Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Order Orła Białego

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy orderu polskiego. Zobacz też: inneordery o tej samej nazwie.
Order Orła Białego
Awers
Awers orderu
Awers
Awers gwiazdy orderowej
Baretka
Baretka (wzór od 1992)
Baretka
Baretka (wzór 1921–1990)
Ustanowiono

1 listopada 1705

Dewiza

– pierwotna:PRO FIDE, REGE ET LEGE (Za Wiarę, Króla i Prawo)
– obecna:ZA OJCZYZNĘ I NARÓD

Wielkość

70 × 70 mm (order)
80 × 80 mm (gwiazda)

Powyżej

brak

Równorzędne

brak

Poniżej

Order Virtuti Militari

Multimedia w Wikimedia Commons

Order Orła Białego (OB) – najstarsze i najwyższeodznaczenie państwoweRzeczypospolitej Polskiej nadawane za znamienite zasługi cywilne i wojskowe dla pożytku Rzeczypospolitej Polskiej, położone zarówno w czasie pokoju, jak i w czasie wojny. Nie dzieli się na klasy. Nadawany jest najwybitniejszym Polakom oraz najwyższym rangą przedstawicielom państw obcych.

Order Orła Białego noszony jest na wstędze błękitnej przewieszonej przez lewe ramię do prawego boku.Gwiazdę Orderu, niegdyś haftowaną, nosi się na lewej piersi.

Historia

[edytuj |edytuj kod]

Lata 1705–1795

[edytuj |edytuj kod]
August II Mocny, Wielki Mistrz Orderu Orła Białego w latach 1705–1733, z Wielką Wstęgą i Gwiazdą Orderu Orła Białego
August III Sas, Wielki Mistrz Orderu Orła Białego w latach 1733–1763, w stroju polskim z Orderem Orła Białego
Stanisław August Poniatowski, Wielki Mistrz Orderu Orła Białego w latach 1764–1795, z Gwiazdą Orderu Orła Białego na lewej piersi

Order Orła Białego ustanowił królAugust II Mocny 1 listopada 1705[1][2] nazamku w Tykocinie, naPodlasiu, położonym nadNarwią. Za czasówI Rzeczypospolitej otrzymywali go głównie magnaci, którzy wsparli króla wwolnej elekcji:Karol Stanisław Radziwiłł,Hieronim Lubomirski,Michał Kazimierz Ogiński,Ignacy Krasicki,Stanisław Kostka Potocki,Stanisław Małachowski, orazhetmanIwan Mazepa. W czasachAugusta III stracił nieco renomę, gdyż ministerHenryk Brühl masowo go sprzedawał[3]. Za panowaniaStanisława Augusta Poniatowskiego Order Orła Białego nadawano na rozkazcesarzowejKatarzyny II[4]. Order przestał być nadawany poIII rozbiorze Polski.

Lata 1807–1917

[edytuj |edytuj kod]
Fryderyk August I,król saski iksiążę warszawski, Wielki Mistrz Orderu Orła Białego w latach 1807–1815, z Orderem na piersi
CarAleksander I jako król polski (1815–1825) w polskim mundurze generalskim z Gwiazdą Orderu

Ponownie został ustanowiony w 1807 jako najwyższe odznaczenieKsięstwa Warszawskiego[5] i później kongresowegoKrólestwa Polskiego[6]. Po upadkupowstania listopadowego w 1831 wraz zOrderem Świętego Stanisława iVirtuti Militari został zniesiony jako order Królestwa Polskiegoukazem cara. W jego miejsce został ustanowionyCesarski i Królewski Order Orła Białego[7].Order ten był nadawany przez carów Rosji w latach 1831–1917 (dorewolucji lutowej i upadkucaratu w marcu 1917). Ustanowienie oznaczeniaImperium Rosyjskiego, przejmującego elementy orderu Królestwa Polskiego, było jedną z represji po powstaniu listopadowym, gdy wbrewtraktatowi wiedeńskiemu car uznał Królestwo Polskie za terytorium podbite, a nie odrębne państwo, związane jedynieunią personalną z Rosją. Z tego względu nie jest w tej formie i w tym okresie traktowany jako kontynuacja polskiego orderu rycerskiego.[potrzebny przypis]

Lata 1921–1939

[edytuj |edytuj kod]
Józef Piłsudski, Wielki Mistrz Orderu w latach 1921–1922. Na zdjęciu z córkami wSulejówku w 1923 roku, order widoczny na lewej piersi Marszałka.
PrezydentStanisław Wojciechowski, Wielki Mistrz Orderu w latach 1922–1926, z Orderem Orła Białego.

Został odnowiony przezSejmRzeczypospolitej ustawą z dnia 4 lutego 1921 jako najwyższe odznaczenie państwowe[8]. Otrzymał wówczas także nowy wygląd i odmienną dewizęZa Ojczyznę i Naród. Prezydent Rzeczypospolitej rozporządzeniem z dnia 23 października 1924 ustanowił statut Orderu Orła Białego[9].W okresie międzywojennym nadany został24 obywatelom polskim i88 cudzoziemcom (w tym 33 monarchom i prezydentom, 10 premierom, 12 członkom rodzin panujących, 15 ministrom).[potrzebny przypis]

Lata 1939–1990

[edytuj |edytuj kod]
Order Orła Białego prezentowany wBelwederze na pogrzebie prezydentaRyszarda Kaczorowskiego, ostatniego Wielkiego Mistrza Orderu na Uchodźstwie, 17 kwietnia 2010

Od wybuchuII wojny światowej order nadawany był rzadko i tylko przezrząd RP na obczyźnie. Poza prezydentami RP otrzymującymi go z urzędu,uhonorowano nim 6 Polaków m.in.Tadeusza Tomaszewskiego,Eustachego Sapiehę iMichała Tokarzewskiego-Karaszewicza oraz4 cudzoziemców m.in. kard.Carlo Chiarlo. DekretPKWN z 22 grudnia 1944 o orderach, odznaczeniach oraz medalach wymieniał Order Orła Białego jako jedno z odznaczeń państwowych, nadawanych przez PrezydiumKRN, lecz nikomu nie został on nadany (choć w pewnym momencie rozważano przyznanie Orderu Orła Białego przywódcyZSRRJózefowi Stalinowi[10]). Formalnie odznaczenie to zostało wPRL zniesione na mocy ustawy z 17 lutego 1960 o orderach i odznaczeniach, która zgodnie ze swym art. 29 uchyliła dotychczasowe przepisy, którymi ustanowione zostały ordery i odznaczenia, zatem również ustawę z 4 lutego 1921 o ustanowieniu Orderu Orła Białego[11]. W randzie najwyższego odznaczenia państwowego zastąpił go odtąd ustanowiony w 1949Order Budowniczych Polski Ludowej.

Od 1992 roku

[edytuj |edytuj kod]
Prof.Zbigniew Religa uhonorowany Orderem Orła Białego, 18 grudnia 2008
Adam Michnik,Aleksander Hall iJan Krzysztof Bielecki udekorowani Orderem Orła Białego przez prezydentaBronisława Komorowskiego, 10 listopada 2010

23 grudnia 1992 został restytuowany ustawą z dnia 16 października 1992 r. o orderach i odznaczeniach (Dz. U. Nr 90, poz. 450 ze zmianami). Projekt obecnej wersji orderu wykonałEdward Gorol[12]. Order obecnie nadawany jest przezPrezydenta RP.

Pierwszymi osobami, które otrzymały go po restytucji orderu w 1992, z rąk prezydentaLecha Wałęsy w 1993, byliJan Paweł II (papież odebrał swój order dopiero w czasiepielgrzymki do kraju 22 maja 1995) ikról SzwecjiKarol XVI Gustaw.[potrzebny przypis]

20 maja 2008 Gimnazjum Nr 28 weWrocławiu otrzymało imięKawalerów Orderu Orła Białego[potrzebny przypis].

12 września 2018 prezydentAndrzej Duda otworzył Salę Orderu Orła Białego wPałacu Prezydenckim w Warszawie[13] oraz ogłosił nazwiska 25 osób, które w dniu 11 listopada 2018 wsetną rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę pośmiertnie zostaną uhonorowane Orderem Orła Białego[14].

Wygląd insygniów

[edytuj |edytuj kod]
Wikipedia:Weryfikowalność
Ta sekcja od 2025-05 wymagazweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła w formieprzypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach:Encyklopedia PWN •Google Books • Google Scholar •BazHum •BazTech •RCIN • Internet Archive (texts /inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się wdyskusji tej sekcji.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon{{Dopracować}} z tej sekcji.

Początkowo miał formę owalnegomedalu czerwonego koloru z jasnobłękitną wstęgą oraz hasłemPro Fide, Rege et Lege (łac.Za Wiarę, Króla i Prawo). Na oznakach przyznawanych monarchom słowoRege zmieniano naGrege (łac.trzodę rozumianą jako naród-poddanych). Królowi polskiemu przysługiwał przywilej noszenia insygniów orderowych, którymi był wysadzany szlachetnymi kamieniami krzyż zawieszony na łańcuchu Orderu Orła Białego. Monarchowie z dynastiiWettynów, August II Mocny i jego synAugust III Sas mieli poza tym cały zestaw klejnotów, który nazywanogarniturem orderowym. W 1709 order dla wszystkich kawalerów otrzymał formękrzyża maltańskiego. Do 1713 noszony był na szyi z dodatkową gwiazdą.

Łańcuch Orderu Orła Białego pochodzący z czasów panowania królaStanisława Augusta Poniatowskiego oraz miecz orderowy jako klejnoty Rzeczypospolitej przechowuje się w kaplicyZamku Królewskiego w Warszawie.

Lata 1921–1990

[edytuj |edytuj kod]

Po restytucji orderu w 1921 roku zmieniono jego hasło naZa Ojczyznę i Naród. Na nowy wygląd orderu złożyły się złotykrzyż maltański z białą emaliowaną obwódką i złotymi promieniami między ramionami, dalej biały, emaliowany i ukoronowany orzeł z rozpostartymi skrzydłami z głową skierowaną w prawo (heraldycznie) umieszczony w centrum krzyża. Order noszono na gładkiej, jasnobłękitnej szarfie z lewego ramienia na prawy bok.

Gwiazda była ośmioramienna z prostymi ramionami. Na niej osadzono złoty, maltański krzyż emaliowany na czerwono z białą emaliowaną obwódką i złotymi promieniami pomiędzy ramionami. Nowe hasło zostało wypisane na ramionach krzyża. Na centralnym dysku emaliowanym na biało umieszczono monogramRP (Rzeczpospolita Polska) otoczony emaliowanym zielono wizerunkiemwieńca wawrzynowego.

Od 1992 roku

[edytuj |edytuj kod]

Obecnie oznaką Orderu Orła Białego jestkrzyż maltański, równoramienny, złocony, o wymiarach 70 × 70 mm, zakończony na rogach ramion kulkami. Ramiona krzyża pokryte są czerwoną emalią z białymi brzegami w złoconym obramowaniu, nałożoną nafakturowane podłoże[a]. Między ramionami krzyża umieszczone są pęki złoconych promieni. W środku krzyża biało emaliowany orzeł według wzoru określonego w ustawie z dnia 1 sierpnia 1919 o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej, ze złoconymi żyłkami, koroną, dziobem i szponami. Na odwrotnej stronie ramiona krzyża są złocone z biało emaliowanym obramowaniem i wypukłym napisem:ZA OJCZYZNĘ I NARÓD. W środku krzyża na okrągłej biało emaliowanej tarczy w otoku ze złoconych liści dębowych pokrytych zieloną emalią umieszczony jest złocony monogram:RP. Krzyż zawieszony jest na błękitnej wielkiej wstędze szerokości 100 mm i noszony z lewego ramienia na prawy bok.

