Podział administracyjny Polski w latach 1944–1975 – podział administracyjnyPolski i jego zmiany w okresie od zakończeniaokupacji niemieckiej na przełomie lat 1944/1945 do 31 maja 1975.

 Osobny artykuł:Podział administracyjny Polski (1944–1950).

Zmiany podziału administracyjnego Polski 22 VIII 1944 – 28 VI 1946

Powojenne granice Polski zostały ustalone na konferencjachwielkiej trójki wTeheranie (1943),Jałcie iPoczdamie (1945)^[1]. Na żądanie przywódcyZSRRJózefa Stalina wschodnią granicę Polski wytyczono wzdłużlinii Curzona^[1]. W zamian Polska otrzymała obszarNiemiec na wschód odOdry iNysy Łużyckiej (z wyjątkiem częściPrus Wschodnich przekazanej ZSRR), określany mianemZiem Odzyskanych^[a][b][2].

Powołany 22 lipca 1944Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego dekretem z dnia 21 sierpnia tegoż roku zniósł wprowadzoną przez okupanta strukturę administracyjną, przywracając przedwojenny podział administracyjny Polski^[3][4].

Jesienią 1944 z województwa łódzkiego wydzielono miastoŁódź jako województwo miejskie^[5]. W marcu 1945 Ziemie Odzyskane podzielono wstępnie na 4 okręgi administracyjne:Śląsk Opolski,Dolny Śląsk,Pomorze Zachodnie iokręg mazurski^[6]. W tym samym czasie z obszaruWolnego Miasta Gdańska i 6powiatów przedwojennegowojewództwa pomorskiego utworzonowojewództwo gdańskie^[7]. W maju 1945 zniesiono autonomię województwa śląskiego^[8]. W sierpniu 1945 z pozostałej w Polsce częściwojewództwa lwowskiego i 4 powiatów województwa krakowskiego utworzonowojewództwo rzeszowskie^[9]. Z dniem 28 czerwca 1946 obszar Ziem Odzyskanych włączono do zasadniczego podziału terytorialnego państwa, tworząc województwaszczecińskie,olsztyńskie iwrocławskie oraz włączając część powiatów do województw białostockiego, gdańskiego, poznańskiego i śląskiego^[10]. Polska dzieliła się odtąd na 14 województw i 2 miasta wydzielone (Warszawa i Łódź)^[11].

 Osobny artykuł:Podział administracyjny Polski (1950–1956).

Kolejna reforma administracyjna nastąpiła z dniem 6 lipca 1950^[15]. Utworzono wówczas województwakoszalińskie,opolskie izielonogórskie, podnosząc liczbę jednostek stopnia wojewódzkiego do 19^[15]. Jednocześnie przemianowano województwo pomorskie nabydgoskie, a śląskie nakatowickie^[15].

W 1951 po raz ostatni uległy zmianie granice Polski^[16]. Polska odstąpiła ZSRR rejon w widłachBugu iSołokiji ze złożami węgla kamiennego, otrzymując w zamian rejonUstrzyk Dolnych^[17].

Jesienią 1954 (29 września) przeprowadzono reformę podstawowego szczebla administracji, zastępując gminygromadami i wprowadzając pośrednią między miastami a wsią kategorięosiedli^[18][19].

 Osobny artykuł:Podział administracyjny Polski (1957–1975).

1 stycznia 1957 miastaKraków,Poznań iWrocław wydzielono z województw, tym samym liczba jednostek administracyjnych najwyższego szczebla wzrosła do 22^[21].

Z początkiem 1973 zniesiono gromady i osiedla oraz przywrócono gminy^[23].

1 czerwca 1975 weszła w życiereforma podziału administracyjnego – utworzono49 województw, apowiaty zostały zniesione^[24].

• powiaty w Polsce w latach 1944–1975

• Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku. Warszawa: Polska Akademia Nauk – Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, 2005, seria: Monografie.ISBN 83-87954-66-7. ISSN 1643-2312.
• Wielka encyklopedia powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Powszechny Sumaryczny Spis Ludności z dn. 14 II 1946 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1947.
• Rocznik Statystyczny 1947. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1947.
• Rocznik Statystyczny 1957. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1957.
• Narodowy Spis Powszechny 8 XII 1970. Struktura demograficzna i zawodowa ludności, gospodarstwa domowe. Polska. Wyniki ostateczne. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, grudzień 1972.

• Historyczne podziały administracyjne Polski
• Administracja Polski Ludowej