| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny | C12H11NO | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa | 185,22 g/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wygląd | żółty proszek | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| PubChem | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| DrugBank | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ATC | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Stosowanie w ciąży | kategoria C[4] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Pirfenidon (łac. pirfenidonum) – wielofunkcyjnyorganiczny związek chemiczny z grupypirydyn podstawionychgrupą karbonylową mający w swojej strukturze pierścieńbenzenowy.
Jeden z dwóch leków zarejestrowanych w leczeniusamoistnego włóknienia płuc.
Pirfenidon jest syntetycznym związkiem chemicznym i nie występuje naturalnie[6].
W 1972[7]Shreekrishna Gadekar odkrył podczas badań nad pochodnymipirydonu, że pirfenidon ma właściwości przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i przeciwzapalne oraz obniża poziomkwasu moczowego iglukozy we krwi[6]. W 1992[8]Solomon Margolin stwierdził, że pirfenidon podawany doustnie jest skutecznym lekiem antyfibrotycznym u szczurów[6]. W 2001[9] przerwano wJaponii pierwszerandomizowane badanie nad pirfenidonem i ze względu na jego skuteczność zalecono jego natychmiastowe wprowadzenie do leczenia[10]. W 2007 prawa patentowe do leku w Europie i USA odkupiła od firmy Marnac frima InterMune (w 2014 przejęta przezRoche[11]). W Europie lek został zarejestrowany w 2011[12] po opublikowaniu wyników kolejnych badań[10] przeprowadzonych w Japonii[13] oraz międzynarodowych bliźniaczych dwóch badań Capacity[14]. Ze względu na pozytywne wyniki tylko jednego z dwóch badań CapacityFDA, odmówiła zarejestrowania leku w USA[10]. W 2011 pierwszylek generyczny pirfenidonu wprowadziła na rynek wIndiach firmaCipla pod nazwą Pirfenex[6]. W Stanach Zjednoczonych pirfenidon została zarejestrowany 15 października 2014(jednocześnie znintedanibem)[15], po przeprowadzeniu badania Ascend oraz metaanalizy badań Ascend i Capacity, które dały jednoznacznie pozytywne wyniki w zapobieganiu spadkuFVC[10].
Pirfenidon jest wskazany w leczeniu łagodnej do umiarkowanej postaci idiopatycznego włóknienia płuc u osób dorosłych[16].
Mechanizm działania pirfenidonu jest nieznany. Pirfenidon zmniejsza proliferacjęfibroblastów, wytwarzaniebiałek icytokin związanych z włóknieniem oraz zwiększoną biosyntezę i gromadzeniemacierzy pozakomórkowej w odpowiedzi na cytokinowe czynniki wzrostu, takie jaktransformujący czynnik wzrostu beta (TGF-β) ipłytkopochodny czynnik wzrostu (PDGF)[16].
Pirfenidon jest substratem dlacytochromu P450 w 70–80% dla podjednostki CYP1A2 i jego stosowanie z jej silnymiinhibitorami może zwiększyć ekspozycję na pirfenidon. Podjednostki CYP2C9, 2C19, 2D6 i 2E1 cytochromu P450 uczestniczą w metabolizmie pirfenidonu w mniejszym stopniu[16].
Leki, których stosowanie jednocześnie z pirfenidonem, może prowadzić do niekorzystnych interakcji lekowych[4][16]:abirateron,amiodaron,chloramfenikol,ciprofloksacyna,enoksacyna,etynyloestradiol,flukonazol,fluoksetyna,fluwoksamina,metoksalen,meksyletyna,paroksetyna,peginterferon α-2b,propafenon,fenylopropanoloamina,tiabendazol,zileuton.
Podczas leczenie pirfenidonem należy unikaćsoku grejpfrutowego orazpalenia tytoniu[16].
Istnieją następujące przeciwwskazania stosowania leku oraz sytuacje, gdy zaleca się zachowanie ostrożności[16]:
Działania niepożądane stwierdzone podczas badań klinicznych[16]:
| Definicje częstości występowania zdarzeń niepożądanych | |
|---|---|
| bardzo często | ≤1/10 |
| często | ≥1/100 – <1/10 |
| niezbyt często | ≥1/1000 – <1/100 |
| rzadko | ≥1/10 000 – <1/1000 |
| bardzo rzadko | <1/10 000 |
| Układ | Działanie niepożądane | Częstość występowania |
|---|---|---|
| Zakażenia izarażenia | zakażenie układu moczowego | częste |
| zakażenie górnych dróg oddechowych | ||
| Krew iukład limfatyczny | agranulocytoza | rzadkie |
| Układ odpornościowy | obrzęk naczynioruchowy | niezbyt częste |
| Metabolizm i odżywianie | jadłowstręt | bardzo częste |
| utrataapetytu | częste | |
| zmniejszenie masy ciała | ||
| Psychiczne | bezsenność | częste |
| Układ nerwowy | ból głowy | bardzo częste |
| zawroty głowy | częste | |
| somnolencja | ||
| zaburzenia smaku | ||
| letarg | ||
| Układ naczyniowy | uderzenia gorąca | częste |
| Układ oddechowy | duszność | częste |
| kaszel | ||
| kaszel z odkruszaniem | ||
| Układ pokarmowy | dyspepsja | bardzo częste |
| nudności | ||
| biegunka | ||
| choroba refluksowa przełyku | częste | |
| wymioty | ||
| wzdęcie | ||
| dolegliwości brzuszne | ||
| bóle brzucha | ||
| bóle wnadbrzuszu | ||
| dolegliwości żołądkowe | ||
| zapalenie błony śluzowej żołądka | ||
| zaparcia | ||
| rozdęcia brzucha | ||
| Wątroba idrogi żółciowe | zwiększenie aktywnościAlAT | częste |
| zwiększenie aktywnościAspAT | ||
| zwiększenie aktywnościGGTP | ||
| hiperbilirubinemia w połączeniu ze zwiększeniem aktywności AlAT i AspAT | rzadkie | |
| Skóra itkanka podskórna | fotodermatoza | bardzo częste |
| wysypka | ||
| świąd | częste | |
| rumień | ||
| suchość skóry | ||
| wysypka rumieniowa | ||
| wysypka plamkowa | ||
| wysypka swędząca | ||
| Urazy,zatrucia i powikłania pozabiegach | oparzenie słoneczne | częste |
Dawkowanie w różnych sytuacjach klinicznych przedstawia się następująco[16]:
W przypadku przerwania leczenia na 14 dni lub więcej należy ponownie rozpocząć leczenie od dwutygodniowego okresu stopniowego dostosowywania dawki do zalecanej dawki dobowej.
| Dzień terapii | Dawkowanie | Dawka dobowa [mg] |
|---|---|---|
| 1-7 | trzy razy dziennie po 1 kapsułce | 801 |
| 8-14 | trzy razy dziennie po 2 kapsułki | 1602 |
| od 15 dnia | trzy razy dziennie po 3 kapsułki | 2403 |
Nie ma konieczności dostosowywania dawki leku.
Pirfenidonu nie należy stosować u dzieci w wieku do 18 lat, ponieważ nie określono bezpieczeństwa stosowania ani skuteczności produktu leczniczego.
Nie ma konieczności dostosowywania dawki pirfenidonu u pacjentów z niewielką i umiarkowaną niewydolnością nerek:
| Klirens kreatyniny | Dawkowanie |
|---|---|
| 30–80 ml/min | dawka bez zmian |
| <30 ml/min | nie stosować |
| Skala Childa-Pugha | Dawkowanie |
|---|---|
| A | dawka bez zmian |
| B | dawka bez zmian |
| C | nie stosować |
Pirfenidon może wywoływać zawroty głowy i zmęczenie, co może wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
Brak danych dotyczących stosowania pirfenidonu wciąży, jednakże wobec wykazania w badaniach przedklinicznych wydłużenia czasu ciąży i zmniejszenia przeżywalności płodówzwierząt laboratoryjnych, zaleca się unikanie stosowania produktu pirfenidonu w okresie ciąży.
Nie ma danych dotyczących przenikania pirfenidonu i jego metabolitów domleka ludzkiego, jednakże wobec wykazania w badaniach przedklinicznych przenikania do mleka zwierząt laboratoryjnych, podczaskarmienia piersią należy przerwać leczenie pirfenidonem.
Pirfenidon jest podawany trzy razy na dobę, doustnie, razem z posiłkiem. Kapsułki należy połykać w całości (nie wolno ich rzuć lub kruszyć), popijając wodą[16].
Brakuje specyficznych danych dotyczących postępowania w przedawkowaniu pirfenidonu[17].
| L04A – Leki immunosupresyjne |
|
|---|
