| Cyrtonyx montezumae[1] | |||
| (Vigors, 1830) | |||
.jpg) Samiec | |||
_42_to_South_Fork_Portal_AZ_2016-08-11_11-30-21_(47807558051).jpg) Samica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek | przepiór perlisty | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 | |||
| |||
| |||
Przepiór perlisty[4] (Cyrtonyx montezumae) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodzinyprzepiórowatych (Odontophoridae), zamieszkującyAmerykę Północną. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Takson ten jako pierwszy opisał naukowo w 1830 rokuNicholas Aylward Vigors, nadając mu nazwęOrtyx Montezumae[2]. Obecnie gatunek umieszczany jest w rodzajuCyrtonyx wraz z blisko spokrewnionymprzepiórem maskowym (C. ocellatus)[2][4][5].Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia 4podgatunki:C. m. mearnsi,C. m. montezumae,C. m. rowleyi iC. m. sallei[5]. Opisany w 1897 roku podgatunekmerriami, znany z jednego okazu pochodzącego z góryOrizaba[2], IOC uznaje za wątpliwy i traktuje jakosynonimC. m. montezumae[5]. Taksonsallei jest przez niektórych autorów (np.IUCN) traktowany jako odrębny gatunek[2][6].
Przepiór perlisty występuje od południaUSA (Nowy Meksyk,Arizona,Teksas) aż po południowyMeksyk[7]. Nie migruje[3]. Zasiedlałąki na skrajach lasów i zarośla, gdzie buduje gniazda[7].
Poszczególne podgatunki zamieszkują[2][5]:
Długość ciała 20–23 cm, rozpiętość skrzydeł 41–43 cm, masa ciała 122–230 g[8].
Samiec ma białą głowę z czarnymi paskami[7]. Ma ponadto złotawy czubek, który może rozkładać[7][9]. Plecy brązowe[7]. Pierś kasztanowata, a jej boki srebrne z białymi groszkami[9][7]. Zależy to jednak od podgatunku[7]. Samica skromniej ubarwiona bez pasków na twarzy i jaśniejsza na plecach oraz bez czarnego bocznego paska w groszki[9][7].
Ten dość towarzyski ptak żyje w małychstadach liczących od 8 do 25 osobników[7]. Jest skryty i trudny do zauważenia. Pomiędzy seriami biegania często kuca nieruchomo i staje się prawie niewidoczny. Rzadko lata, chyba że spłoszony z bliskiej odległości[9].
Jest wszystkożerny. Zjadabezkręgowce,nasiona,owoce ibulwy (w okresie suszy)[7].
Samce przepióra perlistego wydają gwiżdżący odzew godowy, przypominający niektórym przylot statku kosmicznego[9].
Są to zazwyczaj ptakimonogamiczne, choć w latach obfitego urodzaju samica może mieć dwóch partnerów, składa wtedyjaja do dwóchgniazd[10].
Para tworzy kopulaste gniazdo ztraw, gdzie samica składa maksymalnie do 14 jaj z ciemnym plamkowaniem i wysiaduje je razem z samcem[7]. Po 32 dniach wysiadywania jednodniowe pisklęta opuszczają gniazdo, stając sięzagniazdownikami[7]. Pozostają z rodzicami przez kilka miesięcy, czasem jeszcze przez zimę, po czym rozpraszają się[10].
Przepiór perlisty jest uznawany przezMiędzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN) zagatunek najmniejszej troski (LC –Least Concern). Trend liczebności populacji uznaje się za stabilny[3][11]. Od 2014 roku IUCN traktuje przepióra meksykańskiego (C. (m.) sallei) jako odrębny gatunek i zalicza go do kategorii NT (Near Threatened –bliski zagrożenia).BirdLife International uznaje trend liczebności tego taksonu za spadkowy ze względu na degradację siedlisk (nadmierny wypas zwierząt, wylesianie) i prawdopodobnie polowania[6]. W 1994 roku szacowano, że liczebność przepióra perlistego (wraz z podgatunkiemsallei) może przekraczać 500 tysięcy osobników[3][11]; w 2017 roku organizacja Partners in Flight szacowała liczebność populacji lęgowej na 1,5 miliona osobników[10].
