Państwo Ukraińskie (ukr.Українська Держава[2]; nieoficjalnieDrugi Hetmanat,ukr.Другий Гетьманат)[3] – nazwa powstałego pod protektoratem niemieckim państwaukraińskiego, istniejącego pomiędzy 29 kwietnia a 26 grudnia 1918 roku, podczas rządów hetmanaPawła Skoropadskiego.
Na mocy tych porozumień wojskapaństw centralnych 19 lutego wkroczyły na terytorium Ukrainy poCharków iKubań. Dowódcą 500-tysięcznych sił niemieckich był marszałekHermann von Eichhorn, a szefem sztabu generałWilhelm Groener. Wbrew traktatowi, wojska niemieckie traktowały terytorium Ukrainy jak tereny podbite, prowadząc rabunkową gospodarkę, co spowodowało zmianę nastawienia miejscowej ludności. 18 kwietnia zawarto w Kijowie tajne porozumienie pomiędzy gen. Pawłem Skoropadskim z jednej strony, a ambasadorem Niemiec w Kijowie baronemAdolfem Mummem i marsz. Hermannem Eichhornem z drugiej. Dotyczyło ono niewłaściwej politykiUkraińskiej Centralnej Rady wobec właścicieli ziemskich oraz odsunięcia od władzy członków UCR.
Niemcy rozpoczęli działania od aresztowania kilku członków rząduUkraińskiej Republiki Ludowej, w tym ministra spraw wojskowychOłeksandra Żukowskiego, jak również rozbrojeniadywizji Synożupannyków i oddziałówStrzelców Siczowych. 28 kwietnia, podczas obrad UCR, kiedy uchwalano Konstytucję Ukraińskiej Republiki Ludowej, na salę wkroczył oddział niemiecki, który ogłosił rozwiązanie UCR. Jednocześnie władze niemieckie poparły decyzję Ogólnoukraińskiego Zjazdu Włościańskiego, który oddawał władzę w ręce Pawła Skoropadskiego, który ogłosił siędyktatorem z tytułem hetmana. Nazwa państwa została zmieniona z Ukraińskiej Republiki Ludowej naPaństwo Ukraińskie (ukr.Українська Держава).
Najwyższą władzę stanowił hetman Pawło Skoropadski. Desygnował on premiera, który tworzył rząd. W czasie istnienia Państwa Ukraińskiego działały kolejno trzy rządy, których premierami byli:Fedir Łyzohub iSerhij Herbel.
Kraj podzielono na 9guberni: wołyńską, katerynosławską, kijowską, podolską, połtawską, charkowską, chełmską, chersońską i czernihowską; i 2 okręgi: poleski i tawryjski[4].
Wbrew stanowisku niemieckiemu, Skoropadski zaplanował utworzenie 300-tysięcznej armii[potrzebny przypis]. Udało mu się jednak zorganizować 65-tysięczną armię. W jej skład przyjęto 276 generałów i admirałów dawnej armii rosyjskiej, w tym wielu przeciwników niepodległości Ukrainy. Rozpoczęto organizację Ukraińskiej Akademii Wojskowej, powstało 5 korpusów kadetów i 19 szkół oficerskich.
Zorganizowano 8 korpusów armijnych (I Wołyński, II Podolski, III Odeski, IV Kijowski, V Czernihowski, VI Połtawski, VII Charkowski, VIII Katerynosławski), 16 dywizji piechoty, 4 dywizje kawalerii, 84 pułki artylerii.
Za czasów Państwa Ukraińskiego powołano Bibliotekę Narodową w Kijowie, Ukraińską Akademię Nauk, Ukraiński Uniwersytet Państwowy w Kamieńcu Podolskim, Uniwersytet Kijowski. Utworzono Główny Urząd Sztuki i Kultury Narodowej, Ukraińskie Archiwum Narodowe, Operę Narodową, Teatr Państwowy, Orkiestrę Państwową.
Otwarto 50 państwowych szkół średnich oraz 150 gimnazjów.
Po zawarciu 11 listopada 1918 roku wCompiègnerozejmu pomiędzyCesarstwem Niemieckim aEntentą rozpoczęto ewakuacjęwojsk niemieckich z Ukrainy. Wskutek tego oraz złych nastrojów społecznych spowodowanych rabunkową gospodarką niemiecką i ogłoszeniem przez hetmana federacji z Rosją nadarzyła się okazja do kolejnego przewrotu.
13 listopada odbyło się w Kijowie spotkanie przedstawicieli ukraińskich partii socjalistycznych, na którym uchwalono utworzenie Dyrektoriatu URL i rozpoczęcie powstania antyhetmańskiego. 14 listopada członkowie Dyrektoriatu przybyli doBiałej Cerkwi, która stała się siedzibą władz powstańczych. 15 listopada na murach pojawiły się ogłoszenia o wybuchu powstania. Pierwsze działania wojskowe rozpoczęły się 16 listopada, kiedy żołnierzeStrzelców Siczowych rozbroili pierwszy oddział Warty Państwowej.
17 listopada oddziały Strzelców Siczowych ruszyły w stronęKijowa. 18 listopada nastąpiłabitwa pod Motowyliwką, w której zwyciężyli powstańcy, otwierając sobie drogę do stolicy. W połowie grudnia opanowano całe terytorium kraju. Nowe władze ogłosiły 26 grudnia przywrócenie Ukraińskiej Republiki Ludowej.
Jarosław Hrycak: Historia Ukrainy 1772–1999. Wyd. 1. Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, 2000.ISBN 83-85854-50-9. Brak numerów stron w książce