Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Pasja

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy chrześcijaństwa. Zobacz też:inne znaczenia tej nazwy.
ObrazAntoona van DyckaUkrzyżowanie

Pasja (łac.passio – cierpienie, męka) – fragmentyEwangelii opowiadające omęce Pańskiej – ostatnich 12 godzinach życiaJezusa Chrystusa, od pojmania wOgrójcu do śmierci nakrzyżu na wzgórzu zwanymGolgota.

Jej rozpamiętywanie stanowi treśćnabożeństwDrogi krzyżowej iGorzkich żali oraz liturgiaWielkiego Tygodnia zapoczątkowana jeszcze liturgiąNiedzieli Palmowej.

Wśredniowieczu powstawały liczne dzieła związane z pasją, wtedy narodził się też kanonmuzyki liturgicznej zwanypasją, któremu następnie towarzyszyły również teksty i rzeźby (np.Pietà), opisujące lub zawierające elementy oparte na poszczególnych epizodachNowego Testamentu, szczególnie Ewangelii.

Chronologia Pasji według Ewangelii

[edytuj |edytuj kod]
  • Jezus kończy modlitwę w Ogrójcu.
  • Pocałunek Judasza.
  • Zgraja z mieczami rzuca się na Jezusa.
  • Św. Piotr odcina ucho jednemu ze sług arcykapłanów,Malchosowi.
  • Pojmanie Jezusa.
  • Uczniowie Jezusa uciekają.
  • Za Jezusem idzie „pewien młodzieniec” (utożsamiany ześw. Markiem Ewangelistą, „odziany prześcieradłem na gołym ciele. Chcieli go chwycić, lecz on zostawił prześcieradło i nago uciekł od nich” (Mk 14,51-52).
  • W nocy ludzie pilnujący Jezusa wyszydzali Go (por.Łk 22,63-65).
  • Zaprowadzenie Jezusa doAnnasza, arcykapłana, cieszącego się powagą wśród ludu.
  • Annasz pyta Jezusa o jego naukę. Jeden ze sług Annasza policzkuje Jezusa.
  • Annasz odsyła Jezusa doarcykapłanaKajfasza, swojego zięcia
  • Fałszywe świadectwa przeciw Jezusowi (por.Mk 14,55-59).
  • Zaparcie się Piotra.
  • Kajfasz odsyła Jezusa do pałacuPoncjusza Piłata (zwanego w Ewangeliachpretorium).
  • Judasz opamiętał się i przyznał do grzechu. Poszedł oddać srebrniki. Potem z rozpaczy powiesił się (por.Mt 27,3-10).
  • Piłat pyta Żydów o winę Jezusa.
  • Piłat sugeruje Żydom, by sami osądzili Jezusa. Oni jednak odrzekli, że sami nie mogą nikogo zabić.
  • Piłat przepytuje Jezusa, czy jest królem. Jezus przyznaje, że jest królem.
  • Piłat oznajmia Żydom, że Jezus jest niewinny.
  • Piłat dowiedział się, że Jezus jest Galilejczykiem, dlatego kieruje go doHeroda, „który w tych dniach również przebywał w Jerozolimie” (Łk 23,7).
  • Herod ucieszył się widząc Jezusa, „od dawna bowiem chciał Go ujrzeć, ponieważ słyszał o Nim i spodziewał się, że zobaczy jaki znak, zdziałany przez Niego” (Łk 23,8).
  • Jezus nic nie odpowiada na pytania Heroda.
  • Herod każe ubrać Jezusa w purpurowy płaszcz i odesłać z powrotem do Piłata.
  • Piłat pyta Żydów, czy z okazjiPaschy ma uwolnić Jezusa czyBarabasza. Żydzi proszą o uwolnienie Barabasza.
  • Biczowanie iukoronowanie cierniem Jezusa.
Adam ChmielowskiEcce Homo
  • Piłat pokazuje umęczonego Jezusa Żydom (Ecce Homo).
  • Piłat dalej chciał uwolnić Jezusa.
  • Żydzi zagrozili Piłatowi: «Jeżeli Go uwolnisz, nie jesteś przyjacielem Cezara. Każdy, kto się czyni królem, sprzeciwia się Cezarowi».
  • Piłat usiadł naLithostrotos.
  • Około południa, wobec uporczywych nalegań Żydów Piłat skazał Jezusa na śmierć.
  • Jezus wziął krzyż naGolgotę.
Jacopo TintorettoDźwiganie krzyża
  • Żołnierze zmuszająSzymona z Cyreny, by pomógł Jezusowi nieść krzyż.
  • Jezus pociesza płaczące niewiasty (por.Łk 23,27-31).
  • Ukrzyżowanie Jezusa, wraz z dwoma złoczyńcami.
  • Zmrok opanował ziemię. (por.Mt 27,45)
  • Jezus został poczęstowany winem z goryczą (mirrą), ale nie chciał pić (por.Mt 27,33-34).
  • Piłat na krzyżu kazał zawiesić przyczynę skazania:INRI.
  • Żołnierze podzielili szaty Jezusa między siebie.
  • Jezus jest lżony przez przechodzących ludzi i złoczyńców na krzyżu.
  • Jezus obiecujerajdobremu łotrowi (por.Łk 23,39-43).
  • Testament z krzyża – „Niewiasto, oto syn Twój. Następnie rzekł do ucznia: Oto Matka twoja.”
  • Jezus skosztował octu zhizopu.
  • Jezus zawołał: «Eli, Eli, lema sabachthani?» (patrz:słowa Jezusa na krzyżu).
  • Jezus woła: „Ojcze, w Twoje ręce powierzam ducha mojego”.
  • Jezus umiera.
  • „A oto zasłona przybytku rozdarła się na dwoje z góry na dół; ziemia zadrżała i skały zaczęły pękać” (por.Mt 27,51).
  • Nawrócenie się jednego zsetników.
  • Przebicie włócznią boku Jezusa.
  • WieczoremJózef z Arymatei, członekSanhedrynu, poprosił Piłata o ciało Jezusa.
  • Józef z Arymatei iNikodem zabierają ciało Jezusa i owijają je w czyste płótno.
  • Józef i Nikodem chowają ciało Jezusa w grobie.
  • Józef zatoczył przed grobem duży kamień.
  • Arcykapłani poprosili Piłata, by zabezpieczył grób i ustawił straż.
  • Piłat zgodził się.
  • Arcykapłani poszli i zabezpieczyli grób opieczętowując kamień i stawiając straż (por.Mt 27,66).

