| |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||
| Wzór sumaryczny | C19H20FNO3 | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa | 329,37 g/mol | ||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||||
| DrugBank | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||||
| ATC | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Paroksetyna –lek przeciwdepresyjny z grupyselektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI).
Wprowadzona na rynek w 1990 przez koncern farmaceutycznySmithKline Beecham.
Wedługmodelu biologicznego objawydepresji mogą być spowodowane obniżeniem poziomumonoamin biogenicznych (głównienoradrenaliny) lub zmianą czułości receptorów noradrenaliny iserotoniny[1]. Paroksetyna jest jednym z najsilniejszych i najbardziej wybiórczych inhibitorów wychwytu zwrotnegoserotoniny (5-hydroksytryptaminy)[2]. Wydłuża ona czas działania serotoniny wszczelinie synaptycznej, nasila i przedłuża efekty pobudzenia przez nią postsynaptycznych receptorów serotoninergicznych5-HT2A,5-HT2C,5-HT3 i5-HT4. Efektem zwiększeniapobudliwości w układzie serotoninergicznym jest ogólna poprawa nastroju, która pojawia się po kilkunastu dniach stosowania leku.
Lek stosowany w leczeniu:zaburzeń depresyjnych, depresyjno-lękowych,obsesyjno-kompulsyjnych,zespołu lęku panicznego zagorafobią lub bez agorafobii,fobii społecznej,zespołu lęku uogólnionego. Paroksetyna znajduje zastosowanie także w podtrzymywaniuremisji tych schorzeń.Paroksetyna jest stosowana w leczeniu zaburzeń depresyjnych o średnim nasileniu i ciężkim nasileniu, także z objawami lęku. Jest lekiem bezpiecznym stosowanym w depresji u ludzi w wieku podeszłym.
Nudności, osłabienielibido, spłyceniesnu,wymioty, suchość w ustach,nadmierna potliwość, brak apetytu, senność,bóle głowy,obniżenie progu drgawkowego, lęki, pobudzenie, niekiedy podwyższenie poziomuprolaktyny.
Możliwe jest również wystąpienieprzetrwałych zaburzeń seksualnych (PSSD)[3].
Jednoczesne podawanie paroksetyny i leków serotoninergicznych (w tyminhibitorów MAO, L-tryptofanu, tryptanów,tramadolu, linezolidu, leków z grupy SSRI,soli litu i preparatów zawierających ziele lub ekstraktydziurawca) może prowadzić do wystąpienia objawów związanych zzespołem serotoninowym. Wymagana jest ścisła kontrola i zachowanie ostrożności podczas skojarzonego leczenia paroksetyną i tymi lekami.
Farmakokinetyka imetabolizm paroksetyny mogą być zaburzone przez indukcję lub hamowanie aktywnościenzymów metabolizujących leki. W przypadku podawania paroksetyny w skojarzeniu ze środkami hamującymi aktywność enzymów metabolizujących leki, należy pamiętać aby zalecane dawki paroksetyny mieściły się w dolnym zakresie dawkowania. Nie ma potrzeby modyfikowania początkowej dawki paroksetyny w przypadku jednoczesnego podawania z lekami indukującymi enzymy metabolizujące leki (np.karbamazepina,ryfampicyna,fenobarbital,fenytoina); późniejsze zmiany dawki paroksetyny powinny być dokonywane na podstawie oceny jego skuteczności i tolerancji przez pacjenta.
Leczenie paroksetyną powoduje znaczne zwiększenie stężenia procyklidyny we krwi. Jeśli dojdzie do wystąpienia objawów przeciwcholinergicznych, dawkę procyklidyny należy zmniejszyć. U pacjentów zpadaczką leczonych karbamazepiną, fenytoiną lub walproinianem, jednoczesne podawanie paroksetyny nie wpływało na parametryfarmakokinetyczne i farmakodynamiczneleków przeciwpadaczkowych.
Paroksetyna wyraźnie hamuje aktywnośćizoenzymu CYP2D6, co może prowadzić do zwiększenia stężenia wekrwi innych jednocześnie podawanych leków, metabolizowanych przez ten izoenzym, np. trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych (np.klomipramina,nortryptylina idezypramina), neuroleptyków z grupy pochodnych fenotiazyny (np.perfenazyna, tiorydazyna), rysperydonu, leków przeciwarytmicznych z grupy 1c (np.propafenon,flekainid) imetoprololu.
Nie zaleca się jednoczesnego stosowania paroksetyny i metoprololu podawanego w niewydolności serca ze względu na jego wąski indeks terapeutyczny w tym wskazaniu. Jednoczesne stosowanie paroksetyny i doustnych leków przeciwzakrzepowych może prowadzić do zwiększenia działania przeciwzakrzepowego i ryzyka krwawienia – należy zachować szczególną ostrożność podczas jednoczesnego stosowania. Jednoczesne stosowanie paroksetyny iNLPZ lub kwasu acetylosalicylowego może prowadzić do zwiększenia ryzyka krwawienia.
Zalecana jest ostrożność u pacjentów stosujących leki z grupy SSRI z doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi, lekami wpływającymi na czynność płytek krwi lub zwiększającymi ryzyko krwawienia (np. atypowe leki przeciwpsychotyczne – klozapina, fenotiazyny, większość trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych,kwas acetylosalicylowy, NLPZ, inhibitoryCOX-2).
Nadwrażliwość na paroksetynę lub pozostałe składniki preparatu. Paroksetyna jest przeciwwskazana do jednoczesnego stosowania z inhibitorami MAO. Leczenie paroksetyną może być rozpoczęte po 2 tygodniach od zakończenia stosowania nieodwracalnych inhibitorów MAO, lub co najmniej po 24 godzinach od zakończenia stosowania odwracalnych inhibitorów MAO, np. moklobemidu. Nie należy rozpoczynać leczenia inhibitorami MAO przed upływem co najmniej 1 tygodnia od przerwania leczenia paroksetyną. Nie należy stosować paroksetyny jednocześnie z tiorydazyną.
Paroksetyny nie należy stosować w leczeniu dzieci i młodzieży poniżej 18 lat z powodu obserwowanego w badaniach klinicznych zwiększonego ryzyka zachowań samobójczych i wrogości podczas stosowania leku w tej grupie wiekowej.Depresja jest związana ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia myśli samobójczych, samouszkodzeń i samobójstwa, ryzyko to utrzymuje się do czasu wystąpienia wyraźnej remisji – w przypadku braku poprawy w pierwszych lub następnych tygodniach leczenia, pacjent powinien pozostawać pod ścisłą kontrolą aż do czasu, kiedy wystąpi poprawa.
Podczas leczenia pacjentów z innymi niż depresja zaburzeniami psychicznymi, należy zachować podobne środki ostrożności jak w przypadku leczenia pacjentów z epizodem depresji. Pacjenci z dużym ryzykiem wystąpienia myśli i próbsamobójczych, z zachowaniami lub myślami samobójczymi w wywiadzie, lub ci, którzy przed rozpoczęciem terapii wykazywali znacznego stopnia nasilenie myśli samobójczych, powinni podczas leczenia pozostawać pod ścisłą kontrolą.
Wśród młodych dorosłych pacjentów w wieku 18-29 lat występuje możliwość zwiększonego ryzyka zachowań związanych z samobójstwem – osoby te podczas leczenia powinny pozostawać pod ścisłą kontrolą. Z powodu ryzyka wystąpieniazespołu serotoninowego nie należy stosować paroksetyny w leczeniu skojarzonym z prekursorami serotoniny (np.L-tryptofan,oksytryptan). Należy zachować ostrożność podczas stosowania paroksetyny u pacjentów z manią w wywiadzie. Należy przerwać leczenie preparatem w przypadku wystąpienia epizodumanii.
Zalecana jest ostrożność u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek lub niewydolnością wątroby, z cukrzycą, padaczką, z jaskrą z wąskim kątem przesączania lubjaskrą w wywiadzie, z zaburzeniami serca, u pacjentów z ryzykiem wystąpieniahiponatremii, np. z powodu jednocześnie stosowanych leków i marskości.
Doświadczenie kliniczne dotyczące równoczesnego stosowania preparatu i leczenia elektrowstrząsami jest bardzo małe. Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania leków z grupy SSRI z doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi, lekami wpływającymi na czynność płytek krwi lub innymi lekami zwiększającymi ryzyko krwawienia (np. atypowe leki przeciwpsychotyczne –klozapina,fenotiazyny, większośćtrójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych, kwas acetylosalicylowy,NLPZ,inhibitory COX-2), jak również u pacjentów z krwawieniami w wywiadzie lub stanami, które predysponują do wystąpienia krwawienia.
Leku nie należy odstawiać nagle – zaleca się stopniowe zmniejszanie dawek lub wydłużanie odstępu między nimi. W przeprowadzonych badaniach klinicznych stosowano schemat stopniowego odstawiania leku, w którym zmniejszano dobową dawkę leku co tydzień o 10 mg. Wystąpienie niektórych z objawów ubocznych podczas stosowania leku stwarza niebezpieczeństwo w związku z prowadzeniem i używaniem urządzeń mechanicznych. Podczas stosowania leku nie należy spożywaćalkoholu[4].
Z początkiem roku 2007 pojawiły się doniesienia o manipulacjach producenta leku, które miały potwierdzić jego skuteczność, mimo udokumentowanych związków między przyjmowaniem leków a skłonnościami do aktów samobójczych[5].
| N06A –Leki przeciwdepresyjne |
| ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| N06B – Leki psychostymulujące i nootropowe |
| ||||||||||
| N06C – Połączenia psycholeptyków i psychoanaleptyków |
| ||||||||||
| N06D – Leki przeciw otępieniu starczemu |
|
