 Poul Schlüter (2005) | |||
| Pełne imię i nazwisko | Poul Holmskov Schlüter | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 3 kwietnia 1929 | ||
| Data śmierci | 27 maja 2021 | ||
| Premier Danii | |||
| Okres | od 10 września 1982 | ||
| Przynależność polityczna | |||
| Poprzednik | |||
| Następca | |||
| Odznaczenia | |||
      _Grand_Gwanghwa_Medal_ribbon.gif)      | |||
| |||
Poul Holmskov Schlüter (ur.3 kwietnia1929 wTønder[1], zm.27 maja2021[2]) –duński polityk i prawnik, w latach 1982–1993premier Danii, długoletni poseł doFolketingetu,poseł doParlamentu Europejskiego IV kadencji, w latach 1974–1993 lider politycznyKonserwatywnej Partii Ludowej.
Poul Schlüter urodził się jako syn kupca Johannesa Schlütera i jego żony Else Katrine z domu Holmskov. Trzykrotnie żonaty[3]. Jego syn, Peter Schlüter, z zawodu dziennikarz, byłkopenhaskim radnym[4]. Poul Schlüter ukończył w 1957 studia prawnicze naUniwersytecie Kopenhaskim. W 1960 uzyskał uprawnieniaadwokata, podejmując praktykę zawodową w ramach stołecznej palestry[5].
Swoją karierę polityczną rozpoczął wKonservativ Ungdom, organizacji młodzieżowej Konserwatywnej Partii Ludowej. W 1952 został wybrany na przewodniczącego tego ugrupowania na kongresie w miejscowościKolding. Funkcję tę pełnił do 1955[5]. W 1964 został po raz pierwszy wybrany do Folketingetu z listy konserwatystów[6]. W duńskim parlamencie zasiadał nieprzerwanie do 1994[5]. W latach 1974–1993 był liderem politycznym Konserwatywnej Partii Ludowej[7]. Od 1974 do 1977 i od 1981 do 1993 jednocześnie zajmował formalne stanowisko przewodniczącego partii (partiformænd)[5]. Reprezentował Danię wZgromadzeniu Parlamentarnym Rady Europy w latach 1971–1974. Przewodniczył również duńskiej delegacji wRadzie Nordyckiej, w latach 1978–1979 pełnił funkcję członka prezydium tej organizacji[8].
Osobne artykuły:Pierwszy rząd Poula Schlütera, Drugi rząd Poula Schlütera, Trzeci rząd Poula Schlütera i Czwarty rząd Poula Schlütera.10 września 1982 został premierem Danii jako pierwszy przedstawiciel konserwatystów od 1901, kiedy to swój urząd złożyłHannibal Sehested. Jego pierwszy rząd nie powstał bezpośrednio po wyborach, lecz wskutek kryzysu parlamentarnego. W wyniku trudności ekonomicznych urząd złożył lidersocjaldemokratówAnker Jørgensen, kierujący od 1979rządem mniejszościowym. Przywódcy konserwatystów udało się sformować koalicję złożoną z czterech partii (Konserwatywnej Partii Ludowej,Venstre,Centrum-Demokraterne iChrześcijańskiej Partii Ludowej), która posiadała 66 mandatów w 179-osobowym Folketingecie[9][10].
W 1987 odbyły się kolejne wybory parlamentarne. Podobnie jak poprzednio największą frakcję parlamentarną uzyskali opozycyjni wobec rządu Polua Schlütera socjaldemokraci. Nie byli jednak w stanie utworzyć koalicji zdolnej do powołania nowego rządu. Premierem został znów Poul Schlüter, który zaprosił do tworzenia rządu te same partie, które wspierały jego gabinet od 1982[11]. Nowa koalicja dysponowała 70 głosami, co wystarczyło jednak do sformowania rządu. W ciągu kilku miesięcy okazało się, że centroprawicowa koalicja nie jest w stanie efektywnie sprawować władzy. W 1988 odbyły się nowe wybory. Socjaldemokraci ponownie uzyskali najwięcej mandatów w parlamencie, ale nie utworzyli rządu. Przywódcy konserwatystów udało się sformować nową koalicję z poparciem socjalliberałów zDet Radikale Venstre. Jego trzeci rząd został powołany 3 czerwca 1988[12]. W październiku 1989 czasowo wykonywał także obowiązki ministra sprawiedliwości. Po wyborach w 1990 powstał czwarty gabinet Poula Schlütera. Koalicja złożona z Konserwatywnej Partii Ludowej i Venstre dysponowała jedynie 59 głosami w Folketingecie[13]. Odszedł z funkcji premiera w 1993, gdy dochodzenie wykazało, że miał wprowadzić w błąd parlament, wyjaśniając okoliczności tzw. sprawy tamilskiej (duń.Tamilsagen), która na początku 1989 doprowadziła do dymisjiministra sprawiedliwościErika Ninna-Hansena[14].
W sferze gospodarczej okres rządów Poula Schlütera cechował się politykąprzeciwinflacyjną. Jednocześnie próbowano doprowadzić do zwiększenia wzrostu gospodarczego i zmniejszeniabezrobocia (które w okresie premiera Ankera Jørgensena wynosiło około 10%). Polityka gospodarcza rządu zaczęła przynosić efekty w latach 1985–1986. W polityce zagranicznej Poul Schlüter był zwolennikiemintegracji europejskiej. W 1986 jako premier mniejszościowego rządu wbrew opinii większości parlamentarnej publicznie wspierał ratyfikowanie przez DanięJednolitego Aktu Europejskiego. Rozpisał w tej sprawie referendum, w którym ponad 56% głosujących również opowiedziało się za ratyfikacją traktatu[15]. Jednocześnie lata jego rządów były politycznie niestabilne, żadna z czterech kierowanych przez niego koalicji nie posiadała większości 90 mandatów w Folketingecie. W celu zabezpieczenia większości parlamentarnej Poul Schlüter wielokrotnie publicznie groził dymisją i rozpisaniem przedterminowych wyborów (co trzykrotnie uczynił). Przeciwko niemu samemu 23 razy głosowano wniosek o wotum nieufności (za każdym razem nieskutecznie)[10].
W 1994 odszedł z Folketingetu[5]. W tym samym roku został wybrany do Parlamentu Europejskiego, w którym zasiadał do 1999. Był członkiemgrupy chadeckiej. Od 1994 do 1997 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego PE IV kadencji[1].
Ordery i odznaczenia państwowe[16]:
| W dniu powstania |
|
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
|
.jpg)
| W dniu powstania |
|
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
|
| W dniu powstania |
|
|---|
| W dniu powstania |
|
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
|
