 | |
| Data powstania | |
|---|---|
| Rodzaj | Kodeks papirusowy |
| Numer | |
| Zawartość | |
| Język | |
| Rozmiary | 9,4 × 12 |
| Odkrywca | Oksyrynchos |
| Miejsce przechowywania | |
Papirus 137 (według numeracji Gregory-Aland), oznaczany symbolem znany także jako Papirus Oxyrhynchus 5345 –grecki rękopisNowego Testamentu pisany na papirusie, w formie kodeksu.Paleograficznie datowany jest naII wiek lubIII wiek[1]. Zawiera fragmentEwangelii Marka. Znaleziony został wOksyrynchos, w Egipcie, tekst został opublikowany w 2018 roku. Jest wykorzystywany w krytycznych wydaniach greckiego Nowego Testamentu.
Zachowały się fragmenty jednej karty kodeksu. Według rekonstrukcji oryginalna karta kodeksu miała rozmiar 9,4 na 12 cm[1]. Format ten stosują nieliczne rękopisy. Tekst był pisany jedną kolumną na stronę, 28 linijek tekstu na stronę, około 28 liter w linijce[2]. Litery są małe, proste, o wysokości 2-3 milimetrów. Literaipsylon wystaje poniżej dolnej linii, literaphi poniżej dolnej i powyżej górnej. Pozostałe litery mieszczą się pomiędzy obu liniami. Literyepsilon isigma są wąskie,gamma,delta,mi,ni,tau, ipsylon i phi są szerokie. Litery gamma, mi, ni, ipsylon i phi mają półszeryfy u dołu,kappa u góry, natomiastiota u dołu i góry. Pionowe i ukośne linie liter są grubsze niż poziome. Skryba stara się kaligrafować, ale nie jest w tym konsekwentny, literyalfa i sigma uzyskują różne kształty. Skryba nie stosuje punktacji, raz zastosował dierezę nad literą ipsylon[3].
Nomina sacra zapisywane są skrótami (ΠΝΙ)[4].
Zachowany tekst zawiera następujące fragmenty Ewangelii Marka 1,7-9; 1,16-18[1]. Jest dopiero drugim rękopisem Ewangelii Marka znalezionym w Oksyrynchos. Tym pierwszym jestKodeks 069 z V wieku. Po odkryciu stał się najstarszym znanym rękopisem Ewangelii Marka (przedtem był nimChester Beatty I)[3].
Wydawcy rękopisu porównali jego tekst z tekstem 28 wydania Nestle-AlandaNovum Testamentum Graece (NA28)[5].
W Mk 1,2 zamiast την οδον σου (drogę twoją) przekazuje τας οδους (drogi), w czym jest zgodny zKodeksem Efrema,011,055,064,0104,0130,0233, 733, 807, 954, 2517, 2538 i lekcjonarzem 950. 28 wydanie Nestle-Alanda (NA28) stosuje wariant την οδον σου[6].
W Mk 1,8 zamiast εν πνευματι (w duchu) przekazuje πνευματι (duchu, duchem), w czym jest zgodny zKodeksem Watykańskim,Regius, niektórymi rękopisami starołacińskimi i Wulgatą. NA28 stosuje wariant εν πνευματι i jest zgodne z większością rękopisów[7].
W Mk 1,17 fragment pomija ο Ιησους (Jezus), w czym jest zgodny zBeratinus i minuskułem 1194. Wariant uważany jest za błędny, powstał prawdopodobnie w ten sposób, żeJezus pisane skrótem i z poprzedzającym go rodzajnikiem jest identyczny z trzema ostatnimi literami poprzedniego wyrazu. Wariant ten został odnotowany w wydaniuSodena, natomiast aparat krytyczny NA28 nie uwzględnia tego wariantu[7].
Znaleziony został w Oksyrynchos przezGrenfella iHunta na przełomie XIX i XX wieku. Opublikowany został dopiero w 2018 roku[8]. W końcu 2011 roku Scott Carroll podał naTwitterze, żePapirus Rylandsa 457 nie jest już najstarszym rękopisem Nowego Testamentu[9]. Na początku 2012 roku Daniel Wallace ogłosił, że odkryto fragment Ewangelii Marka z końca I wieku. Informacja ta obiegła media społecznościowe, a Wallace został poproszony, by nie zabierał głosu do chwili publikacji fragmentu. W 2018 roku, po publikacji, Wallace przeprosił za swoją naiwność i podanie fałszywych informacji. Stwierdził, że sam rękopisu nie badał, a zaufał źródłom, których nie zweryfikował[10]. Dirk Obbink i Daniela Colomo odatowali rękopis na koniec II lub początek III wieku[3].INTF datuje rękopis na II lub III wiek[1].
Papirus wciągnięty został na listę papirusowych rękopisów Nowego Testamentu prowadzonej przezInstitut für neutestamentliche Textforschung (INTF). Skatalogowany został pod numerem 137[1]. Wykorzystany został wEditio Critica Maior[11].
Rękopis przechowywany jest wSackler Library (P.Oxy. 5345) wOksfordzie[1].