Ten artykuł dotyczy powiatu współczesnego. Zobacz też:powiat strzelneński – dawny powiat o obocznej nazwie „powiat strzeliński”.| powiat | |||||||||||
_ID_596978.jpg) Rotunda św. Gotarda wStrzelinie | |||||||||||
| |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||
| Data powstania | 1 stycznia 1999 | ||||||||||
| TERC | 0217 | ||||||||||
| Siedziba | |||||||||||
| Starosta | Magdalena Krupa | ||||||||||
| Powierzchnia (2025) | 621,93 km² | ||||||||||
| Populacja (2024) • liczba ludności |
| ||||||||||
| • gęstość | 67 os./km² | ||||||||||
| Urbanizacja | 33,9% | ||||||||||
| Nr kierunkowy | 71, 74 | ||||||||||
| Kod pocztowy (2025) | 57–1XX | ||||||||||
| Tablice rejestracyjne | DST | ||||||||||
Adres urzędu: ul. Kamienna 1057-100 Strzelin | |||||||||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie województwa | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||||||||||
Powiat strzeliński –powiat wPolsce, położony w południowo-wschodniej częściwojewództwa dolnośląskiego. Jego siedzibą jest miastoStrzelin.
Powiat strzeliński powstał 1 stycznia 1999 roku wskutekreformy administracyjnej, której jednym z aspektów było wprowadzenie powiatów jako drugiego szczebla administracji, pomiędzy województwami i gminami[1].
Został stworzony z części znoszonych województwwrocławskiego (gminyBorów,Kondratowice,Strzelin,Wiązów) orazwałbrzyskiego (gmina Przeworno)[2][3]. Terytorium powiatu zostało określone w kształcie identycznym do tego, jaki posiadał on przed swoją likwidacją w 1975 roku[4][5][6].
Z powiatem strzelińskim graniczą jednostki[7]:
W skład powiatu wchodzi 5 gmin: 2miejsko-wiejskie oraz 3wiejskie. Na jego terenie położone są 2 miasta:Strzelin orazWiązów[8].
| Gmina[8] | Pow. (2025)[9] | Ludność (2024)[9] | Siedziba[10] | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| TERYT | Typ | Nazwa | ||||
| 0217012 | wiejska |  | Borów | 98,60 | 4986 | Borów |
| 0217022 | wiejska |  | Kondratowice | 98,27 | 3929 | Kondratowice |
| 0217032 | wiejska |  | Przeworno | 111,94 | 4467 | Przeworno |
| 0217043 | miejsko-wiejska |  | Strzelin | 171,29 | 21 347 | Strzelin |
| 0217053 | miejsko-wiejska |  | Wiązów | 141,83 | 6744 | Wiązów |
W historii powiatu doszło do jednej zmiany granic: w 2023 roku zgminy Wiązów wyłączono dogminy Domaniów wpowiecie oławskim część wsiOśno o powierzchni 6,03 ha[11] (pierwsza, nieudana próba tej zmiany została podjęta w 2014 roku[12]).
Powiat strzeliński obejmuje swoim terytorium fragmenty 2mezoregionów:Równiny Wrocławskiej iWzgórz Niemczańsko-Strzelińskich.
Powiat strzeliński według danych z 2025 roku zajmował powierzchnię 621,93 km², co stanowiło 3,1% powierzchni województwa dolnośląskiego. Pod względem powierzchni zajął 18. lokatę spośród 26 powiatów w województwie oraz 247. miejsce wśród 314 powiatów Polski[13]. Największą część powierzchni powiatu zajmowały grunty rolne (84,6%) oraz leśne (9,3%). Zabudowanych i zurbanizowanych było 5,4% terenów, zaś pod wodami znajdowało się ich 0,7%[14].
  |
Według stanu z 31 grudnia 2024 roku w powiecie strzelińskim zamieszkiwało 41 473 mieszkańców: 21 065 kobiet (50,8% ludności) i 20 408 mężczyzn (49,2%), czyli 1,4% ludności województwa dolnośląskiego. Gęstość zaludnienia w powiecie wyniosła 67 osób na km². Pod względem ludności powiat strzeliński zajął w 2024 roku 22. miejsce spośród 26 powiatów w województwie oraz 267. lokatę wśród 314 powiatów Polski[13].
Wskaźnik urbanizacji wyniósł 33,9%; w miastach w tym dniu mieszkały 14 074 osoby, zaś na wsi 27 399 osób[15].
  |
 |  |
W końcu listopada 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie obejmowała ok. 1,4 tys. mieszkańców, co stanowistopę bezrobocia na poziomie 9,4% do aktywnych zawodowo[16].
Powiat strzeliński leży w ważnym ciągu komunikacyjnym lądowym o znaczeniu europejskim. Przez powiat przebiegają fragmenty autostradyA4 (E40), drogi krajowej39 oraz dróg wojewódzkich346,378,385,395,396,401 oraz403.
W powiecie znajdują się również fragmenty linii kolejowej276 oraz nieczynnych linii kolejowych304,313,320 oraz321.
Fragmenty terenu powiatu strzelińskiego zostały objęte różnymi formami ochrony przyrody:
Ponadto, na obszarze powiatu zarejestrowano łącznie 22pomniki przyrody[17].
Na podstawie źródła[19]:
| Przynależność wojewódzka | |
|---|---|
| Miasta (1945–75) | |
| Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75) |
|
| Gromady (1954–72) |
|
