Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też:Polkowice (ujednoznacznienie).| miasto wgminie miejsko-wiejskiej | |||||
 Ratusz i poewangelicki kościół, obecnie rzymskokatolicki, pw. św. Barbary | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Powiat | |||||
| Gmina | |||||
| Prawa miejskie | 1291–1945 i od 1967[1] | ||||
| Burmistrz | |||||
| Powierzchnia | 23,74 km² | ||||
| Populacja (01.01.2023) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Strefa numeracyjna | 76 | ||||
| Kod pocztowy | 59-100 i 59-101 | ||||
| Tablice rejestracyjne | DPL | ||||
Położenie na mapie gminy Polkowice  | |||||
Położenie na mapie Polski  | |||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |||||
Położenie na mapie powiatu polkowickiego  | |||||
 51°30′12″N 16°04′06″E/51,503333 16,068333[3] | |||||
| TERC (TERYT) | 0216044 | ||||
| SIMC | 0954165 | ||||
| Hasło promocyjne: Serce Zagłębia Miedziowego[4] | |||||
Urząd miejski ul. Rynek 159-100 Polkowice | |||||
| |||||
| |||||
| |||||
| |||||
| Strona internetowa | |||||
| BIP | |||||
Polkowice (niem.Polkwitz) –miasto powiatowe leżące naDolnym Śląsku, wwojewództwie dolnośląskim, wpowiecie polkowickim, siedzibagminy miejsko-wiejskiej Polkowice. Położone przydrodze ekspresowej S3 (trasa międzynarodowaE65) orazdrodze wojewódzkiej nr 331 inr 333, na południowo-wschodnim skrajuWzgórz Dalkowskich w kierunkuDoliny Szprotawy. Stanowi jeden z głównych ośrodków przemysłowychLegnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego. Na terenie miasta znajduje się podstrefaLegnickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, w której znajdują się m.in. zakłady:CCC,Volkswagen Motor Polska, Brose Sitech, Sanden.
Według danych z 1 stycznia 2009 powierzchnia miasta wynosi 23,74 km²[5] (238. miejsce w kraju).
W latach 1946–1967osiedle typu miejskiego, a od 1 stycznia 1967 roku ponownie miasto[1]. W latach 1954–1972 Polkowice były siedzibą, utworzonej w miejsce gminy,Gromady Polkowice, a w wyniku kolejnej reformy gminnej[6], od 1 stycznia 1973 roku ponownie siedzibąGminy Polkowice[7].W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało dowoj. legnickiego. Z dniem 10 sierpnia 1998 roku Polkowice stały się siedzibąpowiatu polkowickiego[8].
Nazwa miejscowości pochodzi od imieniaBolko, które jeststaropolskimderywatem słowiańskiego imienia męskiegoBolesław będącym imieniem dynastycznym w polskiej dynastiiPiastów oraz czeskiejPrzemyślidów.
Według pierwszych zapiskówBolesław I Wysoki zdynastii Piastów wybudował w lesie na miejscu dzisiejszego miasta dwór myśliwski zwany Bolkowicami. Miano to ulegało z biegiem czasu modyfikacjom –Bolkewice,Pulkowice,Polkowice, by dostosować się do wymowy niemieckiej poprzez formęBolckowitz i ostateczniePolkwitz. Miejscowość została zapisana w łacińskim dokumencie wydanym w 1333 roku weWrocławiu w zlatynizowanejstaropolskiej formiePolcovicz[10]. W 1475 roku w łacińskich statutachStatuta Synodalia Episcoporum Wratislaviensium miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formiePolkewicze orazPolkowice[11].
W roku 1613 śląski regionalista i historykMikołaj Henel zPrudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt.Silesiographia podając jej łacińską nazwę:Polcovitium[12]. W dzieleMatthäusa Meriana pt. „Topographia Bohemiae, Moraviae et Silesiae” z 1650 roku miasto zanotowane jest pod dwiema nazwamiBolkowitz orazPolckwitz[13].
