzy. Jego przeciwieństwem jestirracjonalizm (w różnych postaciach, np:sentymentalizm, wiara religijna,zabobon).

• racjonalizm w architekturze – kierunek w architekturzemodernizmu, uważany zastyl międzynarodowy, a także całościarchitektury włoskiego modernizmu.
• racjonalizm w językoznawstwie –postawa językowa, charakteryzująca się naukowym i rozsądnym podejściem do języka.

• Strony ujednoznaczniające