Opracowania muzyczne Pasji

[edytuj |edytuj kod]

Pasja według św. Jana

Pasja według św. Łukasza

Pasja według św. Mateusza

Pasja według św. Marka

Pasja z librettem Bartholda Heinricha Brockesa

Muzyka pasyjna

[edytuj |edytuj kod]
  • Reinhard Keiser:
    • Der blutige und sterbende Jesus (Unendlich preist das Harze) (tekst Ch.F. Hunold-Menantes, Hamburg, Wielki Tydzień, 1704)
    • Tranen unter dem Kreuze Jesu (Ein Lammlein geht und tragt die Schuld) (tekst J.U. von König, Hamburg, 30 marca 1711)
    • Der zum Tode verurtheilte und gecreutzigte Jesus (tekst J.U. von König, Hamburg, 1715)
    • Die über Triumph ihres Heylandes Jesu jubilirende gläubige Seele (Hamburg, 2 listopada 1717) – dzieło zaginęło
    • Die durch Grossmuth und Glauben triumphirende Unschuld oder Der siegende David (tekst J.U. von König, Hamburg, 9 września 1721)
  • Johann Mattheson:
    • Das Lied des Lammes (tekst Postel, Hamburg, 1723)

Pasja w literaturze

[edytuj |edytuj kod]

Męka i śmierć Jezusa jest też tematem literatury pięknej. Przykładem utworu podejmującego tę kwestię jest kunsztownySonet na całą Mękę Pańską[1] barokowego polskiego poetyStanisława Herakliusza Lubomirskiego. Angielski poeta metafizycznyJohn Donne napisał wierszCrucifying[2].

Pasja w filmie

[edytuj |edytuj kod]

W2004 miała miejsce premiera filmuPasja w reżyseriiMela Gibsona, w którym rolęJezusa zagrałJames Caviezel. Scenariusz powstał na podstawie objawień prywatnych niemieckiej mistyczki bł.Anny Katarzyny Emmerich.

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]
Zobacz multimedia związane z tematem:Pasja

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Jadwiga Miszalska: Sonet w Polsce od XVI do początków XIX wieku a przekłady z języka włoskiego. marszalek.com.pl, 2010. [dostęp 2017-10-24]. [zarchiwizowane ztego adresu (2016-12-28)]. (pol.).
  2. John Donne: La Corona. luminarium.org. [dostęp 2017-10-24]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Cykl paschalny iZmartwychwstanie Pańskie
Chrześcijaństwo
zachodnie
przedpoście
wielki post
Wielki Tydzień
Triduum
Paschalne
Wielki Czwartek (-3)
Wielki Piątek (-2)
Wielka Sobota (-1)
Wielka Noc
oktawa wielkanocna
okres wielkanocny
wigilia i oktawa
Zielonych Świątek
okres zwykły
święta wyznaczane
datą Wielkanocy
Chrześcijaństwo
wschodnie
przedpoście
wielki post
Wielki Tydzień
Wielka Noc
Biały Tydzień
okres wielkanocny
  • Radonica, Zaduszki, Prowody (+10)
  • Świętych Niewiast Mirro (+14)
  • Niedziela o Paralityku (+21)
  • Meso-Pentecost (+24)
  • Niedziela o Samarytance (Photini) (+28)
  • Niedziela o Ślepcu (+35)
  • Apodosis (+38)
  • Wniebowstąpienie Pańskie (+39)
  • Świętych Ojców I soboru powszechnego (+42)
  • Powszechna Sobota Dusz przed świętem Pięćdziesiątnicy (+48)
  • Pentecost - Święto Trójcy Świętej (+49)
  • II Dzień Świąt Trójcy Świętej (+50)
  • III Dzień Świąt Trójcy Świętej (+51)
  • Wszystkich Świętych (+56)
Postacie
folklorystyczne
Zwyczaje
polskie
karnawał
(zapusty, mięsopust)
post
wielkanoc
zielone święta
Zwyczaje
międzynarodowe
  • osterbrunnen
  • palenie Judasza
Atrybuty
Kontrola autorytatywna (epizod biblijny):
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pasja&oldid=73604096
Kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp