Główna część Oceanu Arktycznego zajmuje w dużym przybliżeniu okrągły basen o powierzchni około 14 056 000km² ze wszystkich stron otoczony masami lądowymi. Składa się z trzech wyraźnychbasenów, szerokiegoszelfu leżącego na północ od wschodniejSyberii irosyjskiegoDalekiego Wschodu orazZatoki Hudsona.
Basen Baffina oddzielony jest od basenu Kanadyjskiegowyspami Archipelagu Arktycznego, będącymi częściątarczy kanadyjskiej. Ten sam archipelag oddziela Zatokę Hudsona od pozostałych części Oceanu. Przynależność Basenu Baffina (i Morza Baffina) oraz Zatoki Hudsona do Oceanu Arktycznego jest umowna, gdyż pod względem budowy geologicznej należą one odpowiednio do Atlantyku i kontynentu północnoamerykańskiego.
Najwięcej wody do tegoż oceanu transportujePrąd Norweski, który biegnie wzdłuż pn.-zach. wybrzeża Eurazji. Wymiana wody następuje także z Oceanem Spokojnym – przezCieśninę Beringa. Największy odpływ powodujePrąd Wschodniogrenlandzki. Za transport wody i lodu w obrębie Oceanu Arktycznego odpowiadaPrąd Transarktyczny, a w jego zachodniej części krążyWir Morza Beauforta. Temperatura i zasolenie różnią się w różnych porach roku – wraz z topnieniem i przyrostem warstwy lodu, która pokrywa zbiornik wodny prawie przez cały rok.
Klimat polarny kształtują wyż arktyczny oraz wyż grenlandzki. Odznacza się stale ujemnymi temperaturami powietrza, do kilkudziesięciu stopni Celsjusza poniżej zera oraz małymi rocznymi sumami opadów.
Klimat subpolarny charakteryzuje się nieustającymi niskimi temperaturami oraz ich niewielkimi wahaniami. Średnia dobowa temperatura powietrza najcieplejszego miesiąca osiąga 10 °C. Późną kalendarzową jesienią i wczesną zimą warunki pogodowe są stabilne, a niebo bezchmurne. W czasie lata pogoda jest wilgotna i mglista, występują słabe burze śnieżne i deszcze.
Arktyka jest głównym źródłem zimnego powietrza nieustannie przemieszczającego się w kierunkurównika. W średnich szerokościach spotyka się ono z cieplejszymimasami powietrza. W wyższych szerokościach geograficznych strefy klimatów umiarkowanych utrzymuje się front polarny, łączący szeregniżów wędrujących z zachodu, który powoduje opady deszczu lub śniegu.
Obszar ten charakteryzuje delikatnyekosystem, podatny na szkody, po których odnawia się w bardzo powolnym tempie. Tam, gdzie lód pokrywa powierzchnię wody, życie morskie jest bardzo słabo rozwinięte. Za to w wolnym oceanie stworzeń morskich jest o wiele więcej. Roślinność oceanu ogranicza się dofitoplanktonu.
Na obszarze Arktyki dostępne są duże złożaropy naftowej igazu ziemnego oraz rud wielu metali, a także złoża piasku i żwiru. Z tego powodu podział terytorialny wód Arktyki – w szczególności przynależność bieguna północnego[7] – stanowi przedmiot sporu międzynarodowego.
↑abcMartin Jakobsson. Hypsometry and volume of the Arctic Ocean and its constituent seas. „Geochemistry Geophysics Geosystems”. 3 (5), 2002-05-23.DOI:10.1029/2001GC000302.
