Octodontoidea –nadrodzinassaków zinfrarzędujeżozwierzokształtnych w obrębierzędugryzoni (Rodentia), z charakterystycznego dla terenówAmeryki Południowejpodrzędu:jeżozwierzowce (Hystricomorpha)[4][5]. Najbardziej znanym gatunkiem należącym do Octodontoidea jestkoszatniczka pospolita (Octodon degus).
Człon nazwynadrodzinyOctodon- [ośmio-, czy raczej ósemkowo zębny] Octodontoidea zawdzięczają ukształtowaniutrzonowców (gr. ὀκτώ; ὀδούς, oktṓ = osiem;gr. ὀδούς, odoús = zęby[6]), a nie ilości zębów.
Obecnaklasyfikacja zalicza Octodontoidea dojeżozwierzokształtnych (Hystricognathi)[5][7].
Do Octodontoidea należą następujące występujące współcześnie rodziny[8][9][10]:
Opisano również rodziny wymarłe[11]:
Rodzaje wymarłe o niepewnej pozycji systematycznej nie sklasyfikowane w żadnej z powyższych rodzin:
- CaviocricetusVucetich &Verzi, 1996[12]
- DraconomysVucetich,Vieytes,Pérez &Carlini, 2010[13] – jedynym przedstawicielem byłDraconomys veraiVucetich, Vieytes, Pérez & Carlini, 2010
- DudumusArnal,Kramarz, Vucetich & Vieytes, 2014[14]
- EthelomysVucetich,Dozo, Arnal & Pérez, 2015[15] – jedynym przedstawicielem byłEthelomys loomisi(Wood &B. Patterson, 1959)
- LapazomysPérez, Arnal,Boivin, Vucetich,Candela,Busker &Mamani Quispe, 2018[16] – jedynym przedstawicielem byłLapazomys hartenbergeriPérez, Arnal, Boivin, Vucetich, Candela, Busker & Mamani Quispe, 2018
- LeucokephalosVucetich, Dozo, Arnal & Pérez, 2015[17]
- MariselaVucetich, Carlini, Aguilera & Sánchez-Villagra, 2010[18] – jedynym przedstawicielem byłMarisela gregorianaVucetich, Carlini, Aguilera & Sánchez-Villagra, 2010
- MassoiamysVucetich, 1978[19] – jedynym przedstawicielem byłMassoiamys obliquusVucetich, 1978
- MetacaremysPiñero,Verzi,Olivares,Montalvo,Tomassini &Fernández Villoldo, 2021[20]
- MigraveramusB. Patterson & Wood, 1982[21]
- MorenellaPalmer, 1903[22]
- PampamysVerzi, Vucetich & Montalvo, 1995[23] – jedynym przedstawicielem byłPampamys emmonsaeVerzi, Vucetich & Montalvo, 1995
- PaulacoutomysVucetich, Souza Cunha &Farraz de Alvarenga, 1993[24] – jedynym przedstawicielem byłPaulacoutomys paulistaVucetich, Souza Cunha & Farraz de Alvarenga, 1993
- PhtoramysAmeghino, 1887[25]
- PlateomysAmeghino, 1881[26] – jedynym przedstawicielem byłPlateomys scindensAmeghino, 1881
- PlesiacarechimysVucetich & Vieytes, 2006[27] – jedynym przedstawicielem byłPlesiacarechimys koenigswaldiVucetich & Vieytes, 2006
- ProspaniomysAmeghino, 1902[28] – jedynym przedstawicielem byłProspaniomys priscusAmeghino, 1902
- PseudoplataeomysKraglievich, 1934[29]
- SallamysHoffstetter &Lavocat, 1970[30]
- SelvamysBoivin,Marivaux,Pujos,Salas-Gismondi,Tejada-Lara,Varas-Malca &Antoine, 2018[31] – jedynym przedstawicielem byłSelvamys paulusBoivin, Marivaux, Pujos, Salas-Gismondi, Tejada-Lara, Varas-Malca & Antoine, 2018
- TarijamysTakai, Arozqueta, Mizuno, Yoshida & Kondo, 1984[32] – jedynym przedstawicielem byłTarijamys huaycensisTakai, Arózqueta, Mizuno, Yoshida & Kondo, 1984
- VallehermosomysVucetich, Vieytes, Pérez & Carlini, 2010[33]
- ↑G.R. Waterhouse. On the Geographical Distribution ot the Rodentia. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 7, s. 172, 1839. (ang.).