Oznaką Orderu jest ponadto gwiazda orderowa srebrzona o średnicy 80 mm z ośmiu pęków promieni. Na gwieździe umieszczony jest złocony krzyż Orderu, o wymiarach 50 × 50 mm, lecz bez orła i bez kulek na rogach ramion. Między ramionami krzyża złociste płomyki, na ramionach krzyża złocony napis:ZA OJCZYZNĘ I NARÓD. W środku krzyża na okrągłej, biało emaliowanej tarczy w otoku ze złoconych liści dębowych pokrytych zieloną emalią umieszczony jest złocony monogram „RP”.

Krzyż Orderu

[edytuj |edytuj kod]
  • Krzyż Orderu Orła Białego (według wzoru z 1713 r.)
    Krzyż Orderu Orła Białego (według wzoru z 1713 r.)
  • Krzyż Orderu Orła Białego z garnituru diamentowego Augusta II Mocnego
    Krzyż Orderu Orła Białego z garnituru diamentowego Augusta II Mocnego
  • Krzyż Orderu Orła Białego z garnituru rubinowego Augusta II Mocnego
    Krzyż Orderu Orła Białego z garnituru rubinowego Augusta II Mocnego
  • Wizerunek Orderu Orła Białego na kolumnie zamku w Pillnitz
    Wizerunek Orderu Orła Białego na kolumnie zamku wPillnitz
  • Order Orła Białego z 1780
    Order Orła Białego z1780
  • Krzyż i Wielka Wstęga Orderu prezydenta RP na obczyźnie Ryszarda Kaczorowskiego

Gwiazda Orderu

[edytuj |edytuj kod]
  • Gwiazda Orderu Orła Białego z garnituru diamentowego Augusta II Mocnego
    Gwiazda Orderu Orła Białego z garnituru diamentowego Augusta II Mocnego
  • Gwiazda Orderu Orła Białego z garnituru rubinowego Augusta II Mocnego
    Gwiazda Orderu Orła Białego z garnituru rubinowego Augusta II Mocnego
  • Gwiazda Orderu w XVIII w.
    Gwiazda Orderu w XVIII w.
  • Gwiazda Orderu Orła Białego gen. Józefa Hallera
    Gwiazda Orderu Orła Białego gen.Józefa Hallera
  • Gwiazda Orderu Orła Białego (wzór 1921)
    Gwiazda Orderu Orła Białego (wzór1921)

Łańcuch Orderu

[edytuj |edytuj kod]
  • Łańcuch Orderu Orła Białego króla Stanisława II Augusta Poniatowskiego
    Łańcuch Orderu Orła Białego króla Stanisława II Augusta Poniatowskiego
  • Łańcuch królewski Orderu Orła Białego, własność króla Augusta II Mocnego przed 1730
    Łańcuch królewski Orderu Orła Białego, własność króla Augusta II Mocnego przed1730
  • Herb Stanisława Augusta Poniatowskiego z łańcuchem Orderu Orła Białego
    Herb Stanisława Augusta Poniatowskiego z łańcuchem Orderu Orła Białego
  • Łańcuch Orderu Orła Białego cara Mikołaja I na koronację na króla Polski w 1829 r.
    Łańcuch Orderu Orła Białego caraMikołaja I nakoronację nakróla Polski w 1829 r.

Strój orderowy

[edytuj |edytuj kod]
  • Kawaler Orderu Orła Białego w stroju orderowym, rycina z XVIII wieku
    Kawaler Orderu Orła Białego w stroju orderowym, rycina z XVIII wieku

Kapituła Orderu Orła Białego

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Kapituła Orderu Orła Białego.

