Pałac od strony południowej, w tle wieża zamku | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||
| Rozpoczęcie budowy | 1545 | ||
| Ważniejsze przebudowy | 1798-1810, 1871-1873, 1908 | ||
| Zniszczono | 1992 | ||
Położenie na mapie gminy Bolków | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |||
Położenie na mapie powiatu jaworskiego | |||
| |||
Pałac wPłoninie – pałac znajdujących się naszlaku Zamków Piastowskich, położony na zachód odBolkowa. Jest torenesansowa rezydencja.
W 1545 r. na południowy wschód odzamku Niesytno członkowie rodu Jacob von Zedlitz zbudował dwór ozdobiony renesansową kamieniarką (m.in. portalem głównym i oknami o obramieniach zwanych fasciowymi)[1][2]. W XVII wieku rezydencja przechodziła kolejno na własność rodów von Glaubitz i von Redern, następnie von Maltzan oraz von Neidschut. W latach 1798–1810 prokurator wojskowy David Konrad von Graeve, który odnowił zaniedbany pałac, dobudowując do niego jedno skrzydło razem z wieżą zegarową[3].
Kolejnym właścicielem był m.in. marszałek dworu królewskiego w BerlinieFriedrich Wilhelm von Perposchar(inne języki) (1819 –1893). Od jego imienia pałac nazwanoWilhelmsburg[4].
Następna rozbudowa założenia pałacowo-zamkowego dokonana przez Juliusza von Bulov wzbogaciła go o mur obwodowy wokół dziedzińca dolnego, budynek bramny oraz taras ogrodowy. Zabezpieczono wówczas również część średniowieczną zamku. Kolejne modernizacje i naprawy miały miejsce w 1871 r. za sprawą Edwarda Webera i w 1909 r. pod przewodnictwem Eberharda hr. Saurma-Jeltscha[5].
PodczasII wojny światowej w pałacu mieścił się ośrodek wychowawczy dla rasowych dziewcząt niemieckich, a następnie obóz przejściowy dla współpracownikówAbwehry pochodzących zGórnego Śląska oraz Rosjan służących wRONA[3]. Mieszkali w nim także niemieccy lotnicy, którzy przygotowywali się do wysłania na front wschodni. W 1945 r. pałac uległ tylko niewielkim uszkodzeniom[5]. Po wojnie pałac pełnił funkcję domu kolonijnego w sezonie letnim. W tym czasie popadał on w stopniową ruinę. Następnie właścicielem została Lubelska Fabryka Samochodów Ciężarowych. Próbowano wtedy przeprowadzić remont, jednak lokalna ludność rozkradła materiały budowlane.
Pałac przetrwał dolat 90. XX wieku. Od 1984 należał do Elżbiety Zawadzkiej-Malickiej. 2 lipca 1992 r. w wyniku podpalenia wybuchł pożar, który doprowadził pałac do całkowitej ruiny. Ocalały jedynie fragmenty zespołu bramnego. Zabudowania ulegały następnie dalszej dewastacji.
Między 2000 a 2003 rokiem właścicielka pałacu przekazała do konserwacji renesansowyportal z datą 1545, elementy wystroju kamieniarskiego oraz altanę z pałacowego tarasu, bez zgłoszenia o tym konserwatorowi. Z powodu nieuiszczenia opłaty za konserwację, przedmioty te przejął właścicielzamku w Tarnowicach Starych. Portal został wmontowany w odrestaurowany zamek, a altana została na nowo wybudowana w tamtejszym parku. W razie odbudowy pałacu w Płoninie portal ma powrócić na pierwotne miejsce pod warunkiem zwrotu kosztów renowacji i transportu. Właściciel zamku w Tarnowicach Starych oświadczył, że istnieje możliwość wymontowania portalu, jednakże może to spowodować uszkodzenie elementów kamiennych. Razem z portalem został odkuty kartusz herbowy, nie znajduje się on jednak w Tarnowicach Starych[6][7][8].
W 2012 r. pałac zmienił właścicieli, którzy rozpoczęli prace remontowe[9][10][11][12].