| powiat | |||||||||||||
 Dąb Słowianin we wsiDębina | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||
| Data powstania | 1 stycznia 1999 | ||||||||||||
| TERC | 0215 | ||||||||||||
| Siedziba | |||||||||||||
| Starosta | Marek Szponar | ||||||||||||
| Powierzchnia (2025) | 524,09 km² | ||||||||||||
| Populacja (2024) • liczba ludności |
| ||||||||||||
| • gęstość | 148 os./km² | ||||||||||||
| Urbanizacja | 62,0% | ||||||||||||
| Nr kierunkowy | 71 | ||||||||||||
| Kod pocztowy (2025) | 55-2XX | ||||||||||||
| Tablice rejestracyjne | DOA | ||||||||||||
Adres urzędu: ul. 3 Maja 155-200 Oława | |||||||||||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie województwa | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||||||||||||
Powiat oławski –powiat wPolsce, położony we wschodniej częściwojewództwa dolnośląskiego. Jego siedzibą jest miastoOława.
Powiat oławski obejmuje swoim terytorium fragmenty trzechmezoregionów:Pradoliny Wrocławskiej,Równiny Wrocławskiej iRówniny Oleśnickiej. Nizinny teren powiatu charakteryzuje się rzędnymi od 125–130 m n.p.m. w dolinach rzek do 170 m n.p.m. w miejscowościGaj Oławski.
Na północy powiatu występują glebyrdzawe ibielicowe oraz w niewielkim stopniu glebymurszowe imurszowate, na południowym zachodzieczarne ziemie, na pozostałym obszarze glebybrunatne właściwe ipłowe, a w dolinach rzekmady.
Powiat oławski powstał 1 stycznia 1999 roku wskutekreformy administracyjnej, której jednym z aspektów było wprowadzenie powiatów jako drugiego szczebla administracji, pomiędzy województwami i gminami[1].
Został stworzony z części znoszonegowojewództwa wrocławskiego[2][3]. Terytorium powiatu zostało określone w kształcie zbliżonym do tego, jaki posiadał on przed swoją likwidacją w 1975 roku[4][5][6]; jedynie należąca do niego wówczasgmina Czernica została włączona w składpowiatu wrocławskiego[3].
Z powiatem oławskim graniczą jednostki[7]:
W skład powiatu wchodzą 4 gminy: 1miejska, 1miejsko-wiejska oraz 2wiejskie. Na jego terenie położone są dwa miasta:Jelcz-Laskowice orazOława[8].
| Gmina[8] | Pow. (2025)[9] | Ludność (2024)[9] | Siedziba[10] | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| TERYT | Typ | Nazwa | ||||
| 0215011 | miejska |  | Oława | 27,36 | 33 086 | — |
| 0215022 | wiejska |  | Domaniów | 94,48 | 4853 | Domaniów |
| 0215033 | miejsko-wiejska |  | Jelcz-Laskowice | 167,65 | 23 751 | Jelcz-Laskowice |
| 0215042 | wiejska |  | Oława | 234,60 | 15 697 | Oława |
W historii powiatu doszło do jednej zmiany granic: w 2023 roku w granicegminy Domaniów włączono część wsiOśno o powierzchni 6,03 ha zgminy Wiązów wpowiecie strzelińskim[11] (pierwsza, nieudana próba tej zmiany została podjęta w 2014 roku[12]).
Powiat oławski według danych z 2025 roku zajmował powierzchnię 524,09 km², co stanowiło 2,6% powierzchni województwa dolnośląskiego. Pod względem powierzchni zajął 21. lokatę spośród 26 powiatów w województwie oraz 277. miejsce wśród 314 powiatów Polski[13]. Największą część powierzchni powiatu zajmowały grunty rolne (69,2%) oraz leśne (20,6%). Zabudowanych i zurbanizowanych było 8,5% terenów, zaś pod wodami znajdowało się ich 1,3%[14].
  |
Według stanu z 31 grudnia 2024 roku w powiecie oławskim zamieszkiwało 77 387 mieszkańców: 39 776 kobiet (51,4% ludności) i 37 611 mężczyzn (48,6%), czyli 2,7% ludności województwa dolnośląskiego. Gęstość zaludnienia w powiecie wyniosła 148 osób na km². Pod względem ludności powiat oławski zajął w 2024 roku 11. miejsce spośród 26 powiatów w województwie oraz 126. lokatę wśród 314 powiatów Polski[13].
Wskaźnik urbanizacji wyniósł 62,0%; w miastach w tym dniu mieszkało 47 998 osób, zaś na wsi 29 389 osób[15].
  |
 |  |
W końcu listopada 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie obejmowała ok. 1,7 tys. mieszkańców, co stanowistopę bezrobocia na poziomie 4,4% do aktywnych zawodowo[16].
W powiecie działa 35placówek wychowania przedszkolnego (w tym 9 samodzielnych), 28szkół podstawowych, 9szkół gimnazjalnych, 4zasadnicze szkoły zawodowe, 7 szkółtechnicznych izawodowych oraz 4licea ogólnokształcące. Dodatkowo działa 1 szkoła pomaturalna i 3szkoły dla dorosłych. Na terenie powiatu zlokalizowanych jest 16bibliotek wraz z filiami.
Powiatowa służba zdrowia obejmuje 1szpital ogólny, 10przychodni, 2ośrodki zdrowia, 15 miejskich i 21 wiejskichpraktyk lekarskich oraz 21aptek ipunktów aptecznych.
Powiat oławski leży w ważnym ciągu komunikacyjnym lądowym i wodnym o znaczeniu europejskim. Przez powiat przebiegają fragmenty autostradyA4 (E40), dróg krajowych39 i94 oraz dróg wojewódzkich346,396,403 i455, a także fragmenty linii kolejowych132,277 i292 oraz nieczynnej304.Odra przepływająca przez powiat wchodzi w składOdrzańskiej Drogi Wodnej.
Na terenie powiatu znajduje się 5rezerwatów przyrody: 1florystycznyŁacha Jelcz oraz 4leśne:Grodzisko Ryczyńskie,Kanigóra,Leśna Woda iZwierzyniec. Utworzono 1użytek ekologiczny „Zimowitowa Łąka”. Zarejestrowano 21pomników przyrody, 11 chroniących pojedyncze drzewa (8dębów szypułkowych, 2lipy drobnolistne i 1tulipanowca amerykańskiego), 8 chroniących grupy drzew (6 grupdębów szypułkowych, 1 grupęlip drobnolistnych i 1 grupęplatanów klonolistnych) oraz 2 chroniącegłazy narzutowe[17]. W powiecie znajdują się także fragmenty 2 obszarówNatura 2000:Lasy Grędzińskie iGrądy w Dolinie Odry[18].
Na podstawie źródła[19]:
| Przynależność wojewódzka | |
|---|---|
| Miasta | |
| Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75) |
|
| Gromady (1954–72) |
|
