Prefektura Nagasaki (jap. 長崎県 Nagasaki-ken) –prefektura w Japonii, na zachodnim wybrzeżu wyspyKiusiu (Kyūshū) i setkach wysp u jej wybrzeży. Jej stolicą jest miastoNagasaki[1].
Prefektura jest otoczona z trzech stronMorzem Wschodniochińskim, od północy i północnego wschodu graniczy na lądzie zprefekturą Saga, a poprzez zatokęAriake z prefekturami:Kumamoto iFukuoka. Należy do niej ok. 1 tys. wysp, a największe z nich to:Tsushima,Iki i archipelagGotō. Długość linii brzegowej wynosi ponad 4000 km.
W centrum prefektury znajduje się prawie zamkniętazatoka Ōmura o powierzchni 320 km². Jest ona połączona od północy zzatoką Sasebo, wychodzącą na Morze Wschodniochińskie, jedynie poprzez dwie cieśniny: Hario o szerokości około 200 m oraz Haiki o szerokości 10 m w najwęższym miejscu. Na zachód od zatoki Ōmura znajduje siępółwysep Nishi-Sonogi, a na południowy zachód – półwysep Nagasaki. Na południowym wschodzie znajduje się morzeAriake, zatoka o powierzchni 1700 km², która oblewapółwysep Shimabara z grupą wulkanówUnzen. Od zachodniej strony półwyspu znajduje się zatoka Tachibana[1].
Półwysep Shimabara został utworzony w wyniku erupcji wulkanicznychgóry Unzen. Na przestrzeni dziejów spowodowały one ogromne zniszczenia i liczne ofiary śmiertelne. Ostatnie z nich miały miejsce w latach 90. XX wieku. Jest to jednak interesujące miejsce dla turystów ze względu na liczne, gorące źródła (onsen) i możliwości, popularnych w Japonii, pieszych wędrówek. Miasto Unzen Onsen, znajduje się w pobliżu szczytu tego wciąż aktywnego wulkanu[2].
Zamek Shimabara, zbudowany we wczesnymokresie Edo (1603–1868), był znacznie większy niż budowle tego rodzaju w innych domenach o podobnym statusie. Aby osiągnąć ten cel narzucono ludności wysokie podatki, które wraz z prześladowaniami religijnymi miejscowych chrześcijan, były głównymi czynnikami, które doprowadziły do powstania chłopskiego w latach 1637–1638. Zamek został zniszczony wokresie Meiji (1868–1912). Obecne budynki to betonowe rekonstrukcje z 1964 roku. Mieści się tam muzeum m.in. z kolekcją chrześcijańskich artefaktów wydobytych z ruin zamku, broń i zbroje, a także wystawa prezentująca prace Seibō Kitamury (1884–1987), rzeźbiarza, który wykonał posąg w Parku Pokoju w Nagasaki[3].
Wyspy Gotō leżą około 100 km od wybrzeża Kiusiu na Morzu Wschodniochińskim. Zgodnie ze swoją nazwą składają się z pięciu głównych wysp, z których Fukue i Nakadori to dwie najbardziej zaludnione i odwiedzane. Są znane przede wszystkim ze swojej historii związanej z chrześcijaństwem i „ukrytymi chrześcijanami”, którzy praktykowali w tajemnicy swoją wiarę ponad dwa stulecia. Na wyspach jest wiele kościołów, z których cztery latem 2018 roku zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa[4].
Wyspa Hirado była w minionych stuleciach miejscem międzynarodowych kontaktów handlowych ze względu na swoje bliskie położenie do kontynentu azjatyckiego. Pierwszym zachodnim kupcom towarzyszyli chrześcijańscy misjonarze, którzy w swojej pracy odnosili początkowo pewne sukcesy. Jednak wraz ze wzrostem wpływów tej religii na Japończyków siogunat Tokugawa wypędził misjonarzy i zakazał chrześcijaństwa na ponad dwa stulecia. Niektórzy chrześcijanie w Hirado potajemnie kontynuowali praktykowanie swojej religii, aż do zniesienia zakazu chrześcijaństwa w okresie Meiji[5].
