Planctus,plankt (złac.planctus – narzekanie, płacz) – charakterystyczny dlaliteratury średniowiecznej utwór, w którym wyraża się żal po bliskiej, zmarłej osobie i wzywa do współuczestnictwa w cierpieniu. Nawoływania te (nazywaneapostropha de luctu) stanowiły główny motyw treściowy i kompozycyjny planktów, powtarzały się w nich wielokrotnie i budowałypatos utworów[1]. Wołania te często kierowane są do Boga, aniołów, natury i ludzi (np.Lament świętokrzyski). Poza tym elementem plankty miały dość swobodną kompozycję i mogły znacząco się różnić między sobą.
Plankty stanowiły często część liturgiiWielkiego Piątku, wykorzystywane też były wmisteriach pasyjnych[2].
Do polskich planktów należą m.in.Lament świętokrzyski oraz lament Ojczyzny po śmierciBolesława Chrobrego zawarty wKronice polskiejGalla Anonima[3].
Staroprowansalską odmianą planctusu byłplanh[4].