Statystyki nadań Orderu Orła Białego od 1703

[edytuj |edytuj kod]

Lata 1703–1990

[edytuj |edytuj kod]
EpokaWielki Mistrz Orderu
Lata
nadań OOB
Liczba
odznaczonych
Dane szczegółowe
PolacyCudzoziemcy
RONRzeczpospolita Obojga NarodówAugust II MocnyKról PolskiAugust II Mocny1703–17331557778
August III SasAugust III Sas1733–1763345232113
Stanisław AugustStanisław August1764–1795611ponad 427ponad 124
Księstwo WarszawskieKsięstwo WarszawskieFryderyk August IKsiążę warszawskiFryderyk August I1807–181512102
Królestwo PolskieKrólestwo PolskieAleksander IKról PolskiAleksander I1815–1825281315
Mikołaj IMikołaj I1825–1831441331
II RzeczpospolitaII RzeczpospolitaNaczelnik PaństwaJózef Piłsudski1921–1922341024
Prezydent Rzeczypospolitej PolskiejGabriel Narutowicz1922000
Stanisław Wojciechowski1922–192617215
Ignacy Mościcki1926–193956848
Władze RP na obczyźnie



Władysław Raczkiewicz
1939−1947532
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na UchodźstwieAugust Zaleski1947–1972642
Stanisław Ostrowski1972–1979000
Edward Raczyński1979–1986000
Kazimierz Sabbat1986–1989000
Ryszard Kaczorowski1989–1990210
Razem1323ponad 808ponad 455

Źródło:Krzysztof Filipow,Order Orła Białego, Białystok 1995, s. 61; skorygowane według: Marta Męclewska,Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705–2008, Arx Regia Ośrodek Wydawniczy Zamku Królewskiego, Warszawa 2008,ISBN 978-83-7022178-2[15][16][17][18][19][20][21].

Od 1992 roku

[edytuj |edytuj kod]
EpokaWielki Mistrz OrderuLata
urzędowania
Liczba
odznaczonych
Dane szczegółowe
PolacyCudzoziemcyŻyjącymPośmiertnie
III RzeczpospolitaLech WałęsaPrezydent Rzeczypospolitej PolskiejLech Wałęsa1990–199540[22]3282713
Aleksander KwaśniewskiAleksander Kwaśniewski1995–200568[22]2741617
Lech KaczyńskiLech Kaczyński2005–201029[23]2271613
Bronisław KomorowskiBronisław Komorowski2010–201537[24]2314352
Andrzej DudaAndrzej Duda2015–2025107[25]77306245
Karol NawrockiKarol Nawrockiod 20250000
Razem28118110020180

Odznaczeni

[edytuj |edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria:Odznaczeni Orderem Orła Białego.

I Rzeczpospolita (1705–1795)

[edytuj |edytuj kod]

Chronologicznie:

 Osobny artykuł:Odznaczeni Orderem Orła Białego (I Rzeczpospolita).

Alfabetycznie:

 Z tym tematem związana jest kategoria:Odznaczeni Orderem Orła Białego (I Rzeczpospolita).

Księstwo Warszawskie (1807–1815)

[edytuj |edytuj kod]

Chronologicznie:

 Osobny artykuł:Odznaczeni Orderem Orła Białego (Księstwo Warszawskie).

Alfabetycznie:

 Z tym tematem związana jest kategoria:Odznaczeni Orderem Orła Białego (Księstwo Warszawskie).

Królestwo Polskie (1815–1831)

[edytuj |edytuj kod]

Chronologicznie:

 Osobny artykuł:Odznaczeni Orderem Orła Białego (Królestwo Kongresowe).

Alfabetycznie:

 Z tym tematem związana jest kategoria:Odznaczeni Orderem Orła Białego (Królestwo Kongresowe).

II Rzeczpospolita (1921–1939)

[edytuj |edytuj kod]

Chronologicznie:

 Osobny artykuł:Odznaczeni Orderem Orła Białego (II Rzeczpospolita).

Alfabetycznie:

 Z tym tematem związana jest kategoria:Odznaczeni Orderem Orła Białego (II Rzeczpospolita).

Władze RP na Obczyźnie (1939–1990)

[edytuj |edytuj kod]

Chronologicznie:

 Osobny artykuł:Odznaczeni Orderem Orła Białego w latach 1939–1990.