Region obecnej prefektury Nagasaki odegrał ważną rolę w historii Japonii i był miejscem znaczących wydarzeń: od frontowej obronydwóch inwazji mongolskich pod koniec XIII wieku, po prześladowania chrześcijan wokresie Edo (1603–1868) izrzucenie bomby atomowej naNagasaki w 1945 roku[6].
Gdysiogunat w okresie Edo zamknął granice i rozpoczęła się 214-letnia izolacja narodowa w latach 1639–1853Nagasaki było jedynym portem, który otrzymał zezwolenie na prowadzenie handlu zagranicznego. W związku z tym ogromne zasoby nauki i kultury, nowych towarów, żywności i broni napłynęły do i z Japonii, co w znacznym stopniu przyczyniło się do modernizacji tego kraju. Dziś wiele nowości z tamtego okresu, jak: jedzenie (np. ciasto biszkoptowekasutera, chleb, piwo, kawa, pasta), architektura (kamienne mosty, budynki faktorii), festiwale (Nagasaki Kunchi Festival, Nagasaki Lantern Festival), kultura, jest obecnych w prefekturze do dziś[7][6].
WyspyIki iTsushima, położone w prefekturze Nagasaki, są wymienione w chińskim tekście historycznymSanguo Zhi (Kronika Trzech Królestw) z III wieku jako najstarsze królestwa Japonii, które komunikowały się z Chinami[6].
W epoce odkryć geograficznych do Japonii dotarła fala zachodnich wpływów. Zaczęła się w 1550 roku, kiedy do Hirado przybył pierwszy portugalski statek. Od tego czasu mieszkańcy regionu Nagasaki weszli w kontakty z Europejczykami, misjonarzami z Hiszpanii i Portugalii.DaimyōSumitada Ōmura został pierwszym chrześcijańskim feudałem i wysłał czterech młodych Japończyków jakoambasadorów, aby odwiedzili papieża w 1582 roku. Po tym wydarzeniu zbudowano wiele kościołów, a kultura chrześcijańska rozkwitła tutaj do tego stopnia, że miasto zyskało przydomek „Małego Rzymu”[6].
Jednak w 1587 roku przywódca polityczny i militarnyHideyoshi Toyotomi (1536–1598) w obawie, iż Japonia zostanie podbita, wydał edykt wydalający misjonarzy. W 1597 roku dwudziestu sześciu chrześcijan, w tym Hiszpanów, Włochów i Japończyków, zostało aresztowanych wKioto iOsace i następnie ukrzyżowanych w Nagasaki na wzgórzu Nishizaka. Jakomęczennicy zostali beatyfikowani w 1627, a kanonizowani w 1862 roku[6].
Pilot-nawigatorWilliam Adams (Miura Anjin, 1564–1620), znany jako pierwszy angielskisamuraj, przybył w 1600 roku na holenderskim statku „De Liefde” i pomógł założyć wHirado placówki handlowe należące do:Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej (niderl. Vereenigde Oostindische Compagnie, VOC; dosł. „Zjednoczona Kompania Wschodnioindyjska”) w 1609 i następnieBritish East India Company w 1613 roku[6].
Zakaz religijny został wkrótce rozszerzony, wszystkie kościoły zniszczone i rozpoczęto wznoszenie świątyńbuddyjskich (tera). Wielu misjonarzy i japońskich chrześcijan poniosło śmierć męczeńską. W czasiepowstania na półwyspie Shimabara, gdzie mieszkało wielu chrześcijan, około 37 tys. chłopów straciło życie. Ostatecznie, w latach trzydziestych XVII wieku, trzeci siogunIemitsu Tokugawa (1604–1651) wydał serię edyktów i zapoczątkował politykę izolacji kraju (sakoku)[6].
