Postosuchus | |||
Chatterjee, 1985 | |||
Okres istnienia:karnik–noryk | |||
![]() Szkielet postozucha w Museum of Texas Tech University | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Infragromada | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | postozuch | ||
Gatunki | |||
| |||
|
Postozuch (Postosuchus) –rodzaj drapieżnegoarchozaura żyjącego od środkowegokarniku donoryku[1] (późnytrias) na terenie obecnejAmeryki Północnej.Holotyp iparatyp gatunkuPostosuchus kirkpatricki odkrył Sankar Chatterjee wKamieniołomie Post wTeksasie, skąd bierze się jego nazwa, która znaczy „krokodyl z Post”. SkamieniałościP. kirkpatricki odkryto również wNowym Meksyku oraz na obszarzeParku Narodowego Skamieniałego Lasu wArizonie[2]. Holotyp gatunkuP. alisonae odkryto wKarolinie Północnej[3].
Pierwotnie postozuch zaliczany był do rodzinyPoposauridae[4][5]. Jednak Long i Murry (1995) odkryli, że część materiału kopalnego przypisywanegoPostosuchus kirkpatricki w rzeczywistości należy do rauizuchów z dwóch odrębnych gatunków:Chatterjeea elegans (obecnie uznawana za młodszy synonimszuwozaura) iLythrosuchus langstoni (być może gatunek należący do rodzajuPoposaurus[6]). Ichskamieniałości, uznawane za należące do postozucha, zniekształcały wyniki analiz kladystycznych; Long i Murry na podstawie analizy skamieniałości bez wątpienia należących do postozucha stwierdzili jego przynależność doRauisuchidae[7].
Także późniejsze badania sugerują jego bliskie pokrewieństwo z rodzajami rauizuchów zaliczanymi do rodzin Rauisuchidae iPrestosuchidae. W analizach Gowera (2002)[8] oraz Gowera i Nesbitta (2006)[9] postozuch jest taksonem siostrzanym do rodzajuTikisuchus, zaś w analizie Nesbitta (2007) jest on siostrzany dozaurozucha[10]. Peyer i współpracownicy (2008) uznają postozucha za blisko spokrewnionego z rodzajemBatrachotomus[3], zaś Brusatte i współpracownicy (2009) sugerują, że postozuch jest blisko spokrewniony z rodzajamiTeratosaurus iPolonosuchus[11]. Dodatkowo w większości analiz kladystycznych, w których rauizuchy nieobejmującekrokodylomorfów sąparafiletyczne, postozuch należy do rauizuchów najbliżej spokrewnionych z krokodylomorfami[5][8][9][6].
Sankar Chatterjee, autor opisuP. kirkpatricki, na podstawie pewnych wspólnych cech budowy jego szkieletu ze szkieletamityranozaurów, zasugerował, że rauizuchy takie jak postozuch mogły być przodkami tyranozaurów[4]; obecnie jednak rauizuchy i tyranozaury są uznawane jedynie za bardzo odległych krewnych, a podobieństwa między nimi są uznawane jedynie za przykładkonwergencji.
OkazholotypowyP. kirkpatricki mierzył prawdopodobnie 5–6 m długości. Znany z bardziej kompletnych szczątkówparatyp był od niego nieco mniejszy, mierząc 3,5–4 m[12].
Sposób poruszania się postozucha pozostaje przedmiotem sporów. Większość naukowców uważa, że był on czworonożny[7]; jednak zdaniem Sankara Chatterjee zwierzę to było też zdolne do poruszania się na dwóch nogach[4]. Również Jonathan Weinbaum uważa, że postozuch był co najmniej zdolny do dwunożnego chodu, a być może nawet całkowicie dwunożny – miałyby za tym przemawiać podobne jak u niektórych teropodów proporcje kończyn, niewielka dłoń (30% wielkości stopy) oraz redukcja palców i wymiary kręgów[13][12]. Według Peyer i współpracowników (2008), autorów opisuPostosuchus alisonae, budowa jego kończyn przednich wskazuje, że zwierzę przemieszczało się na wszystkich czterech kończynach; autorzy zaznaczyli jednak, że nie wyklucza to ewentualnej zdolności postozucha także do dwunożnego chodu[3].
Postozuch miał sporączaszkę, wyposażoną w zestaw dużych, sztyletowatych i głęboko osadzonychzębów. Elastycznepodniebienie iżuchwa pozwalały na połykanie dużych kawałków pożywienia. Grzbiet zwierzęcia uzbrojony był w obronne płytki kostne.
Jego rozmiary zdają się świadczyć, że górował nad wszystkimi współczesnymi mu lądowymi drapieżnikami (jakcelofyz), znajdując się na szczycie ówczesnegołańcucha pokarmowego. Informacji o diecie postozucha dostarcza zachowana razem z holotypem gatunkuP. alisonae skamieniała zawartość jego przewodu pokarmowego; w jej skład wchodziły szczątki zwierząt z co najmniej czterech różnych gatunków, w tym małegoaetozaura,cynodonta z gatunkuPlinthogomphodon herpetairus, dużegodicynodonta i czwartego, trudniejszego do identyfikacji zwierzęcia, być możetemnospondyla. Dodatkowo pod szkieletemP. alisonae odkryto niekompletny szkielet krokodylomorfa z gatunkuDromicosuchus grallator, noszący ślady zębów na czaszce i szyi[3].
Postozuch żył w okresie, kiedy jednymi z dominujących kręgowców lądowych były archozaury zkladuCrurotarsi, do którego sam należał (obejmującego także m.in. aetozaury i krokodylomorfy). W triasie dość powszechnie występowały teżterapsydy. Jest to także czas, gdy powstały pierwsze dinozaury, jak współczesny postozuchowi celofyz, które zdominowały Ziemię w następnych okresachmezozoiku.
Postozuch pojawił się w pierwszym odcinku serialuWędrówki z dinozaurami, gdzie był przedstawiony jako zagrożenie dlaplaceriasów, roślinożernych dicynodontów.