Alfabetycznie:

 Z tym tematem związana jest kategoria:Odznaczeni Orderem Orła Białego (władze RP na uchodźstwie).

III Rzeczpospolita (od 1992)

[edytuj |edytuj kod]

Chronologicznie:

 Osobny artykuł:Odznaczeni Orderem Orła Białego (III Rzeczpospolita).

Alfabetycznie:

 Z tym tematem związana jest kategoria:Odznaczeni Orderem Orła Białego (III Rzeczpospolita).

Żyjący Polacy, Damy oraz Kawalerowie Orderu Orła Białego

[edytuj |edytuj kod]

Wśród 48 żyjących osób narodowości polskiej odznaczonych Orderem jest 43 mężczyzn i 5 kobiet.

Odznaczeni według daty nadania
  1. Lech Wałęsa, 23 grudnia 1992 (ex officio)
  2. Aleksander Kwaśniewski, 23 grudnia 1995 (ex officio)
  3. Leszek Balcerowicz, 11 listopada 2005
  4. Andrzej Gwiazda, 3 maja 2006
  5. Bronisław Komorowski, 6 sierpnia 2010 (ex officio)
  6. Jan Krzysztof Bielecki, 10 listopada 2010
  7. Aleksander Hall, 10 listopada 2010
  8. Adam Michnik, 10 listopada 2010
  9. Andrzej Wielowieyski, 10 listopada 2011
  10. Jerzy Buzek, 11 listopada 2012
  11. Norman Davies, 11 listopada 2012
  12. ks. Michał Heller, 3 maja 2014
  13. Hanna Suchocka, 5 czerwca 2014
  14. Andrzej Duda, 6 sierpnia 2015 (ex officio)
  15. Michał Kleiber, 28 kwietnia 2016
  16. Michał Lorenc, 28 kwietnia 2016
  17. Zofia Romaszewska, 28 kwietnia 2016
  18. Bronisław Wildstein, 28 kwietnia 2016
  19. kard. Stanisław Dziwisz, 28 stycznia 2017
  20. Adam Bujak, 3 maja 2017
  21. Jan Krzysztof Kelus, 3 maja 2017
  22. ks. Bernard Czernecki, 11 listopada 2017
  23. Władysław Siemaszko, 3 maja 2019
  24. Czesław Bielecki, 3 maja 2019
  25. Wincenty Kućma, 3 maja 2019
  26. Andrzej Nowak, 11 listopada 2019
  27. Grażyna Świątecka, 11 listopada 2019
  28. Andrzej Kułakowski, 3 maja 2020
  29. Wojciech Roszkowski, 3 maja 2020
  30. Joanna Duda-Gwiazda, 11 listopada 2021
  31. Adam Macedoński, 11 listopada 2021
  32. ks. Stanisław Małkowski, 11 listopada 2021
  33. Jan Polkowski, 11 listopada 2021
  34. Antoni Lenkiewicz, 3 maja 2022
  35. Antoni Libin-Libera, 3 maja 2022
  36. Antoni Macierewicz, 23 września 2022
  37. Piotr Naimski, 23 września 2022
  38. o. Jacek Salij, 11 listopada 2022
  39. Joanna Wnuk-Nazarowa, 3 maja 2023
  40. Jerzy Kalina, 11 listopada 2023
  41. Jerzy Maksymiuk, 3 maja 2024
  42. Ryszard Legutko, 11 listopada 2024
  43. Henryk Skarżyński, 11 listopada 2024
  44. Janusz Kapusta, 3 maja 2025
  45. Jerzy Kropiwnicki, 3 maja 2025
  46. Karol Nawrocki, 6 sierpnia 2025 (ex officio)
  47. Waldemar Łysiak, 11 listopada 2025
  48. Andrzej Poczobut, 11 listopada 2025

Osoby, które odmówiły przyjęcia Orderu Orła Białego

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Osoby, które odmówiły przyjęcia lub zwróciły ordery i odznaczenia w III Rzeczypospolitej.