Polską nazwęBolkowice oraz niemieckąPolkwitz w książce „Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej” wydanej wGłogówku w 1847 wymienił śląski pisarzJózef Lompa[14].Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany pod koniec wieku XIX podaje dwie polskie nazwy miejscowości –Polkwice i jako starszą –Bolkowice oraz niemieckiePolkwitz,Pulkwitz,Bolkowitz,Bolkwitz[15].
Po dojściu do władzynarodowych socjalistów zmieniono nazwę miasta w latach 1937–1945 na całkowicie niemieckąHeerwegen. W 1945 r. administracja polska wybrała jako polską nazwę miasta dawną formęPolkowice[16].
Włacinie występuje w formie Polkovitium[17].
.jpg)
Losy ziemi polkowickiej były od wczesnego średniowiecza związane z losami politycznymi całegoŚląska. W szczególności utworzonego w połowie XIII w.Księstwa głogowskiego.
Na długo przed uzyskaniem praw miejskich Polkowice były osadą targową – leżały na szlaku handlowym między grodemDziadoszan – Głogowem aTrzebowian – Legnicą. Oprócz uprawy roli, mieszkańcy zajmowali się też handlem i obsługą karawan kupieckich. W 1180 znajdował się tu dwór myśliwski księcia wrocławskiego Bolesława Wysokiego. Gdy w 1223 r. książęHenryk Brodaty oddałSychową opatowiCystersów z Lubiąża; Guntherowi, mieszkańców jakołazęków[18] poddał pod jurysdykcję starostyBogdana z Polkowic wymienionym po łacinie jakoBogdan de Polkovic[18]. Prawa miejskie nadał Polkowicom książę głogowski Konrad I przed 1272 r. prawdopodobnie w 1265 r. Pierwsza wzmianka jako o „civitas” z 1291 r. Od lokacji miasta na prawie niemieckim do końca XIV w. w imieniu księcia miastem rządzili dziedziczni wójtowie. W 1406 r. mieszczanie powołali Radę Miejską, a w 1407 miasto wykupiło dziedziczne wójtostwo, a władzę w mieście przejęła Rada Miejska z burmistrzem na czele. W 1457 r. miasto doszczętnie spłonęło. Ponowne zniszczenia i wyludnienie miasta nastąpiło w czasiewojny trzydziestoletniej (1618–1648) oraz epidemiidżumy w 1680 r.
W wynikuwojen śląskich (1740–1763) Polkowice wraz z całym księstwem głogowskim przeszły zmonarchii Habsburgów austriackich we władanie Prus (w 1741 r.). Wraz z nową państwowością, wprowadzono na Śląsku zmiany administracyjne: Śląsk podzielono na dwa departamenty i ich władze administracyjne w postaci kamer wojenno-dominalnych, z siedzibą we Wrocławiu (dla Śląska Środkowego i Górnego) oraz w Głogowie (dla Śląska Dolnego), oraz na powiaty – departament kamery głogowskiej obejmował 16 powiatów, wrocławskiej – 32, na ich czele stali starostowie. Rada Miejska przestała mieć wpływ na miejskie wydatki, na które zgodę wydawała Królewska Izba Skarbowa w Głogowie. Urzędników miejskich mianowali urzędnicy królewscy. Wybory do Rady Miejskiej odbyły się dopiero w 1809 r., po ogłoszonych w 1808 r. reformach w organizacji samorządów miejskich (w ramach wielkich reform państwa pruskiego, po klęskach w wojnach z napoleońską Francją). Mieszkańcy wybierali Radę, która wybierała członków magistratu i burmistrza. Wybory musiały być zatwierdzone przez króla. Wojny napoleońskie doprowadziły miasto do ruiny gospodarczej. W XVIII-XIX w. przybyli tu osadnicy holenderscy, którzy budowali liczne wiatraki, rozwinęło się również płóciennictwo i garncarstwo. W 1807 w Polkowicach przebywał Napoleon, a rok później legion polski udający się do Hiszpanii[19].
