San Pancrazio (15 stycznia 1537) San Sisto (24 września 1537) San Clemente (6 lipca 1541) Santa Maria in Trastevere (24 września 1543) biskup Albano (17 października 1544) biskup Sabiny (8 października 1546) biskup Frascati (28 lutego 1550) biskup Porto e S. Rufina (29 listopada 1553) biskup Ostia e Velletri (11 grudnia 1553)
Wywodził się z neapolitańskiej szlachty, był synem Giovanniego Antonia Carafy i Vittorii Camponeschi[3]. W 1494 wstąpił do stanu duchownego. O jego edukację zadbał wuj, kardynałOliviero Carafa (1430-1511)[3]. Nauczył się kilku języków starożytnych, m.in.greki ihebrajskiego[3]. W 1500 został szambelanem papieskim. Dzięki protekcji wuja w 1505 został biskupem Chieti, a w 1512 uczestniczył wV Soborze Laterańskim[1]. Następnie, w latach 1513-1514 był legatemLeona X wobec króla AngliiHenryka VIII[1]. W czasie tej misji odwiedził Flandrię, gdzie nawiązał kontakt zErazmem z Rotterdamu[1]. W latach 1515–1519 byłnuncjuszem w Hiszpanii. W 1518 został nominowany arcybiskupem Brindisi, zachowując diecezję Chieti. Po wystąpieniuLutra, sympatyzujący dotąd z humanistami, Carafa przeszedł na pozycje im wrogie, upatrując w nich potencjalnych heretyków. Od pontyfikatuHadriana VI działał na rzeczkontrreformacji. Aby móc sprostać temu zadaniu, w 1524 wyrzekł się posiadanych lukratywnych urzędów (w tym obu biskupstw) i stanął na czele zakonu żebraczego teatynów[1].
Wybrany w 1534 papieżPaweł III wezwał Carafę do Rzymu i 22 grudnia 1536 mianował gokardynałem[3]. Od roku 1537 do 1541 był kardynałem prezbiterem San Sisto, od 1541 do 1543 – kardynałem prezbiterem San Clemence, a od 1543 do 1544 kardynałem prezbiterem Santa Maria in Trastevere[3]. Był jednym z czołowych współpracowników tego papieża w reformowaniu Kurii Rzymskiej, należał do kilku komisji kardynalskich poświęconych temu zagadnieniu. W 1542 wszedł w składtrybunału Rzymskiej Inkwizycji, gdzie był znany ze swojej bezkompromisowości[2]. W 1544 został kardynałembiskupem Albano, a następnieSabiny (1546),Frascati (1550),Porto e S. Rufina (1553) i na koniecOstia e Velletri (1553)[3]. W 1537 Paweł III mianował go arcybiskupemChieti, a w 1549 przeniósł do archidiecezjiNeapolu. Od 1553 sprawował funkcjędziekana Kolegium Kardynałów[2]. Na papieża zostałwybrany 23 maja 1555 i przyjął imię Paweł IV.
