| Pseudomys | |||
| J.E. Gray, 1832[1] | |||
 Pseudomysz piaskowa (P. hermannsburgensis) wTerytorium Północnym | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | pseudomysz | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
Pseudomys australisJ.E. Gray, 1832 | |||
| Synonimy | |||
| Gatunki | |||
| |||
| |||
| |||
Pseudomysz[9] (Pseudomys) –rodzajssaków zpodrodzinymyszy (Murinae) w obrębierodzinymyszowatych (Muridae). Został on opisany naukowo w 1832 roku przezJ.E. Graya[1].
Rodzaj obejmuje gatunki występujące wAustralii i naNowej Gwinei[10][11][12].
Długość ciała (bez ogona) 50–160 mm, długość ogona 53–200 mm, długość ucha 10–26 mm, długość tylnej stopy 14–36 mm; masa ciała 6–118 g[11][13].
Rodzaj zdefiniował w 1832 roku angielskizoologJohn Edward Gray w artykule poświęconym trzem nowym okazom zwierząt, przywiezionym z Australii przez Cunninghama, opublikowanym w czasopiśmieProceedings of the Committee of Science and Correspondence of the Zoological Society of London[1]. Nagatunek typowy wyznaczył (oznaczenie monotypowe) pseudomysz wschodnią (P. australis).
Pseudomysz należy do australijskich „starych endemitów”; najstarsze szczątki zwierząt z tego rodzaju (P. vandyki) zidentyfikowano w osadach późnegopliocenu. Należą do niego różnorodne gatunki; analizy morfologiczne, anatomiczne i biochemiczne nie pozwoliły jednoznacznie ustalić związków filogenetycznych pomiędzy nimi. Badania molekularne wskazują, że może być totakson parafiletyczny, nieobejmujący przedstawicieli rodzajówzajączkoszczurek (Mastacomys) iskakuszka (Notomys) wywodzących się od wspólnego przodka.Szczątki subfosylne wskazują, że co najmniej dwa gatunki przynależne do tego rodzaju nie zostały jeszcze opisane[11]. Badania opublikowane w 2021 roku dowiodły, że osobniki zaklasyfikowane do wymarłego gatunkuPseudomys gouldii są genetycznie nieodróżnialne od żyjącychP. fieldi; prowadzi to do wniosku, że gatunek ten w rzeczywistości nie wymarł, a nazwaPseudomys fieldi jest młodszym synonimemP. gouldii[18].
Do rodzaju należą następujące gatunki (występujące współcześnie i wymarłe po 1500 roku[b])[20][13][10]:
| Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[9] | Podgatunki[11][10][13][21] | Rozmieszczenie geograficzne[11][10][13][21] | Podstawowe wymiary[11][13][c] | Status IUCN[22] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
_.jpeg) | Pseudomys bolami | Troughton, 1932 | pseudomysz akacjowa | gatunek monotypowy | Australia (południowaAustralia Zachodnia,Australia Południowa i skrajnie środkowo-zachodniaNowa Południowa Walia) | DC: 5–8 cm DO: 7,1–10,3 cm MC: 9–16 g | LC |
 | Pseudomys delicatulus | (Gould, 1842) | pseudomysz delikatna | gatunek monotypowy | monsunowa północno-zachodnia i północno-środkowa Australia oraz okoliczne wyspy. | DC: 5,5–7,5 cm DO: 5,5–8 cm MC: 6–15 g | LC |
| Pseudomys mimulus | (O. Thomas, 1926) | gatunek monotypowy | północno-wschodnia i środkowo-wschodnia Australia oraz okoliczne wyspy; zgłaszany również z równin Trans Fly w południowejNowej Gwinei | brak danych | NE | ||