- ↑Ch.G.A. Giebel: Die säugethiere in zoologischer, anatomischer und palæontologischer beziehung umfassend dargestellt. Leizpzig: A. Abel, 1855, s. 486. (niem.).
- ↑F. Ameghino: Enumeración sistemática de las especies de mamíferos fósiles coleccionados por Cárlos Ameghino en los terrenos eocenos de la Patagonia austral y depositados en el Museo La Plata. Buenos Aires: Museo de La Plata, 1887, s. 10. (hiszp.).
- ↑Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.)Hystricomorpha. w:Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005.(ang.) [dostęp 26 sierpnia 2010]
- ↑abNathan S. Upham, Bruce D. Patterson. Diversification and biogeography of the Neotropical caviomorph lineage Octodontoidea (Rodentia: Hystricognathi). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 63 (2), s. 417–429, 2012.DOI:10.1016/j.ympev.2012.01.020. ISSN 1055-7903. (ang.).
- ↑Theodore Sherman Palmer: Index generum mammalium: a list of the genera and families of mammals. Waszyngton: United States Government Publishing Office, 1904, s. 469, seria: U.S. Dept. of Agriculture. Division of biological survey. North American fauna no. 23.DOI:10.5962/bhl.title.39809.
- ↑Hystricognathi, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2021-04-03] (ang.).
- ↑N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:]ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-17]. (ang.).
- ↑C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 26.ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑Nazwy polskie za:W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 291–297.ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S.,Octodontoidea Waterhouse, 1839, Hesperomys project (Version 23.8.1),DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-10-17] (ang.).
- ↑M.G. Vucetich & D.H. Verzi. A peculiar octodontoid (Rodentia, Caviomorpha) with terraced molars from the Lower Miocene of Patagonia (Argentina). „Journal of Vertebrate Paleontology”. 16 (2), s. 297, 1996.DOI:10.1080/02724634.1996.10011317. (ang.).
- ↑Vucetich i in. 2010 ↓, s. 191.
- ↑M. Arnal, A.G. Kramarz, M.G. Vucetich & E.C. Vieytes. A new early Miocene octodontoid rodent (Hystricognathi, Caviomorpha) from Patagonia (Argentina) and a reassessment of the early evolution of Octodontoidea. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 34 (2), s. 398, 2014.DOI:10.1080/02724634.2013.808203. (ang.).
- ↑Vucetich i in. 2015 ↓, s. 242.
- ↑M.E. Pérez, M. Arnal, M. Boivin, M.G. Vucetich, A.M. Candela, F. Busker & B. Mamani Quispe. New caviomorph rodents from the late Oligocene of Salla, Bolivia: taxonomic, chronological, and biogeographic implications for the Deseadan faunas of South America. „Journal of Systematic Palaeontology”. 17 (10), s. 829, 2018.DOI:10.1080/14772019.2018.1471622. (ang.).
- ↑Vucetich i in. 2015 ↓, s. 250.
- ↑M.G. Vucetich, A.A. Carlini, O.A. Aguilera & M.R. Sánchez-Villagra. The tropics as reservoir of otherwise extinct mammals: The case of rodents from a new Pliocene faunal assemblage from northern Venezuela. „Journal of Mammalian Evolution”. 17 (4), s. 270, 2010.DOI:10.1007/s10914-010-9142-x. (ang.).
- ↑M.G. Vucetich. El primer Octodontidae (Rodentia, Caviomorpha) registrado en sedimentos de la Edad Friasense (Mioceno tardío). „Ameghiniana”. 13, s. 331, 1978. (hiszp.).
- ↑P. Piñero, D.H. Verzi, A.I. Olivares, C.I. Montalvo, R.L. Tomassini & A. Fernández Villoldo. Evolutionary pattern of Metacaremys gen. nov. (Rodentia, Octodontidae) and its biochronological implications for the late Miocene and early Pliocene of southern South America. „Papers in Palaeontology”. 7 (4), s. 1897, 2021.DOI:10.1002/spp2.1368. (ang.).
- ↑B. Patterson & A.E. Wood. Rodents from the Deseadan Oligocene of Bolivia and the relationships of the caviomorpha. „Bulletin of the Museum of Comparative Zoology at Harvard College”. 149, s. 380, 1982. (ang.).
