Na poziomie molekularnym, odkształcenia plastyczne są możliwe dzięki zdolności grupcząsteczek do przemieszczania się w obrębie masy odkształcanych ciał względem innych grup cząsteczek bez powstawania w nim pęknięć. W pewnym sensie, ciała plastyczne zachowują się pod wpływem sił zewnętrznych jakpłyny, którychlepkość jest proporcjonalna do naprężenia i które zaczynają płynąć od pewnej granicznej wartości tego naprężenia.
Plastyczność wykazują w pewnych zakresach temperatury i naprężenia teoretycznie wszystkie znane materiały, choć w przypadku wielu z nich zakres plastyczności jest bardzo wąski. Zwykle za materiały plastyczne uważa się te, które posiadają dość szeroki, łatwo zauważalny zakres plastyczności. Na ogół są to materiały posiadające złożonąmikrostrukturę, składającą się z mieszaniny domenkrystalicznych iamorficznych. Na ogół plastyczność materiałów rośnie ze spadkiem ich krystaliczności. Pewien minimalny zakres plastyczności wykazują jednak nawet materiałymonokrystaliczne. Do najbardziej znanych materiałów plastycznych zalicza się:
niektóre rodzajemetali – plastyczność metali jest często nazywana ichkowalnością – do metali kowalnych zalicza się m.in. niektóre gatunkistali,ołów,cyna,miedź, wiele stopów metali kolorowych
Przy opisie mechanicznym materiałów wykazujących cechy plastycznych idealizuje siękrzywe naprężenia otrzymane z doświadczenia, aby pominąć cechy mało istotne w danym zagadnieniu bądź zbyt trudne do uwzględnienia.
W początkowym odcinku obciążenia używamy modeli:
sztywno-plastycznych, bez zakresu sprężystego
sprężysto-plastycznych, z uwzględnieniem początkowego zakresu sprężystego. Z reguły uwzględnia się jedynie część liniową sprężystości.
plastyczność idealna – odkształcenia plastyczne rosną w nieskończoność przy stałej wartości naprężenia
plastyczność ze wzmocnieniem – przy osiągnięciu granicy plastyczności krzywa (częściej prosta) dalej rośnie ale znacznie wolniej
plastyczności z osłabieniem – od pewnego momentu krzywa zaczyna opadać. Ten model, pomimo że wynika z badań doświadczalnych, powoduje poważne kłopoty z matematycznym opisem problemu, gdyż prowadzi do zagadnienialokalizacji.
Teorie opisujące zachowania plastyczne materiałów dzielą się na dwie grupy: