Personalizm chrześcijański,personalizm katolicki – prąd wfilozofii chrześcijańskiej, powstały w latach 30.XX wieku. Stawia w centrumosobę ludzką, a religię traktował jako więź osobową człowieka zBogiem.
W personalizmieosoba (łac.persona) nie jest prostą jednostką ludzką, lecz przypisuje się jej takie cechy jak autonomia,samoświadomość,wola, zdolność do twórczości,odpowiedzialność moralna[1]. W szerokim ujęciupersonalizm jest pewnym stanowiskiem filozoficznym, gdzie tak rozumiana osoba jest pojęciem centralnym. Jako taki można elementy personalistyczne odnaleźć już w filozofii starożytnej. Wśród filozofów chrześcijańskich personalizm odnajdywany jest wAugustyna z Hippony iTomasza z Akwinu[1]. Dla XX-wiecznego personalizmu chrześcijańskiego szczególnie ważna będzie filozofia Tomasza z Akwinu (tomizm).
Personalizm chrześcijański powstał w latach 30. XX w. we Francji, a następnie zyskał uznanie także w innych krajach.
Zwykle wyróżnia się jego dwa nurty[2]:
Nurtów personalizmu chrześcijańskiego było jednak więcej, np. polskipersonalizm uniwersalistycznyCzesława Bartnika i uczniów.
Personalizm chrześcijański wpłynął też na wielu innychfilozofów i nurtów chrześcijańskich, np. nachrześcijański ewolucjonizmPierre'aa Teilharda de Chardina czy nakatolicką naukę społeczną (duży wpływ Maritaina)[2].
Personalizm chrześcijański stawia w centrum wyjątkową i niepowtarzalną osobę ludzką, wyposażoną w niezbywalnągodność. Tę centralną pozycję osoba zawdzięcza Boskiemu stworzeniu[2].
Personalizm starał się znaleźć odrębną drogę wobec konfliktowych koncepcjiindywidualizmu ikolektywizmu (łączonymi z politycznymi ideologiamiliberalizmu isocjalizmu) (chociaż w przypadku Mourniera celem był połączony z chrześcijaństwem socjalizm, natomiast zdecydowanie odrzucany byłkomunizm)[2]. Personaliści uważali, że kolektywizm i indywidualizm są zbyt abstrakcyjne, wadliwe i nie przedstawiają prawdziwej natury człowieka, który jest indywidualną osobą i jednocześnie członkiem ludzkiej wspólnoty jak rodzina, lokalna społeczność itp. Zwolennicy indywidualizmu lub kolektywizmu mają tendencję do absolutyzowania swojego poglądu, popadając w skrajności jaklibertarianizm albokomunizm. Szczególnym zagrożeniem jest tutotalitaryzm[2].
Personalizm podkreślawolność i odpowiedzialność konkretnej osoby za własne życie, jednocześnie podkreślając fakt, że powinna ona realizować tę odpowiedzialność w stosunku do swoich bliźnich, poza nimi bowiem traci wartość.
| Idee | |
|---|---|
| Dokumenty | |
| Osobistości | |
| Organizacje |
.jpg)