W 1792 rokuStanisław August Poniatowski chciał nadaćTadeuszowi Kościuszce order. Ten jednak, przez własne przekonania, miał odmówić jego przyjęcia[26][27][28]. W III RP jedyną osobą, która odmówiła przyjęcia Orderu Orła Białego, byłJerzy Giedroyc w 1994[3]. Od tamtej pory nikt nie zwrócił tego odznaczenia[29].

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]

Uwagi

[edytuj |edytuj kod]
  1. Zapis o fakturowaniu dodano w 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1777).

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Pierwszy Order Orła Białego nadał August II Mocny hetmanowiIwanowi Mazepie już 22 października 1703 roku, order został w 1705 ustanowiony pod pozorem odnowienia, patrz: Marta Męclewska:Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705–2008, Arx Regia Ośrodek Wydawniczy Zamku Królewskiego, Warszawa 2008, s. 137,ISBN 978-83-7022178-2
  2. Michał Sierba:Tykocińskie początki Orderu Orła Białego, [w:] „Vade Nobiscum” nr VI, Łódź, 2013, s. 151–158.
  3. abMarek Henzler: Orła cień. 2005-11-02. [dostęp 2005-11-02].
  4. Jerzy Besala,Tyrani i błaźni. Od cezarów rzymskich i Henryka VIII Tudora do Stalina i Hitlera. Bellona Warszawa 2013, s. 361.
  5. Wg art. 85Konstytucji Księstwa Warszawskiego:Ordery cywilne i wojskowe, będące dawniej w Polsce, utrzymują się, a król jest naczelnikiem tych orderów.
  6. Wg art. 160Konstytucji Królestwa PolskiegoOrdery polskie cywilne i wojskowe, to jest Orła Białego, Świętego Stanisława i Krzyża Wojskowego, są zachowane.
  7. Статут Императорского и Царского ордена Белого Орла [online] [zarchiwizowane zadresu 2008-02-27] (ros.).
  8. Ustawa z dnia 4 lutego 1921 r. o ustanowieniu orderu „Orła Białego” (Dz.U. z 1921 r. nr 24, poz. 136).
  9. M.P. z 1924 r. nr 245, poz. 775.
  10. Krzysztof Filipow:Order Orła Białego. Białystok: Wyd. „Łuk”, 1995, s. 44, 50-55, 60-61
  11. Dz.U. z 1960 r. nr 10, poz. 66
  12. Odznaczenia. pgorol-medalierstwo.pl. [dostęp 2015-07-21].
  13. Sala Orderu Orła Białego w Pałacu Prezydenckim. prezydent.pl, 2018-09-12. [dostęp 2018-09-12].
  14. Wybitni Polacy zostaną uhonorowani Orderem Orła Białego. prezydent.pl, 2018-09-12. [dostęp 2018-09-12].
  15. Zarządzenie o nadaniu Orderu Orła Białego. [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2021-09-20] .
  16. Zarządzenie o nadaniu Orderu Orła Białego [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2021-09-20] .
  17. Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o nadaniu Orderu Orła Białego Marszałkowi Polski Edwardowi Śmigłemu – Rydzowi. [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2021-09-20] .
  18. Zarządzenie o nadaniu Orderu Orła Białego. [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2021-09-20] .
  19. Zarządzenie o nadaniu Orderu Orła Białego [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2021-09-20] .
  20. Zarządzenie o nadaniu Orderu Orła Białego [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2021-09-20] .
  21. Order Orła Białego / Ordery / Ordery i odznaczenia / Kompetencje / Prezydent / Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej [online], prezydent.pl [dostęp 2021-09-20] .
  22. abLista osób odznaczonych w latach 1992–2005. prezydent.pl. [dostęp 2012-04-09]. [zarchiwizowane ztego adresu (2015-09-24)].
  23. Lista osób odznaczonych przez Lecha Kaczyńskiego. prezydent.pl. [dostęp 2012-04-09]. [zarchiwizowane ztego adresu (2016-03-04)].
  24. Wykaz odznaczonych Orderem Orła Białego przez Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego. prezydent.pl. [dostęp 2015-10-18].
  25. Kancelaria PrezydentaK.P. RP Kancelaria PrezydentaK.P.,Wykaz odznaczonych Orderem Orła Białego przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę [online], 4 sierpnia 2025 [dostęp 2025-08-06] .
  26. Franciszek Rychlicki,Tadeusz Kościuszko i rozbiór Polski, Kraków 1871.
  27. Karol Falkenstein,Tadeusz Kościuszko, czyli dokładny rys jego życia, Wrocław 1827, s. 8.
  28. Jedyna znana wzmianka o nadaniu orderu w: Korespondent Warsz. nr 38 z dn. 28.07.1792 (przedruk w pracyKościuszko 1893–1896, Kościuszkowska seria wznowień, Kraków 1994, s. 39.); inne wykazy, biografie i portrety Kościuszki Orderu Orła Białego nie wykazują – zob:Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705–2008, 2008, s. 268.
  29. Nie chciał orderu od Lecha Kaczyńskiego. Pójdą za nim następni? Najwięcej medali zwrócono Komorowskiemu, „naTemat.pl” [dostęp 2017-11-28] .

