Postgenderyzm – ruch społeczny, polityczny i kulturalny, którego członkowie postulują dobrowolną eliminację płci społecznej (gender) i zacieranie różnic płci biologicznej poprzez stosowanie zaawansowanej biotechnologii, wspomaganej technologiami reprodukcyjnymi[1]. Za twórcę terminupostgenderyzm we współczesnym rozumieniu uważa się kanadyjskifuturologGeorge Dvorsky[2].
Postgenderyści uważają, że obecność ról płciowych, stratyfikacji społecznej i poznawczo-fizycznych różnic wynikających z płci ogranicza jednostkę, a co za tym idzie całe społeczeństwa. Postgenderyści sądzą, że gdyby istniała możliwość reprodukcji wspomaganej technologicznie, seks z powodów reprodukcyjnych przestałby być potrzebny; gdyby post-genderowi ludzie mieli możliwość – zgodnie ze swoją wolą – zarówno zajść w ciążę, jak i byćojcem dziecka, zaowocowałoby to eliminacją sztywno określonych płci w społeczeństwie[1].
Postgenderyzm jako fenomen kulturowy ma korzenie wfeminizmie,maskulinizmie, jak też wandrogynii i ruchach:metroseksualnym/technoseksualnym itransgenderycznym. Jednak to dzięki filozofiitranshumanistycznej postgenderyści zobaczyli możliwości zmian morfologicznych u członków gatunku ludzkiego, zwłaszcza pod względem reprodukcji. W tym sensie jest pochodną transhumanizmu,posthumanizmu ifuturologii[1].
Pracą, która znacząco wpłynęła na takie postrzeganie przyszłych możliwości był esej feministki socjalistycznejDonny Haraway,A Cyborg Manifesto: Science, Technology, and Socialist-Feminism in the Late Twentieth Century (Manifest Cyborga: Nauka, technologia i socjalistyczny feminizm pod koniec XX wieku). W pracy tej Haraway proponuje, żeby kobiety tylko wówczas były wolne od ich biologicznych ograniczeń, kiedy mogą się obyć bez obowiązków reprodukcyjnych[3]. Można to interpretować jako przekonanie, że kobiety osiągną prawdziwe wyzwolenie dopiero kiedy staną się organizmami postbiologicznymi czy postgenderowymi[1]. Jednak Haraway publicznie stwierdziła, że użycie przez nią słowa „post-gender” było źle zrozumiane[4]. Dlatego za twórcę terminupostgenderyzm w rozumieniu transhumanistycznym można uważaćGeorge’a Dvorsky’ego[2] i jego esej „Postgenderism:Beyond the Gender Binary”, napisany wraz z socjologiem, drJamesem Hughesem[1].
Nie wszyscy postgenderyści są zwolennikami androgynii, chociaż większość uważa, że „mieszanie” cech męskich i kobiecych jest pożądane, a szczególnie tworzenie jednostek androgynicznych, które przejawiają najlepsze z cech męskich i kobiecych, w sensie fizycznych i psychologicznych zdolności i skłonności. Czym te cechy dokładnie są, jest przedmiotem dyskusji i przypuszczeń[1].
Postgenderyzm nie zajmuje się jedynie fizyczną płcią i cechami jej przypisywanymi. Jego celem jest wyeliminowanie lub przekroczenie identyfikacji płciowej. W tradycyjnym modelu płciowym osoba jest mężczyzną albo kobietą (niezależnie od genitaliów), natomiast w postgenderyzmie nie jest ani mężczyzną, ani kobietą, ani inną przypisywaną rolą płciową. Wobec tego jednostka w społeczeństwie nie jest ograniczona do roli płciowej, a jest po prostu przedstawicielem ludzkości, którego (o ile w ogóle) określają jego działania.
W zakresie przyszłych wspomaganych technologii reprodukcyjnych uważa się, że reprodukcja może zachodzić z pominięciem tradycyjnych metod, tzn.stosunku płciowego, a nawetsztucznego zapłodnienia. Postępy wklonowaniu ludzi,partenogenezie i konstruowaniusztucznej macicy mogą znacząco poszerzyć możliwości ludzkiej reprodukcji[1].
Uważa się też, żeposthumanistyczna przestrzeń będzie bardziej wirtualna niż rzeczywista. Jednostki mogą być przetransferowanymi umysłami (uploaded minds) żyjącymi jako dane wsuperkomputerach lub całkowicie pogrążone (immersion) w wirtualnej rzeczywistości. Postgenderyści utrzymują, że taki rodzaj istnienia nie ma związku z płcią (gender), pozwalając jednostkom na kształtowanie swojegowirtualnego wyglądu i płciowości wedle życzenia[1].
Postgenderyści uważają, że społeczeństwo pozbawione płci (gender) nie oznacza braku jednostek zainteresowanych płcią i ludzką seksualnością. Związki seksualne i intymność międzyludzka mogą i będą istnieć w postgenderowej przyszłości, jednak mogą przybrać inne formy[1]. Postgenderyzm jednak nie zajmuje się bezpośrednio fizycznymi czynnościami płci biologicznej czyseksualnością.
| Płeć biologiczna | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Zgodność tożsamości płciowej zpłcią przypisaną przy narodzinach |
| ||||||
| Tożsamości płciowe (gender) |
| ||||||
| Orientacje i tożsamości seksualne |
| ||||||
| Zobacz też |