 | Pseudomys novaehollandiae | (Waterhouse, 1843) | pseudomysz malutka | gatunek monotypowy | Australia (wybrzeża w południowo-wschodnim Queenslandzie, południowo-wschodniejWiktorii iTasmanii orazWyspa Flindersa iThree Hummock Island) | DC: 6,5–9,5 cm DO: 8,1–11 cm MC: 12–25 g | VU |
| Pseudomys pilbarensis | Roycroft,Breed &F. Ford, 2024 | gatunek monotypowy[23] | Australia (Pilbara,Wielka Pustynia Piaszczysta, Wiktoria i południowo-wschodnieKimberley)[23] | DC: do 6 cm DO: do 6,8 cm MC: 6–10 g[23] | NE | ||
| Pseudomys hermannsburgensis | (Waite, 1896) | pseudomysz piaskowa | gatunek monotypowy | zachodnia, środkowa i środkowo-wschodnia kontynentalna Australia wraz z niektórymi wyspami na morzu (wyspaDirk Hartog,Rosemary Island,Dixon Island iHope Island) | DC: 6,5–8,5 cm DO: 7–9 cm MC: 8–15 g | LC |
 | Pseudomys higginsi | (Trouessart, 1897) | pseudomysz tasmańska | gatunek monotypowy | Australia (Tasmania iWyspa Bruny) | DC: 11,5–15 cm DO: 14,5–20 cm MC: 50–90 g | LC |
 | Pseudomys australis | J.E. Gray, 1832 | pseudomysz wschodnia | gatunek monotypowy | Australia (dolina jezioraEyre, od obszarów zalewowych rzekiFinke (południowo-wschodnieTerytorium Północne doPernatty Station (Australia Południowa)) | DC: 9–14,5 cm DO: 8,5–12,5 cm MC: 30–65 g | VU |
| Pseudomys auritus | O. Thomas, 1910 | gatunek monotypowy | Australia (znany z obszarów odCoorong w południowo-wschodniej Australii Południowej po bazaltowe równiny południowo-zachodniej Wiktorii (w tymWyspa Kangura)) | DC: 14,5–17,2 cm DO: 11,2–12,1 cm MC: brak danych[24] | EX | ||
 | Pseudomys gouldii | (Waterhouse, 1839) | pseudomysz wydmowa | 2 podgatunki (w tym 1 wymarły) | Australia (wyspyZatoki Rekina (Bernier Island iFaure Island); introdukowany naNorth West Island,Wyspy Montebello iDoole Island (Australia Zachodnia)) | DC: 8,5–11,5 cm DO: 11,5–12,5 cm MC: 30–61 g | VU |
 | Pseudomys albocinereus | (Gould, 1845) | pseudomysz popielata | [2 podgatunki | Australia (obszary bogate wScrub w zachodniej i południowej Australii Zachodniej, wyspy Zatoki Rekina (Bernier Island,Dorre Island i Dirk Hartog) | DC: 6,3–11 cm DO: 8,5–11,5 cm MC: 14–40 g | LC |
| Pseudomys apodemoides | Finlayson, 1932 | pseudomysz jedwabista | gatunek monotypowy | Australia (południowo-wschodnia Australia Południowa i zachodnia Wiktoria) | DC: 6,5–9,5 cm DO: 9–11,5 cm MC: 16–22 g | LC | |
| Pseudomys glaucus | O. Thomas, 1910 | pseudomysz niebieskawa | gatunek monotypowy | Australia (znany z południowo-wschodniego Queenslandu i północnej Nowej Południowej Walii (Cryon)) | DC: do 9,5 cm DO: do 10 cm MC: 25–30 g[25] | EX | |
 | Pseudomys fumeus | Brazenor, 1934 | pseudomysz okopcona | gatunek monotypowy | w rozproszonych populacjach w południowo-wschodniej kontynentalnej Australii | DC: 8,5–12,5 cm DO: 11–15,5 cm MC: 45–90 g | VU |