- ↑T.S. Palmer. Some new generic names of mammals. „Science”. 17 (439), s. 873, 1903. (ang.).
- ↑D.H. Verzi, M.G. Vucetich & C.I. Montalvo. Un nuevo Eumysopinae (Rodentia, Echimyidae) de Mioceno tardío de la Provincia de La Pampa y consideraciones sobre la historia de la subfamilia. „Ameghiniana”. 32, s. 191, 1995. (hiszp.).
- ↑M.G. Vucetich, F.L. Souza Cunha & H.M.F. de Alvarenga. Un Roedor Caviomorpha de la Formación Tremembé (Cuenca de Taubaté), Estado de Sao Paulo, Brasil. „Anais da Academia Brasileira de Ciências”. 65, s. 247, 1993. (hiszp.).
- ↑F. Ameghino: Apuntes preliminares sobre algunos mamíferos estinguidos del yacimiento de „Monte Hermoso” existentes en el „Museo La Plata”. Buenos Aires: El Censor, 1887, s. 4. (hiszp.).
- ↑F. Ameghino: La antigüedad del hombre en el Plata. T. 2. Paris: G. Masson & Igon Hermanos, 1881, s. 306. (hiszp.).
- ↑M.G. Vucetich & E.C. Vieytes. A middle Miocene primitive octodontoid rodent and its bearing on the early evolutionary history of the Octodontoidea. „Palaeontolographica”. Abteilung A. 277, s. 81–91, 2006. (ang.).
- ↑F. Ameghino. Première contribution à la connaissance de la faune mammalogique des couches à Colpodon. „Boletin de la Academia Nacional de Ciencias en Córdoba, República Argentina”. 17, s. 113, 1902. (hiszp.).
- ↑L.J. Kraglievich: La antigüedad Plioceno de las faunas de Monte Hermoso y Chapadmalal, deducidas de su comparación con las que le precedieron y sucedieron. Montevideo: Imprenta El Siglo Ilustrado, 1934, s. 77. (hiszp.).
- ↑R.J. Hoffstetter & R. Lavocat. Découverte dans le Déséadien de Bolivia de genres pentalophodontes appuyant les affinités africaines des Rongeurs Caviomorphes. „Comptes rendus hebdomadaires des séances de l’Académie des sciences”. Série D: Sciences naturelles. 271, s. 172, 1970. (fr.).
- ↑M. Boivin, L. Marivaux, F. Pujos, R.M. Salas-Gismondi, J.V. Tejada-Lara, R.M. Varas-Malca & P. Antoine. Early Oligocene caviomorph rodents from Shapaja, Peruvian Amazonia. „Palaeontographica”. Abteilung A. 311 (1–6), s. 87–156, 2018.DOI:10.1127/pala/2018/0075. (ang.).
- ↑F. Takai, B. Arozqueta, T. Mizuno, A. Yoshida & H. Kondo. On fossil mammals from the Tarija Department, southern Bolivia. „Publication of The Research Institute of Evolutionary Biology”. 4, s. 35, 1984. (ang.).
- ↑Vucetich i in. 2010 ↓, s. 192.
- Pine R.H., Miller S.D. & Schamberger M.L. 1979.Contributions to the mammalogy of Chile. Mammalia 43: 339-376.
- Walker E.P. 1975.Mammals of the world. vol. II: I-VIII+645-1500. The Johns Hopkins University Press, Baltimore and London.
- M.G. Vucetich, E.C. Vieytes, M.E. Pérez & A.A. Carlini: The rodents from La Cantera and the early evolution of caviomorphs in South America. W: R.H. Madden, A.A. Carlini, M.G. Vucetich & R.F. Kay: The Paleontology of Gran Barranca: Evolution and Environmental Change through the Middle Cenozoic of Patagonia. Cambridge: Cambridge University Press, 2010, s. 189–201.ISBN 978-0-521-87241-6. (ang.).
- M.G. Vucetich, M.T. Dozo, M. Arnal & M.E. Pérez. New rodents (Mammalia) from the late Oligocene of Cabeza Blanca (Chubut) and the first rodent radiation in Patagonia. „Historical Biology”. 27 (2), s. 236–257, 2015.DOI:10.1080/08912963.2014.883506. (ang.).
