 | |||
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |||
| Skład chemiczny | K[AlSi3O8] | ||
|---|---|---|---|
| Twardość w skali Mohsa | 6 wzorcowa | ||
| Przełam | nierówny, muszlowy | ||
| Łupliwość | doskonała według(001) i (010) | ||
| Pokrój kryształu | słupkowy, tabliczkowy | ||
| Układ krystalograficzny | jednoskośny | ||
| Właściwości mechaniczne | kruchy | ||
| Gęstość | 2,55 – 2,63 g/cm³ | ||
| Właściwości optyczne | |||
| Barwa | bezbarwny, biały, różowy, brązowawy | ||
| Rysa | biała | ||
| Połysk | szklisty, perłowy | ||
| Współczynnik załamania | nα 1,522-1,525, nβ 1,522-1,524, nγ 1,518-1,520 | ||
| Inne | optycznie ujemny | ||
| Dodatkowe dane | |||
| Postaciealotropowe | |||
| |||
Ortoklaz –minerał z gromadykrzemianów, jedna z trzech (opróczmikroklinu isanidynu)odmian polimorficznychskalenia potasowego.
Nazwa pochodzi od gr.orthos = prosty orazklao = łamię (klan = łamać;klasis = łupliwy) – nazwa nawiązuje do prostego kąta między płaszczyznami łupliwości w tym minerale.
Tworzy kryształy o pokroju tabliczkowym, słupkowym, częstozbliźniaczone (bliźniaki baweńskie, karlsbadzkie – najładniejsze znaleziono w Karlovych Varach i manebachskie). Występuje też w formieskupień ziarnistych i zbitych. Jest kruchy, przezroczysty. Niekiedy wykazujeopalescencję o charakterzeadularyzacji. Wywołują ją uporządkowane, drobne, wrostkialbitu. Takieskalenie nazywa siękamieniami księżycowymi. Niektóre odmiany wykazująefekt kociego oka.
Granica pomiędzy ortoklazem asanidynem jest ustanowiona na podstawie pomiaru trójskosności lub według kąta osi optycznych.
Asocjacje: współwystępuje zkwarcem,albitem,oligoklazem,muskowitem, biotytem,schörlem,hornblendą, oraz zberylem. Może oczywiście tworzyć asocjacje z wieloma innymi minerałami np. w utworachpegmatytowych.
Powstaje w skałach magmowych (główniegranitach,granodiorytach iryolitach); w utworach hydrotermalnych (adular); wpegmatytach); w skałach metamorficznych (gnejsy; w osadowych (arkozy).
Główny składnik większości skał magmowych. Jest głównym składnikiemgranitu, występuje też wpegmatytach, wskałach osadowych i metamorficznych np.gnejsach.
Miejsca występowania:Brazylia – Minas Gerais (występuje tu mikroklin błękitny tzw.amazonit = kamień amazoński.Czechy,Hiszpania,Niemcy,Austria,Włochy,Madagaskar.
WPolsce wskałach magmowych kołoJeleniej Góry, Strzegomia oraz wgranitach tatrzańskich.