Bibliografia

[edytuj |edytuj kod]
  • Za Ojczyznę i Naród. 300 lat Orderu Orła Białego,MartaM. Męclewska (red.) i inni, Warszawa: ARX Regia Ośrodek Wydawniczy Zamku Królewskiego w Warszawie, 2005,ISBN 83-7022-151-3,OCLC 69475573 .
  • WandaW. Bigoszewska WandaW.,Polskie ordery i odznaczenia,AdamA. Jońca (ilustr.), Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1989,ISBN 83-223-2287-9,OCLC 69449613 .
  • StefanS. Oberleitner StefanS.,Polskie ordery odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705–1990, Zielona Góra: Wydawnictwo „Kanion”, 1992,OCLC 836298607 .
  • Zbigniew Puchalski,Dzieje polskich znaków zaszczytnych, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1998,ISBN 83-7059-388-7.
  • Zbigniew Puchalski, Ireneusz J. Wojciechowski,Ordery i odznaczenia polskie i ich kawalerowie, Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa-Książka-Ruch”, Warszawa 1987,ISBN 83-03-02143-5.
  • Jerzy Besala: Tyrani i błaźni. Od cezarów rzymskich i Henryka VIII Tudora do Stalina i Hitlera. Warszawa: Bellona, 2013.ISBN 978-83-11-12581-0.

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Falerystyka
Rodzajodznaczenia
Elementy insygniów
Formy zredukowane
Lista odznaczeń w
Lista baretek w
Prawo
System odznaczeń w Polsce

Ordery i odznaczenia państwowe III RP
System orderowo-odznaczeniowy według starszeństwa
Ordery
Odznaczenia
PRM
MAP
MEiN
MF
MI
MKiŚ
MKiDN
MON
MRiPS
MRiRW
MRiT
MSiT
MSWiA
MSZ
MS
MZ
inne
organy
i urzędy
wycofane

Godło Rzeczypospolitej Polskiej

  1. abcOrdery i odznaczenia nadawane w czasie wojny i do pięciu lat po niej, obecnie wstrzymane
  2. Odznaczenia nadawane do 16 października 1992, obecnie nadawanie zakończono
  3. abOdznaczenia nadawane do 8 maja 1999, obecnie nadawanie zakończono
Ordery i odznaczenia państwowe II RP i emigracyjne
Ordery
Odznaczenia
Ustanowione
przezwładze RP
na obczyźnie
Godło II Rzeczypospolitej
Godło II Rzeczypospolitej
Ordery i odznaczenia I RP, Księstwa Warszawskiego i Królestwa Kongresowego
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Order_Orła_Białego&oldid=78020567
Kategoria:
Ukryte kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp