Outsourcing (skrót zang.outside-resource-using) – wydzielenie ze struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa niektórych realizowanych przez nie samodzielnie funkcji i przekazanie ich do wykonania innympodmiotom[1].
Outsourcing pozwala na koncentrację procesów zarządczych na zasadniczych celach i kluczowych kompetencjach organizacji a także na zwiększenie elastyczności struktury przedsiębiorstwa, tzn. szybkości, skuteczności i efektywności jego reakcji na zmiany otoczenia rynkowego[2]. Przedsiębiorstwa stosujące outsourcing mogą skoncentrować się na działaniach i czynnościach, które dodają największą wartość[3]. Z kolei podmioty, do których przekazały one realizowane wcześniej samodzielnie funkcje, mogą być bardziej efektywne dzięki większej specjalizacji[3].
Pojęcie to po raz pierwszy zostało użyte w 1979 r. i odnosiło się do kupowanianiemieckich projektów przezbrytyjskiprzemysł motoryzacyjny[4]. Sama koncepcja biznesowa powstała jednak wcześniej. Już w 1923 r.Henry Ford stwierdził, że:
Jeśli jest coś, czego nie potrafimy zrobić wydajniej, taniej i lepiej niż konkurenci, nie ma sensu, żebyśmy to robili i powinniśmy zatrudnić do wykonania tej pracy kogoś, kto zrobi to lepiej niż my
Pierwotnieoutsourcing rozumiany był jakostrategia zaopatrzenia stosowana przez przedsiębiorstwaprodukcyjne, głównie motoryzacyjne, polegająca na rezygnacji z wytwarzania wszystkichprefabrykatów niezbędnych do produkcji, na rzecz pozyskiwania ich od innych producentów[5]. Pod koniec XX w. terminoutsourcing zaczął być stosowany ogólnie do opisu strategii powierzania operacji wspierających główną działalnośćprzedsiębiorstwa podmiotom zewnętrznym, specjalizującym się wzarządzaniu nimi. Obecnieoutsourcing traktowany jest jako nowoczesna strategia zarządzania, polegająca na oddaniu innemu przedsiębiorstwu zadań niezwiązanych bezpośrednio z podstawową działalnością przedsiębiorstwa, dzięki czemu może ona skupić swoje zasoby iśrodki finansowe na tych obszarach, które stanowią podstawę jej działań i w których osiągaprzewagę konkurencyjną[6].
Szybki wzrost zainteresowania outsourcingiem notuje się na rok 2004, kiedy to zaczęto wskazywać na poważną rolę wgospodarce światowej zjawiska przenoszenia działalności przedsiębiorstw za granicę (offshore outsourcing luboffshoring) i publicznie analizować wpływ stosowania tej strategii w krajach rozwiniętych na wzrostbezrobocia istagnację gospodarczą[5].
zwiększenie elastyczności działania poprzez możliwość szybkiego dostosowania skali działalności do zapotrzebowania na czynniki produkcji (tzw. skalowalność, ang.scalability)[7].
Badania przeprowadzone w 2002 r. przez portalInformation Week na 700 przedsiębiorstwach zeStanów Zjednoczonych wskazały, że ponad 60% respondentów wskazało oszczędności jako podstawowy cel zastosowania outsourcingu. Ponad połowa ankietowanych wymieniła również kwestie specjalizacji operacyjnej i sprawy pracownicze[8].
W przypadku gdyoutsourcing okazał się błędną decyzją biznesową, przedsiębiorstwa realizują projektyinsourcingowe.
Obszarami działania przedsiębiorstw, w których strategia outsourcingu stosowana jest najczęściej, są:informatyka, operacje pomocnicze ilogistyka. W ramach tych obszarów zadaniami najczęściej przekazywanymi na zewnątrz są[9]:
Wymienione powyżej zadania mają w większości charakterusługowy. Stanowi to o ewolucji outsourcingu od taktyki zakupowej, związanej z zarządzaniemzapasami w przedsiębiorstwach produkcyjnych, do ogólnej koncepcji zarządzania przedsiębiorstwem iwiedzą.
