Psalm (stgr. ψαλμός – psalmós, pochodzi odpsallein i oznacza śpiew przy akompaniamencie instrumentu strunowego zwanego psalterionem) – liryczny utwór modlitewny, rodzajpieśnireligijnej[1] o podniosłym charakterze, którego adresatem jest zazwyczajBóg, rzadziejczłowiek. Ze względu na treść wyróżnia się psalmy dziękczynne, błagalne,pokutne,prorocze, pochwalne,patriotyczne, żałobne.
Księga Psalmów wBiblii obejmuje 150 psalmów. Pierwotna numeracjahebrajska nieco różni się w wersjigrecko-łacińskiej. Tradycja zwyczajowo autorstwo Księgi Psalmów przypisujeDawidowi, choć tylko w 73 pojawia się informacja o jego autorstwie.
Psalmy odgrywają w kościołach chrześcijańskich dużą rolę i są podstawą wielunabożeństw.
Zbiór psalmów, przeznaczonych do odśpiewania na danym nabożeństwie, nazywa siępsalmodią. Fabuła jest uschematyzowana i uboga w realia. Interpretacja utworu wymaga przejścia od znaczenia dosłownego do znaczenia alegorycznego lub symbolicznego.
Teksty psalmów były niezliczoną liczbę razy opracowywane muzycznie przez kompozytorów wszystkich epok i z różnych kręgów kulturowych, zarówno na zespoły wokalne, jak i wokalno-instrumentalne. W muzyce europejskiej szczególną rolę w muzyce odegrały psalmy znieszporów. Najwybitniejsi kompozytorzy tworzyli muzykę zarówno do pojedynczych psalmów, jak i do całych cyklów nieszpornych.
W polskiej i światowej literaturze muzycznej wyjątkową pozycję zajmują „Melodie na psałterz polski”Mikołaja Gomółki (Kraków, 1580), skomponowane do poetyckiego tłumaczenia Jana Kochanowskiego. Zbiór zawiera 150 krótkich utworów w układzie czterogłosowym, w technicenota contra notam. Jest to pierwsze znane opracowanie muzyczne wszystkich 150 psalmów.
![]() | Zobacz hasłopsalm w Wikisłowniku |
![]() | Zobacz multimedia związane z tematem:Psalmy |