 Px38 na stacji wGąsawie | |||
| Producent | |||
|---|---|---|---|
| Lata budowy | 1938 | ||
| Układ osi | D (Dn2t+t) | ||
| Wymiary | |||
| Masa pustego parowozu | 14,5 t | ||
| Masa służbowa | 17,5 t | ||
| Długość | 6220 mm[1] | ||
| Długość ztendrem | 9920 mm[1] | ||
| Szerokość | 2000 mm, obecnie 1800 mm[1] | ||
| Wysokość | 3100 mm, obecnie 3000 mm[1] | ||
| Rozstaw osi skrajnych | 2400 mm | ||
| Średnica kół napędnych | 650 mm | ||
| Napęd | |||
| Trakcja | parowa | ||
| Typ tendra | pochodzący od Px27-774 | ||
| Ciśnienie w kotle | 13at | ||
| Powierzchnia ogrzewalna kotła | |||
| Powierzchnia rusztu | |||
| Średnica cylindra | 285 mm | ||
| Skok tłoka | 350 mm | ||
| Pojemność skrzyni węglowej | 0,3 t + 1,5 t tender | ||
| Pojemność skrzyni wodnej | 1,5 m³ + 3,5 m³ tender | ||
| Parametry eksploatacyjne | |||
| Moc znamionowa | 110 KM[1] | ||
| Maksymalna siła pociągowa | |||
| Prędkość konstrukcyjna | 30 km/h | ||
| Parametry użytkowe | |||
| Rozstaw szyn | 600mm | ||
| Minimalny promień łuku | 30 m | ||
| |||
Px38 – polskiparowózwąskotorowy na tory o rozstawie 600 mm, wyprodukowany przezPierwszą Fabrykę Lokomotyw w Polsce SA wChrzanowie w 1938 roku (typ W5A)[2]. Posiada cztery osie napędne oraz dwuosiowy tender (układ osi Dn2t+t). Zbudowano tylko jeden egzemplarz, zachowany do chwili obecnej w stanie czynnym.
Parowóz został zbudowany w 1938 roku na zamówienie Wrzesińskiej Kolei Powiatowej. Jego konstrukcja była taka sama, jak dwóch zbudowanych w 1927 roku parowozów typu W5A (późniejszej seriiPx27)[1].
Parowóz o numerze fabrycznym 727 otrzymał na Wrzesińskiej Kolei Powiatowej numer 5 (oznaczenie boczne: W.K.P. N°5)[2]. W 1949 roku koleje powiatowe zostały przejęte przezPKP i parowóz otrzymał oznaczenie PKPPx4-805, zmienione w 1961 roku naPx38-805 (jest on jedynym parowozem serii Px38)[1]. Pracował on na większości kolei PKP o rozstawie toru 600 mm. Początkowo stacjonował na przemian we Wrześni i Gnieźnie, w 1957 roku w Białośliwiu, a od 1958 do 1972 w Myszyńcu. Następnie stacjonował ponownie w Białośliwiu, a od 1983 do chwili obecnej – wŻninie, prowadząc pociągiŻnińskiej Kolei Powiatowej[1]. Parowóz Px38-805 nosi od 2002 roku imię „Leon” (nazwa ta upamiętnia wieloletniego przewodnika poMuzeum Kolei Wąskotorowej w Wenecji,Leona Lichocińskiego)[3].
W 1998 roku parowóz został wyłączony z ruchu z uwagi na konieczność naprawy[4], potem wyremontowany. Ponownie od 2008 roku do września 2010 parowóz był nieczynny ze względu na naprawę główną kotła[3][5]. W dniach 17–27 czerwca 2011 był wypożyczony do Białośliwia na I Zlot Miłośników Kolei Wąskotorowych 600 mm[6]. Od maja do lipca 2015 roku przebywał po raz pierwszy za granicą Polski, na imprezach kolejowych w Niemczech (we Frankfurcie nad Menem, Berlinie iKlütz)[7]. Następnie między 8 a 12 października 2015 r. uczestniczył w XV Międzynarodowych Spotkaniach Kolei Wąskotorowych wPithiviers (co stanowiło pierwszą wizytę parowozu polskiego we Francji od czasówPm36 w 1937 roku)[8]. W 2023 roku parowóz był niesprawny i wyłączony z eksploatacji[9].
Wąskotorowy tendrzak, z doczepnym tendrem, o układzie osi D, z silnikami bliźniaczymi na parę nasyconą (Dn2t+t). Parowóz w skrzyniach po bokach kotła przewozi 0,3 t węgla i 1,5 m³ wody. Początkowo parowóz miał dwuosiowy tender o masie próżnej 3,8 t, służbowej 7,8 t i pojemności 1 t węgla i 3 m³ wody[2]. Podczas naprawy średniej w Białośliwiu wymieniono oryginalny tender na nieco większy dwuosiowy tender od skasowanego parowozu Px27-774, o masie próżnej 3,5 t, służbowej 8,5 t, przewożący 1,5 t węgla i 3,5 m³ wody[1].
Kocioł płomieniówkowy, z miedzianą skrzynią ogniową (w 1953 wymienioną na stalową). Na kotle umieszczony zbieralnik pary i piasecznica o napędzie ręcznym. W zbieralniku początkowo była zaworowa przepustnica pary Cara z wewnętrznym napędem i osuszaczem, zamieniona w 1953 na zewnętrzną przepustnicę z zewnętrznym napędem i rurami parowlotowymi[1]. Początkowo parowóz miał komin z turbinowym odiskiernikiem Rihoseka, zdjętym w 1953 roku i zastąpionym siatką odiskierną. Zasilanie w wodę za pomocą dwóch inżektorów Friedmanna[1].
Ostoja belkowa, o grubości belek 60 mm. Usprężynowanie osi górne kombinowane, z czterema punktami podparcia. Parowóz mógł pokonywać łuki o promieniu 30 m[1].
Bliźniacze silniki parowe z suwakami tłoczkowymi, napędzały trzecią oś. Mechanizm parorozdzielczy Heusingera. Do smarowania silników służył lubrykator, wymieniony w 1953 na smarotłocznię Friedmanna. Hamulec parowy i ręczny dźwigniowy na pierwsze trzy osie. Parowóz posiadał oświetlenie naftowe, a od 1969 – elektryczne[1].