 | Pseudomys desertor | Troughton, 1932 | pseudomysz pustynna | gatunek monotypowy | środkowa część strefay suchej i półsuchej w tropikalnej północnej i środkowej kontynentalnej Australii | DC: 7–11 cm DO: 8–10,3 cm MC: 11–35 g | LC |
 | Pseudomys shortridgei | (O. Thomas, 1907) | pseudomysz wrzosowiskowa | gatunek monotypowy | Australia (południowo-zachodnia Australia Zachodnia (Wheatbelt), południowo-zachodnia Wiktoria na południe do południowe-wschodniej końcówki Australii Południowej | DC: 9–12 cm DO: 8,5–10 cm MC: 56–90 g | NT |
 | Pseudomys oralis | O. Thomas, 1921 | pseudomysz leśna | gatunek monotypowy | Australia (południowo-wschodni Queensland i północno-wschodnia Nowa Południowa Walia) | DC: 12–16 cm DO: 11–15 cm MC: 80–100 g | VU |
 | Pseudomys gracilicaudatus | (Gould, 1845) | pseudomysz cienkoogonowa | gatunek monotypowy | Australia (wschodnie wybrzeże od północno-wschodniego Queenslandu na południwe do wschodnio-środkowej Nowej Południowej Walii, rozłączona populacja wZatoce Jervis (południowo-wschodnia Nowa Południowa Walia) | DC: 9–14,5 cm DO: 7–12 cm MC: 45–118 g | LC |
| Pseudomys nanus | (Gould, 1858) | pseudomysz kasztanowa | [2 podgatunki | północna część kontynentalnej Australii, wraz z niektórymi wyspami w Australii Zachodniej (Wyspa Barrowa,Sholl Island iPotter Island) i Terytorium Północnego (Wyspa Melville’a iWyspa Bathursta i wyspySir Edward Pellew Group) | DC: 7,1–13 cm DO: 7,5–12,1 cm MC: 17–56 g | LC | |
| Pseudomys calabyi | Kitchener & Humphreys, 1987 | pseudomysz północna | gatunek monotypowy | Australia (monsunowa, tropikalna część północnego Terytorium Północnego, prawie wszystkie zapisy z Parków NarodowychKakadu iLitchfield) | DC: 6,8–9,5 cm DO: 6,4–9,4 cm MC: 12–20 g | VU | |
| Pseudomys johnsoni | Kitchener, 1985 | pseudomysz forteczna | gatunek monotypowy | Australia (monsunowa, kontynentalna część przez półpustynne obszary środkowego Terytorium Północnego do północno-zachodniego Queenslandu) | DC: 5,8–7,6 cm DO: 6,3–9,5 cm MC: 7–20 g | LC | |
| Pseudomys patrius | (O. Thomas &Dollman, 1909) | pseudomysz rodzinna | gatunek monotypowy | Australia (wschoidni Queensland (od Palumy iCharters Towers na południe doSpringsure iGympie | DC: 5,4–7,7 cm DO: 5,5–8,5 cm MC: 10–19 g | LC | |
| Pseudomys chapmani | Kitchener, 1980 | pseudomysz kamienista | gatunek monotypowy | Australia (zachodnia i środkowa część Pilbary (Australia Zachodnia)) | DC: 5,2–6,7 cm DO: 7,3–7,9 cm MC: 10–15 g | LC | |
 | Pseudomys occidentalis | Tate, 1951 | pseudomysz zachodnia | gatunek monotypowy | Australia (południowy Wheatbelt i przybrzeżne obszary południowo-zachodniej Australii Zachodniej) | DC: 8,5–11 cm DO: 12–14 cm MC: 33–55 g | NT |
Kategorie IUCN: LC –gatunek najmniejszej troski, NT –gatunek bliski zagrożenia, VU –gatunek narażony, EX –gatunek wymarły; NE –gatunki niepoddane jeszcze ocenie.
Opisano również gatunek wymarły zpliocenu stanuQueensland w Australii[26][27]:
