| powiat | |||||||||||||
 Kopalnia „Turów” wBogatyni | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||
| Data powstania | 1 stycznia 1999 | ||||||||||||
| TERC | 0225 | ||||||||||||
| Siedziba | |||||||||||||
| Starosta | Artur Bieliński | ||||||||||||
| Powierzchnia (2025) | 838,61 km² | ||||||||||||
| Populacja (2024) • liczba ludności |
| ||||||||||||
| • gęstość | 101 os./km² | ||||||||||||
| Urbanizacja | 66,5% | ||||||||||||
| Nr kierunkowy | 75 | ||||||||||||
| Kod pocztowy (2025) | 59–9XX | ||||||||||||
| Tablice rejestracyjne | DZG | ||||||||||||
Adres urzędu: ul. Bohaterów II Armii Wojska Polskiego 8A59–900 Zgorzelec | |||||||||||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie województwa | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||||||||||||
Powiat zgorzelecki –powiat wPolsce, położony w zachodniej częściwojewództwa dolnośląskiego, nadNysą Łużycką, przygranicy polsko-niemieckiej. Jego siedzibą jest miastoZgorzelec.
Powiat zgorzelecki powstał 1 stycznia 1999 roku wskutekreformy administracyjnej, której jednym z aspektów było wprowadzenie powiatów jako drugiego szczebla administracji, pomiędzy województwami i gminami[1].
Został stworzony z części znoszonegowojewództwa jeleniogórskiego[2][3]. Terytorium powiatu zostało określone w kształcie zwiększonym w stosunku do tego, jaki posiadał on przed swoją likwidacją w 1975 roku[4][5][6]. W jego skład, oprócz gmin z 1975 roku, weszły również miastoZawidów igmina Sulików, należące wówczas dopowiatu lubańskiego[3].
Z powiatem zgorzeleckim graniczą jednostki[7]:
Ponadto, od południa i południowego wschodu powiat graniczy zkrajem libereckim wCzechach, zaś od zachodu – zSaksonią wNiemczech (Landkreis Görlitz).
W skład powiatu wchodzi 7 gmin: 2miejskie, 3miejsko-wiejskie oraz 2wiejskie. Na jego terenie położonych jest 5 miast:Bogatynia,Pieńsk,Węgliniec,Zawidów orazZgorzelec[8].
| Gmina[8] | Pow. (2025)[9] | Ludność (2024)[9] | Siedziba[10] | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| TERYT | Typ | Nazwa | ||||
| 0225011 | miejska |  | Zawidów | 6,07 | 3729 | — |
| 0225021 | miejska |  | Zgorzelec | 15,88 | 28 466 | — |
| 0225033 | miejsko-wiejska |  | Bogatynia | 136,12 | 21 036 | Bogatynia |
| 0225043 | miejsko-wiejska |  | Pieńsk | 109,71 | 8627 | Pieńsk |
| 0225052 | wiejska |  | Sulików | 94,52 | 5800 | Sulików |
| 0225063 | miejsko-wiejska |  | Węgliniec | 339,18 | 7697 | Węgliniec |
| 0225072 | wiejska |  | Zgorzelec | 137,13 | 8982 | Zgorzelec |
Od powstania powiatu, doszło do jednej korekty jego granic. W 2016 roku doGozdnicy wpowiecie żagańskim (województwo lubuskie) przyłączono przysiółek Dębówek z miejscowościRuszów wgminie Węgliniec, stanowiący obszar o powierzchni 4,37 ha[11]. Była to druga próba wprowadzenia tej zmiany; pierwszą podjęto w 2014 roku[12].
Powiat zgorzelecki według danych z 2025 roku zajmował powierzchnię 838,61 km², co stanowiło 4,2% powierzchni województwa dolnośląskiego. Pod względem powierzchni zajął 6. lokatę spośród 26 powiatów w województwie oraz 169. miejsce wśród 314 powiatów Polski[13]. Największą część powierzchni powiatu zajmowały grunty leśne (50,2%) oraz rolne (39,6%). Zabudowanych i zurbanizowanych było 9,2% terenów, zaś pod wodami znajdowało się ich 0,7%[14].
  |
Według stanu z 31 grudnia 2024 roku w powiecie zgorzeleckim zamieszkiwało 84 337 mieszkańców: 43 531 kobiet (51,6% ludności) i 40 806 mężczyzn (48,4%), czyli 2,9% ludności województwa dolnośląskiego. Gęstość zaludnienia w powiecie wyniosła 101 osób na km². Pod względem ludności powiat zgorzelecki zajął w 2024 roku 10. miejsce spośród 26 powiatów w województwie oraz 105. lokatę wśród 314 powiatów Polski[13].
Wskaźnik urbanizacji wyniósł 66,5%; w miastach w tym dniu mieszkało 56 081 osób, zaś na wsi 28 256 osób[15].
  |
 |  |
W końcu września 2019 roku liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie obejmowała około 1,4 tys. mieszkańców, co stanowiłostopę bezrobocia na poziomie 5% do aktywnych zawodowo[16].
Przez teren powiatu przebiegają:autostrada A4, drogi krajowe30 i94, a także drogi wojewódzkie296,332,350,351,352,353,354,355 oraz357. Transport kolejowy stanowią linie kolejowe274,282 (magistrala E30),279,282,290 i295.
Na podstawie źródła[17]:
| Przynależność wojewódzka | |
|---|---|
| Miasta | |
| Osiedla (1954-72) | |
| Gminy wiejskie (1945-54 i 1973-75) |
|
| Gromady (1954-72) |
|