Druga połowa XIX w. była okresem wzmożonego rozwoju miasta, Polkowice były wówczas dużym ośrodkiem polonijnym. W latach 1852–1853 zbudowano nowy ratusz (do dziś istniejący). W 1900 r. Polkowice uzyskały połączenie kolejowe z resztą kraju, w 1901 – połączenie telefoniczne, 1907 – elektryczne oświetlenie ulic. W latach 1937–1945 miasto nosiło nazwęHeerwegen.
Pod koniec 1939 r. w mieście znaleźli się pierwsi robotnicy przymusowi z Polski, pracujący głównie w gospodarstwach rolnych. W roku następnym powstał też obóz jeniecki dla żołnierzy francuskich. W wyniku II wojny światowej i zmiany granic miejscowość znalazła się w 1945 pod polską administracją i uzyskała nazwąPolkowice. Tutejsza niemiecka ludność została wysiedlona w nowe granice Niemiec. Na jej miejsce przybyli polscy osadnicy z Poznańskiego i Łódzkiego oraz ekspatrianci z Kresów Wschodnich[20]. Ze względu na niewielkie rozmiary Polkowice po wojnie nie zostały zakwalifikowane do rzędu miast. 1 stycznia 1967 r. Polkowice ponownie otrzymały prawa miejskie. 1 stycznia 2005 do miejscowości została dołączona pobliska wieś –Polkowice Dolne.
Najważniejsze wydarzenia w historii Polkowic:
.jpg)
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[22]:
Polkowice Dolne
inne zabytki w Polkowicach:
Miasto dzieli się na[23]:
Osobny artykuł:Ludność Polkowic.Liczba ludności Polkowic na przestrzeni lat 1885–2023.
Według danychGUS z 1 stycznia 2023 r. miasto miało 21 505 mieszkańców[2] (197. miejsce w kraju). Gęstość zaludnienia wynosi 905,9 osób/1 km² (26. miejsce w województwie).
Piramida wieku mieszkańców Polkowic w 2017 roku[24].
Z tym tematem związana jest kategoria:Ludzie związani z Polkowicami. Z tym tematem związana jest kategoria:Ludzie urodzeni w Polkowicach.Żłobki
Przedszkola
Szkoły podstawowe
Szkoły ponadpodstawowe
Szkoły Wyższe
Imprezy kulturalne w mieście organizuje Polkowickie Centrum Animacji. Najważniejsze z nich to:
Oprócz wyżej wymienionych wydarzeń kulturalnych odbywają się różne wystawy, konkursy, przeglądy itp.(Występy Grupy Teatralnej „Antrakt”, występy Grupy Teatralnej „A-DE-TE” działających na tereniePCA)
.jpg)
Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące Kościoły i związki wyznaniowe:
Burmistrzowie miasta:
Polkowickie zespoły sportowe:
W mieście zlokalizowany jest Aquapark Polkowice, który składa się z zespołu basenów oraz pływalnię, 5 zjeżdżalń (w tym jednej wewnętrznej), spa, sauny, siłownię, kręgielnię, stoły bilardowe, salę fitness, jaskinię solną, solarium, kriokomorę. Znajdują się tam też dwa inne baseny – Niekryty basenGrzybek, otwierany tylko w okresieletnim i kryty basen sportowy przy Szkole Podstawowej nr 3. Niedawno został zbudowany stadion lekkoatletyczny, na którym trenować będzie LKS Polkowice.
Przez miasto przebiegaDolnośląska Droga św. Jakuba odcinek szlaku pielgrzymkowego do grobuśw. Jakuba wSantiago de Compostela wHiszpanii.
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Osada leśna | |
| Integralne części miasta | |
| Integralne części wsi | |
| Miejscowości opuszczone |
| Przynależność wojewódzka |
|
|---|---|
| Miasta | |
| Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75) | |
| Gromady (1954–72) |
|
| Legenda |
|
| Przynależność wojewódzka | |
|---|---|
| Miasta (1945–75) | |
| Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75) |
|
| Gromady (1954–72) |
|
