Plazmoliza – zjawisko odstawaniaprotoplastu odściany komórkowej, w wyniku utratywody i tym samym turgoru[1][2]. Może zachodzić we wszystkich komórkach, mających ścianę komórkową. Plazmolizę można zaobserwować wkomórkachroślinnych po umieszczeniu ich wroztworze hipertonicznym[1][2]. Zgodnie z prawamiosmozywoda przenika przezplazmalemmę z komórki do roztworu, co powoduje odwodnienie komórki i kurczenie sięcytoplazmy podstawowej. Umieszczenie komórki, u której zaobserwowano kolejne stadia plazmolizy, wroztworze hipotonicznym spowoduje napływ wody do komórki i odzyskanieturgoru –deplazmolizę.
Wyróżnia się 3 rodzaje plazmolizy:
Proces odwrotny, polegający na pobieraniu wody przez wodniczki z roztworu zewnętrznego o mniejszym stężeniu, nazywa siędeplazmolizą.Zarówno deplazmoliza jak i plazmoliza mogą prowadzić do śmierci komórki.