Plebiscyt „Przeglądu Sportowego” na najlepszego polskiego sportowca roku – plebiscyt mający na celu wyłonienie najlepszegosportowca danego roku kalendarzowego w Polsce, wymyślony i organizowany przez redakcję dziennika „Przegląd Sportowy”. Później do organizatorów dołączyły takżeTelewizja Polsat (w latach 1998–2000 i 2017 – 2025) iTelewizja Polska (w latach 2001–2017 i od 2026). W plebiscycie wyłanianych jest 10 najlepszych polskich zawodników (pod uwagę brane są kobiety i mężczyźni we wszystkich dyscyplinach), z których jeden zostaje uznany za sportowca roku. Drugi najstarszy tego typu konkurs na świecie, poSvenska Dagbladets guldmedalj, organizowanym od 1925 plebiscycie na najlepszego sportowca roku wSzwecji.
Pierwsza edycja konkursu została przeprowadzona w 1926, a wygrał jąWacław Kuchar. Plebiscyt nie był organizowany w latach 1939–1947 (II wojna światowa i okres powojenny) oraz w 1953 (względy organizacyjne), a dziesiątkaplebiscytu w 1953 wytypowana została dopiero w 1989 przez grono ekspertów.
Rekordzistką w liczbie zwycięstw jestJustyna Kowalczyk, która wygrała plebiscyt 5 razy (2009–2013). Najwięcej miejsc na podium mająStanisława Walasiewicz iIrena Szewińska – po osiem.Robert Lewandowski był dwanaście razy z rzędu w czołowej dziesiątce plebiscytu (2011–2022).
Uroczyste gale laureatów odbywały się wWarszawie (m.in.Sala KongresowaPałacu Kultury i Nauki,Hotel Victoria, Hotel DoubleTree by Hilton Warsaw,Teatr Polski) oraz wŁodzi (Pałac Sportu).
Plebiscyt miał zwykle następującą formułę:
- specjalnie powołana kapituła – składająca się z grona znawców sportu (dziennikarzy, byłych sportowców, działaczy itp.) – ustala grupę 30 zawodników, którzy w danym roku kalendarzowym wyróżnili się swymi dokonaniami sportowymi (z uwagi na fakt, że owa lista sporządzana jest w październiku, grono to może zostać wyjątkowo powiększone o nazwiska zawodników, którzy odnieśli znaczące sukcesy w listopadzie);
- od pierwszego tygodnia listopada do ostatniego tygodnia grudnia – w każdym wydaniu Przeglądu Sportowego (i ewentualnie gazet „zaprzyjaźnionych”) – drukowane są specjalne kupony, na których czytelnicy mogą oddawać swoje głosy, wybierając 10 nazwisk spośród listy sporządzonej wcześniej przez kapitułę, bądź wpisując nazwiska dowolnego innego sportowca;
- w tym samym czasie głosować można równieżtelefonicznie – za pomocą systemuAudiotele orazSMS;
- sportowiec wytypowany na pierwszym miejscu każdego ważnego kuponu otrzymuje 10 punktów, zawodnik wskazany na pozycji drugiej – 9 punktów, na trzeciej – 8 punktów i tak do lokaty dziesiątej za 1 punkt;
- po wprowadzeniu możliwości głosowania za pomocą Audiotele i SMS-ów, zawodnik na nazwisko którego wysłano głos otrzymuje 5 punktów.
- suma punktów – zliczona ze wszystkich ważnych kuponów, które dotrą do siedziby redakcji Przeglądu Sportowego do 3 stycznia oraz ze wszystkich połączeń Audiotele i SMS-ów – daje wynik końcowy danego sportowca;
- końcowe wyniki plebiscytu prezentowane są w pierwszą lub drugą sobotę stycznia, podczas uroczystej gali laureatów –Gali Mistrzów Sportu (jej miejsce nie jest stałe i na przestrzeni lat ulegało kilku zmianom);
- zawodnikowi z największą liczbą punktów zostaje przyznany tytuł sportowca roku;
- pozostałe miejsca zajmują kolejno zawodnicy z coraz mniejszą liczbą punktów;
- zawodnicy nieznajdujący się w gronie wskazanym przez kapitułę – na których jednak oddawano ważne głosy – mogą ostatecznie zająć miejsce następujące po ostatniej pozycji zawodnika zgłoszonego przez kapitułę, niezależnie od liczby punktów, które zgromadzili (tj. lokatę 31, w przypadku gdy kapituła nie powiększy grona swych wybrańców).
| 5 zwycięstw | 4 zwycięstwa | 3 zwycięstwa | 2 zwycięstwa |
|---|
| | | |
| Dyscyplina | Liczba zwycięstw | Zwycięzcy (alfabetycznie) |
|---|
| Lekkoatletyka | 30 | Teresa Ciepły,Zdzisław Hoffmann,Halina Konopacka (2),Robert Korzeniowski (2),Władysław Kozakiewicz,Elżbieta Krzesińska,Zdzisław Krzyszkowiak,Wacław Kuchar,Janusz Kusociński,Wanda Panfil-González (2),Stanisław Petkiewicz,Edmund Piątkowski,Janusz Sidło (2),Zdobysław Stawczyk,Teresa Sukniewicz-Kleiber,Irena Szewińska (4),Józef Szmidt (2),Stanisława Walasiewicz (4),Anita Włodarczyk |
| Narciarstwo klasyczne | 13 | Justyna Kowalczyk (5),Józef Łuszczek,Adam Małysz (4),Stanisław Marusarz,Kamil Stoch (2) |
| Judo | 5 | Rafał Kubacki,Waldemar Legień (2),Paweł Nastula (2) |
| Kolarstwo szosowe | 5 | Joachim Halupczok,Jan Jankiewicz,Lech Piasecki,Ryszard Szurkowski (2) |
| Piłka nożna | 5 | Zbigniew Boniek,Wacław Kuchar,Robert Lewandowski (3) |
| Boks | 4 | Aleksy Antkiewicz,Zygmunt Chychła (2),Leszek Drogosz |
| Szermierka | 4 | Ryszard Parulski,Jerzy Pawłowski (2),Witold Woyda |
| Tenis ziemny | 4 | Jadwiga Jędrzejowska (2),Iga Świątek (2) |
| Pływanie | 3 | Otylia Jędrzejczak (3) |
| Podnoszenie ciężarów | 3 | Waldemar Baszanowski,Ireneusz Paliński,Zygmunt Smalcerz |
| Pięciobój nowoczesny | 2 | Janusz Pyciak-Peciak (2) |
| Zapasy | 2 | Andrzej Malina,Andrzej Wroński |
| Sport żużlowy | 2 | Tomasz Gollob,Bartosz Zmarzlik |
| Formuła 1 | 1 | Robert Kubica |
| Gimnastyka | 1 | Helena Rakoczy |
| Hokej na lodzie | 1 | Wacław Kuchar |
| Kajakarstwo | 1 | Marek Łbik iMarek Dopierała (wspólnie) |
| Łyżwiarstwo szybkie | 1 | Wacław Kuchar |
| Piłka siatkowa | 1 | Bartosz Kurek |
| Rajdy samochodowe | 1 | Sobiesław Zasada |
| Strzelectwo | 1 | Renata Mauer-Różańska |
| Tenis stołowy | 1 | Andrzej Grubba |
| Wioślarstwo | 1 | Roger Verey |
| Wspinaczka sportowa | 1 | Aleksandra Mirosław |
- ↑W 1953 ze względów ideologicznych wyboru nie dokonano. Dziesiątka Plebiscytu została przez grono ekspertów wytypowana dopiero w 1988.