Jako papież dążył do pogłębienia przeprowadzanych reform w Kościele, był jednak przeciwny kontynuowaniu obradsoboru trydenckiego[2]. Reformy te chciał wprowadzać samodzielnie, opierając się głównie na odnowionej Inkwizycji, której pracami kierował bezpośrednio aż do 1558, gdy wyznaczył kardynałaMichele Ghisleri nowym Wielkim Inkwizytorem[1]. Przyczynił się do opublikowania pierwszego oficjalnegoindeksu ksiąg zakazanych w 1559[2] (nieoficjalne spisy ksiąg zakazanych publikowane przez Inkwizycję ukazywały się już od 1543). Był przeciwny jakimkolwiek negocjacjom z protestantami, uważając ich za heretyków. Potępił augsburski pokój religijny z 1555. Podejrzeń o herezję nie uniknęli nawet kardynałowie. W 1557 nakazał wytoczenie procesu kardynałowiGiovanni Girolamo Morone iReginaldowi Pole, i to pomimo że ten ostatni kierował wówczas dziełemrekatolicyzacji Anglii[1]. Morone został wtrącony do więzienia, natomiast Pole uniknął tego losu tylko dlatego, że zmarł w 1558 w Anglii. Morone po śmierci Pawła IV został oczyszczony z zarzutów. Bardziej uzasadnione były represje wobec kardynałaIppolito d’Este, któremu papież zarzuciłsymonię. Wpływowy kardynał z książęcego rodu Ferrary uniknął więzienia, ale musiał udać się na wygnanie. BullaCum ex apostolatus officio z 15 lutego 1559 uznawała za nieważny wybór heretyka na papieża – powszechnie uważano, że ostrze tej bulli było wymierzone przeciwko kardynałom Morone i d’Este, którzy obaj uchodzili zapapabile. Przyczynił się też do zamknięcia Żydów wgetcie otoczonych murem, potępił równieżjudaizm w swej bulliCum nimis absurdum i nakazał nosić judaistom charakterystyczne nakrycia głowy[1]. Swoją decyzję argumentował podejściem wyznawców religii mojżeszowej do chrześcijan i samej osobyJezusa z Nazaretu. Paweł IV starał się wyplenić z Rzymu oznaki rozpusty. Pokładał nadzieję w przestrzeganiucelibatu wśród duchownych i zasad obyczajności wśród osób świeckich, czym naraził się na gniew zdemoralizowanej części duchowieństwa i licznychkurtyzan rzymskich. Kobietom zabraniał noszenia sukien z głęboko wyciętymi dekoltami.
Pod względem politycznym Paweł IV był zdecydowanym przeciwnikiem Hiszpanii, którą uważał za okupanta swojej ojczyzny, Neapolu[1]. W grudniu 1555 zawarł antyhiszpański sojusz z Francją, jednak wojna, podczas której papież nie wahał się wzywać na pomoc muzułmańskich Turków, zakończyła się dla wojsk papieskich i Francji totalną klęską:pokój w Cateau-Cambrésis z 3 kwietnia 1559 ugruntował dominację Hiszpanii we Włoszech[1].
Program reform wdrażany przez Pawła IV nie przewidywał zniesienianepotyzmu. Przeciwnie, wspierał on swoją rodzinę w nie mniejszym stopniu niżAleksander VI czyPaweł III. Jego bratanekCarlo Carafa został w 1555 kardynałem, legatem Bolonii i superintendentem Państwa Kościelnego[1]. Do Kolegium Kardynalskiego powołał też dwóch dalszych krewnych:Diomede Carafa iAlfonso Carafa. Carlo stał się prawą ręką papieża i szybko zdobył złą sławę. Był brutalny, chciwy i prowadził rozwiązły tryb życia[1]. W trakcie wojny z Hiszpanią papież skonfiskował lennoPaliano, należące dotąd do prohiszpańskiego roduColonna, co nastawiło ten ród wraz z jego klientelą przeciwko Pawłowi IV i jego krewnym. Lenno to otrzymałGiovanni Carafa, brat Carla.
Występki Carlo Carafy długo były niezauważane przez Pawła IV, gdy jednak w styczniu 1559 przedstawiono papieżowi listę jego przestępstw, nadużyć i niemoralnych zachowań, popadł on w niełaskę, został pozbawiony władzy i wygnany z Rzymu[2].
Autokratyczny styl rządów Pawła IV i nadużycia jego krewnych, po jego śmierci doprowadziły do zamieszek. Wzburzonylud usiłował uniemożliwić jego pochówek. Splądrowano budynek Inkwizycji i zdewastowano pomnik papieża. Na jego głowę jeden z Żydów założył żółty kapelusz hańby, który nosili mieszkańcy getta[4].Jego następcaPius IV wytoczył procesy członkom rodziny Carafa, kilku z nich (w tym kardynał Carlo i jego brat Giovanni) zostało straconych.
Kreował 18 kardynałów na trzechkonsystorzach (lub 19 na czterech konsystorzach, jeśli liczyć Williama Peto, który nie przyjął nominacji)[3].