W literaturze anglojęzycznejoutsourcing rozwiązań informatycznych jest określany jakoInformation Technology Outsourcing (ITO) a operacji pomocniczychBusiness Process Outsourcing (BPO). Swoje nazwy mają także niektóre bardziej specjalistyczne rodzajeoutsourcingu, m.in. finanse i księgowość (ang.Finance and Accounting Outsourcing,FAO) czy usługi prawnicze (ang.Legal Process Outsourcing,LPO)[7].
Zastosowanie outsourcingu jest procesem trudnym i skomplikowanym. Według badań Gartnera[11] ponad 50% kontraktów outsourcingowych podlega renegocjowaniu, z czego 20% w trakcie pierwszych 12 miesięcy obowiązywania.
Najczęściej spotykanymi problemami wiążącymi się z zastosowaniem outsourcingu są[6]:
nieuzyskanie spodziewanych obniżek kosztów,
ogólne pogorszeniejakości realizacji funkcji dotychczas wykonywanej samodzielnie,
niepowodzenia w wypracowaniu relacji prawdziwejwspółpracy z dostawcą usług,
spory między klientem a dostawcą usługi, zwłaszcza dotyczące jakości usługi i wysokości wynagrodzenia,
niewykorzystanie szans z uzyskania większej operacyjnej elastyczności przy zaspokojeniu potrzeb klientów.
Inne niebezpieczeństwa wynikające ze stosowania outsourcingu, to:
wystąpienie możliwości uzależnienia się od dostawcy,
niemożność zachowania wysokiej jakości przy dużym udziale obcych komponentów,
zatarcie obrazu firmy wśród klientów,
możliwość poniesienia strat wynikających z niesolidności kooperantów,
ujemne stosunki społeczne związane z redukcją personelu,
ryzyko wzrostu kosztów.
Jako najczęstsze błędy popełniane przez kadrę kierowniczą przedsiębiorstw stosujących lub wdrażających outsourcing, mające wpływ na wystąpienie wskazanych problemów, wymieniane są[12]:
niewłaściwy dobór kryteriów wyboru dostawcy, kierowanie się wyłącznie kryterium cenowym,
słabe relacje nabywca-dostawca podczas życia projektu,
↑Michał Trocki: Outsourcing. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2001, s. 13.ISBN 83-208-1340-9.
↑Emil Bukłaha: Outsourcing w opiece zdrowotnej. Warszawa: CeDeWu, 2018, s. 74.ISBN 978-83-7556-985-8.
↑abMatthew Bishop: Essential economics: an A−Z guide. New York: Bloomberg Press, 2009, s. 236.ISBN 978-1-57660-351-2.
↑M. Amiti, W. Shang-Jin. Fear of Service Outsourcing. Is It Justified?. „IMF Working Paper”, s. 6-7, 2004. Międzynarodowy Fundusz Walutowy.
↑abJ. Bhagwati, A. Panagariya i T.N. Srinivsan. The Muddles over Outsourcing. „Journal of Economic Perspectives”. 18 (4). s. 93.
↑abcdCharles L. Gay: Outsourcing strategiczny: koncepcja, modele i wdrażanie. Kraków: Oficyna Ekonomiczna, 2002.ISBN 83-88597-64-7. Brak numerów stron w książce
↑C.C.MurphyC.C.,S. Ker i S.S.K.S.ChenS. Ker i S.S.K.S.,U.S. and Worldwide Outsourcing Markets and Trends, 1998-2003, numer 19322,International Data Corporation, 1999. Brak numerów stron w książce
↑JerzyJ.LuberdaJerzyJ.,Gazeta Prawna, Istotne czynniki w podejmowaniu decyzji umowy outsourcingu usług księgowych., Nr 21, Wydawnictwo INFOR, 2006,ISSN1232-6712. Brak numerów stron w książce