Przez następne 214 lat miasto i region stały się jedynym oknem Japonii na Zachód i centrum wymiany międzynarodowej dla całej Japonii. Młodzi ludzie przybywali zewsząd, aby zdobywać nową wiedzę z zakresu m.in.: medycyny, wojskowości, astronomii, chemii[6].
W 1792 roku erupcja wulkanu Unzen napółwyspie Shimabara spowodowała osunięcie zbocza góry Mayu-yama (w tym samym kompleksie wulkanicznym) do zatokiAriake-kai. Lawina ziemi przeszła przez miastoShimabara i spowodowałatsunami. Śmierć poniosło 15 tys. ludzi[8].
Rola Nagasaki jako jedynego portu handlowego zakończyła się wraz z otwarciem kraju na świat w 1853 roku, ale miasto i region podjęły się nowych zadań w procesie modernizacji kraju. Kupcy i przedsiębiorcy, którzy dorabiali się na międzynarodowym handlu i współpracy gospodarczej, budowali rezydencje w zachodnim stylu, które można do dziś zwiedzać[6].
Jednym z takich ludzi był szkocki kupiec i przemysłowiec,Thomas Blake Glover (1838–1911). Rozwinął on różnorodne przedsiębiorstwa, w tym budowy statków i wydobycia węgla we współpracy z firmąMitsubishi. Przykładem jest wyspa-kopalnia węglaHashima (znana również jako Gunkan-jima lub Battleship Island).Dom Glovera jest najstarszym przykładem architektury drewnianej w stylu zachodnim w Japonii[6].
W skład prefektury wchodzi 13 miast (-shi 市, poniżej) oraz kilka mniejszych miasteczek.
- ↑Kasutera, z port. „pão de Castella”, „chleb kastylijski” → słodkie ciasto biszkoptowe przywiezione przez kupców portugalskich w XVI wieku; specjalność Nagasaki.
- ↑Holenderska Placówka Handlowa w Hirado (Hirado Oranda Shōkan, ang. Dutch Trading Post in Hirado) założona w 1609 roku jako baza Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej w Japonii. Dzisiejszy budynek to jedynie zrekonstruowany magazyn, który został pierwotnie zbudowany w 1639 roku, ale zburzony zaledwie trzy lata później po przeniesieniu Holendrów na wyspę Dejima wzatoce Nagasaki.
- ↑abcde日本地図. Tokyo: Seibido Shuppan, 2018, s. 135, 227.ISBN 978-4-415-11272-5.
- ↑Shimabara Peninsula. japan-guide.com, 2021. [dostęp 2021-05-06]. (ang.).
- ↑Shimabara Castle. japan-guide.com, 2021. [dostęp 2021-05-06]. (ang.).
- ↑Goto Islands. japan-guide.com, 2021. [dostęp 2021-05-06]. (ang.).
- ↑Hirado. japan-guide.com, 2021. [dostęp 2021-05-06]. (ang.).
- ↑abcdefghijDiscover Nagasaki. Nagasaki Prefecture Convention and Tourism Association. [dostęp 2021-05-04]. (ang.).
- ↑Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Ltd., 1991, s. 749.ISBN 4-7674-2015-6.
- ↑Volcano landslides trigger waves and tsunamis. U.S. Department of the Interior, U.S. Geological Survey,, 1999. [dostęp 2021-05-04]. (ang.).
![Kasutera[a]](/mt/?noimg=&dark=on&url=https%3a%2f%2fpl.wikipedia.org%2fwiki%2fPlik%3aCastella_nagasaki.jpg)
![Holenderska Placówka Handlowa w Hirado[b]](/mt/?noimg=&dark=on&url=https%3a%2f%2fpl.wikipedia.org%2fwiki%2fPlik%3aDutch_Trading_Post_in_Hirado.jpg)
