Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Olmekowie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanowiska kultury Olmeków
Olmecka głowa zSan Lorenzo

Olmekowie – umowna nazwaplemion zamieszkującychMezoamerykę od momentu przejścia zkoczowniczego na osiadły tryb życia (ok. 2000 r. p.n.e.). Plemiona te osiadły na nadbrzeżach rzek i jezior, odZatoki Meksykańskiej aż do górzystych terenów w głębi lądu, i wykształciłykulturę o wielu wspólnych cechach (zob.kultura Olmeków,wierzenia Olmeków). Nie wiemy jakim językiem mówił lud określany jako Olmekowie i jak oni sami siebie nazywali.

TerminemOlmeca, oznaczającym „ludzi z krainy kauczuku”,Aztekowie określali mieszkańców obszarów położonych nad Zatoką Meksykańską, zaś kraj ten nazywaliOlman. Na początku XX w. Olmekami nazwano twórców odkrywanej wtedy cywilizacji, mimo że nie mieli oni nic wspólnego z XVI-wiecznymi mieszkańcami tych okolic[1].

Termin „Olmekowie” w węższym znaczeniu odnosi się tylko do ludu, który stworzył w latach 1500–400 p.n.e. w dorzeczu rzekCoatzacoalcos iTonala oraz na przyległym obszarze wzniesień na południe i wschód od pasma górTuxtlas, kulturę będącą podstawą późniejszego rozwoju cywilizacji Mezoameryki. W szerszym znaczeniu termin „Olmekowie” odnosi się do stylu w sztuce, który obejmuje także zabytki i artefakty znajdowane poza obszarem „Olmanu”[1].

Największymi centrami kulturowymi założonymi przez Olmeków byłySan Lorenzo,La Venta iTres Zapotes. Olmekowie uznawani są za twórców pierwszejcywilizacji Mezoameryki. Do osiągnięć związanych zesztuką należy budowaschodkowych piramid zeświątyniami, umieszczanymi na szczycie. Piramidy te były budowane z ziemi i obłożone płytami kamiennymi. Olmekowie znalipodstawy matematyki ikalendarza, dali początekhieroglificznemupismu epi-olmeckiemu.

Podstawą utrzymania ludności byłorolnictwo, dodatkoworybołówstwo,myślistwo,zbieractwo orazhandelkauczukiem (od tego produktu wywodzi się ich nazwa),jadeitem, muszlami morskimi, skórami itp. Podstawowymi roślinami, uprawianymi przez Olmeków, były:kukurydza zwyczajna,fasola,dynia. Możliwe, że znano już uprawębawełny,tytoniu ikakao. Przypuszcza się, że wpływy kultury olmeckiej związane były nie tylko z handlem, ale i z prowadzonymi wojnami, w wyniku których Olmekowie podporządkowali sobie znaczny obszar dzisiejszegoMeksyku.

Cywilizacja olmecka z głównym ośrodkiem wSan Lorenzo upadła ok. 900 r. p.n.e., a późniejszy ośrodek w La Venta upadł ok. 400 r. p.n.e. Nieznane są przyczyny jej upadku; podejrzewa się, iż doprowadziły do tego zmiany w środowisku, ale nie wyklucza się też inwazji zewnętrznej.

Spadkobiercami cywilizacji olmeckiej były powstałe w czasach późniejszych kultury:epi-olmecka,Teotihuacán,Tolteków,Zapoteków iMajów.

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. abJustyna Olko:Meksyk przed konkwistą, PIW, Warszawa 2010, s. 22

Bibliografia

[edytuj |edytuj kod]
Zobacz multimedia związane z tematem:Olmekowie
  • Michael D.M.D. Coe Michael D.M.D.,Dean RD.R. Snow Dean RD.R.,Elizabeth P.E.P. Benson Elizabeth P.E.P.,Ameryka prekolumbijska,HannaH. Turczyn-Zalewska (tłum.), Warszawa: Wydawnictwo PENTA, 1997,ISBN 83-85440-49-6,OCLC 749312903 .
  • RenataR. Faron-Bartels RenataR.,Ludzie i bogowie Ameryki Środkowej, Wrocław: Ossolineum, 2009,ISBN 978-83-04-04932-1 .
  • JustynaJ. Olko JustynaJ.,Meksyk przed konkwistą, Warszawa: PIW, 2010,ISBN 978-83-06-03237-6,OCLC 751516689 .
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Olmekowie&oldid=70816143
Kategorie:
Ukryta kategoria:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp