Panama (hiszp.Panamá) –stolicaPanamy, port nadOceanem Spokojnym, w pobliżuKanału Panamskiego; ośrodek administracyjnyprowincjiPanama; 708 738 mieszkańców.
Panuje tu morski klimat tropikalny. Pora sucha trwa od grudnia do kwietnia (opady miesięczne do 200 mm), a deszczowa od maja do listopada (opady miesięczne do 1300 mm). Najwyższe średnie temperatury miesięczne notuje się od marca do maja (ponad 30 st. C), a najniższe w grudniu (nieco ponad 20 st. C).
Pierwotnie istniała w tym miejscu rybacka wioska indiańska o nazwie Panama, co oznacza "wiele ryb". Starą Panamę (Panama La Vieja) założył w 1519 r. gubernatorPedro Arias Vavila. Miasto było siedzibą hiszpańskiej administracji oraz władzy kościelnej i rozwijało się w oparciu o handel morski. kilkakrotnie stawało się celem ataków piratów. W 1595 r. bezskutecznie próbował je splądrowaćFrancis Drake, udało się to w 1671 r.Henry'emu Morganowi. W 1674 r. założono więc w sąsiedztwie Nową Panamę (Panama Nuevo) z inicjatywy hiszpańskiego gubernatoraAlonsa Mercado y Villacorty. Na początku XVIII w. miasto podupadło politycznie i ekonomicznie. W 1751 r. okoliczny obszar został częściąNowej Granady, a późniejKolumbii. W XIX w. nastąpił rozwój związany z "gorączką złota" wKalifornii i budową kolei. W 1903 r. ogłoszono niepodległośćRepubliki Panamy, której miasto zostało stolicą. Wielkiego znaczenia nabrało po otwarciuKanału Panamskiego w 1914 r. Stolica stała się nowoczesna i kosmopolityczna. Jednak kontrolę nad miastem i jego stanem sanitarnym sprawowały USA (na mocy traktatu Hay-Bunau-Varilla), które sfinansowały m.in. budowę wodociągów i kanalizacji. Zniosły ją dopiero kolejne traktaty z 1936 i 1959 r. W 2003 r. Panama była Amerykańską Stolicą Kultury.
W2019 roku w Panamie odbyły sięŚwiatowe Dni Młodzieży[1].
Panama dostarcza 55% PKB kraju. Gospodarka miasta jest silnie uzależniona od żeglugiKanałem Panamskim oraz usług związanych z jego obsługą. Znajduje się tam największy port kraju oraz związane z nim stocznie remontowe. Urządzenia portowe ulokowane są w pobliskim miasteczku Balboa. W Panamie rozwinęło się wiele innych gałęzi przemysłu, m.in. browarniczy, tytoniowy, rafineryjny, stalowy, odzieżowy, obuwniczy, drzewny, cukierniczy, cementowy, meblarski, walcownie żelaza, rzemiosło. W budowę swoich fabryk zainwestowały m.in. koncerny Coca-Cola i Nestle. Ze względu na niskie podatki importowe oraz ogromne ilości sprowadzanych towarów ceny artykułów są bardzo niskie. Rozwinięte są także usługi finansowe. Ma tu siedzibę 87 banków, z czego 24 zagraniczne. W mieście odbywają się liczne kongresy. Największecentrum kongresowe – Atlapa – może jednorazowo pomieścić 5 tys. osób.
Panama jest siedzibą Panamskiej Akademii Nauk (zał. 1748), afiliowanej do Hiszpańskiej Akademii Królewskiej, Uniwersytetu Panamskiego (1935), katolickiego Uniwersytetu Santa Maria la Antigua dlaAmeryki Środkowej (1965), Panamskiej Akademii Nauk oraz Narodowego Instytutu Kultury, który obejmuje placówki kulturalne oraz edukacyjne (szkoły muzyczne, plastyczne, baletowe, teatralne). Ważną instytucją naukową jest Laboratorium Medycyny Tropikalnej i Zapobiegawczej zał. w 1928 r.
W Starej Panamie znajduje siękatedra z 1619 r. wpisana naListę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO. Inne zabytki tej części miasta to: kościoły – La Concepcion i Santo Domingo, domy mieszkalne w styluplateresco, mosty – Paita (XVI w.) i Puente del Rei (XVII w.) oraz pozostałości sądu królewskiego, ratusza i więzienia z XVI w.
Historycznym centrum Nowej Panamy jestCasco Viejo. W tej spokojnej dzielnicy z wąskimi uliczkami i niską zabudową zachowały się architektoniczne pamiątki z czasów kolonialnych. Na uwagę zasługują m.in. katedra (budowana w latach 1690-1762), barokowe kościoły – La Merced z kaplicą Marii Panny (1680), Santa Ana (1775) i San Francisco. W kościele San Jose znajduje się wspaniały złoty ołtarz (XVII w.). Z XIX w. pochodzą hotele Grand i Central. Interesujące są neoklasycystyczne budynki użyteczności publicznej z początku XX w.: Pałac Sprawiedliwości, Pałac Prezydencki (1910), Teatr Narodowy (1905-08) oraz późniejszy Hotel El Panama (1950).
Stolice państw Ameryki Północnej
| Stolice niepodległych państw | - Basseterre,Saint Kitts i Nevis
- Belmopan,Belize
- Bridgetown,Barbados
- Castries,Saint Lucia
- Gwatemala,Gwatemala
- Hawana,Kuba
- Kingston,Jamajka
- Kingstown,Saint Vincent i Grenadyny
- Managua,Nikaragua
- Meksyk,Meksyk
- Nassau,Bahamy
- Ottawa,Kanada
- Panama,Panama
- Port-au-Prince,Haiti
- Port-of-Spain,Trynidad i Tobago
- Roseau,Dominika
- San José,Kostaryka
- San Salvador,Salwador
- Santo Domingo,Dominikana
- Saint George’s,Grenada
- Saint John’s,Antigua i Barbuda
- Tegucigalpa,Honduras
- Waszyngton,Stany Zjednoczone
|
|---|
| Stolice terytoriów zależnych | - Basse-Terre,Gwadelupa
- Charlotte Amalie,Wyspy Dziewicze
- Cockburn Town,Turks i Caicos
- Fort-de-France,Martynika
- George Town,Kajmany
- Gustavia,Saint Barthélemy
- Hamilton,Bermudy
- Marigot,Saint-Martin
- Nuuk,Grenlandia
- Oranjestad,Sint Eustatius
- Philipsburg,Sint Maarten
- Plymouth (de iure),Brades (de facto),Montserrat
- Road Town,Brytyjskie Wyspy Dziewicze
- Saint-Pierre,Saint-Pierre i Miquelon
- San Juan,Portoryko
- The Bottom,Saba
- The Valley,Anguilla
|
|---|
