Obwód położony w północnej częściBiałorusi. Maksymalna rozciągłość terytorium z południa na północ – 300 km, ze wschodu na zachód – 175 km. Powierzchnia 40 100 km².
Stwierdzono złoża dolomitów, częściowo wykorzystane przemysłowo. Występują pokłady glin i piasków gliniastych, znaczne ilości torfu, piasków budowlanych. W jeziorach spotyka się mineralne wody i muły.
Klimat umiarkowany kontynentalny. Średnia temperatura stycznia od –6,6 °C na południowym zachodzie do –8,4 °C na północnym wschodzie; lipca ok. 17–18 °C. Okres wegetacji 180–190 dni. Suma opadów od 600 mm na równinach do 750 mm na wysoczyznach.
Lasy, przeważnie sosnowe i jodłowe, zajmują 37,4% całkowitego terytorium. Występują także lasy brzozowe, olchowe, osinowe. Bagna (połowa osuszona) pokrywają 6% terenu.
Na witebszczyźnie duże znaczenie przykłada się do ochrony pomników przyrody. Park Narodowy „Jeziora Brasławskie” razem z Berezyńskim Rezerwatem Biosfery włączone są w projekt „Złote koło Białorusi”. Stworzono także 26 rezerwatów państwowych, chroniących ok. 80 obiektów przyrodniczych.
W początkowych latach istnieniaZSRR obszar wchodził w skład guberni witebskiejRosyjskiej FSRR. W 1924 częściowo został przekazanyBiałoruskiej SRR. Sam obwód utworzono 15 stycznia 1938. W 1944 zachodnia jego część została włączona doobwodu połockiego, po czym ponownie włączona do witebskiego w 1954. W 1960 dołączono do niego północną częśćobwodu mołodeczańskiego z miastamiBrasław iPostawy, a w 1961 –rejon biegomlskiobwodu mińskiego, następnie włączony dorejonu dokszyckiego. W 1984 na terytorium obwodu znajdowało się 19 miast, 24 osiedla typu miejskiego i 2 osiedla robotnicze.
Od 27 lipca 1990 rejon znajduje się w składzie niezależnejBiałorusi. W 1995 było w nim 20 miast (w tym 5 na prawach rejonu), 9 osiedli typu miejskiego, 225 rad wiejskich, 2194 wsi.
2 czerwca 2009 obwód witebski, jako ostatni, otrzymał swoją flagę i herb. Za wzór posłużył herbguberni witebskiej z 1856 z elementami wcześniejszego herbuwojewództwa witebskiego. Zatwierdzony dekretem prezydenta Nr 277. Przedstawia francuską tarczę, na czerwonym polu której znajduje się wizerunek srebrnego konnego rycerza w zbroi, trzymającego w prawej ręce na głową miecz, a w lewej – tarczę z sześcioramiennym krzyżem. Herb zwieńczony jest złotą koroną miejską o pięciu zębach, zaś od dołu i z boków wieńcem złotych gałązek dębowych owiniętych niebieską wstęgą.Jak napisano w uzasadnieniu, „w języku heraldyki jeździec symbolizuje to siłę, honor, odwagę, a podniesiony miecz – zwycięstwo i ochronę. Szlachetny koń symbolizuje odwagę lwa, wzrok orła, zręczność lisa. Przyjęcie historycznego herbu jest hołdem dla żołnierzy, którzy bronili swojej ziemi przed wrogiem”.
Główne branże to: przetwórstwo ropy naftowej (47%), produkcja energii elektrycznej (28,5%), przemysł lekki (24%), naftochemia (12,5%), przemysł spożywczy (12%) i produkcja materiałów budowlanych (prawie 10%). Produkuje się tu wszystkie tkaniny lniane,polietylen, połowę białoruskich produktów naftowych i energii elektrycznej, ok. 40% dywanów, ponad 30% wyrobów pończoszano-skarpetkowych. Wytwarza się także maszyny, obuwie, olej, konserwy mięsne i mleczne. Na terenie obwodu znajduje się największa naBiałorusi elektrownia cieplna wNowołukomlu, a także elektrownia wodna „Przyjaźń ludów” w Dryświatach (obecnie nie pracuje). Największe, wyspecjalizowane przedsiębiorstwa mieszczą się wWitebsku, połockim zagłębiu przemysłowym,Orszy. Działa wolna strefa ekonomiczna „Witebsk”. Obwód wchodzi w skład euroregionu „Kraina jezior”.
Rolnictwo specjalizuje się w uprawiezbóż (jęczmień,żyto),ziemniaków, roślin pastewnych, a takżelnu. Rozwinięta jest gospodarka stawno-rybna. Gleby wykorzystywane pod rolnictwo są przeważnie sodowo-bielicowe, sodowo-bagienne lub torfowe i zajmują 40,5% obszaru obwodu. Charakterystyczne są dla nich mozaikowość i kamienistość. Działająkołchozy i spółdzielnie – ok. 400 gospodarstw.
W obwodzie znajduje się 6480 wsi, z których 366 jest opustoszałych. Przeważają niewielkie – poniżej 10 mieszkańców. Na początku 2006 takich wsi było 4718, czyli 73%. Zamieszkuje w nich 19% wiejskiej ludności. Większość ludzi mieszka w 116 wsiach z liczbą mieszkańców ponad 500 w każdej. Największe z nich to m.in. Akciabrskaja i Nówka (rejon witebski),Farynów (rejon połocki),Królewszczyzna (rejon dokszycki), Borówka (rejon lepelski),Babinicze (rejon orszański). Średnio przypada 58 osób na wieś. Najwięcej wsi małych znajduje się w rejonach:brasławskim,miorskim ipostawskim, zaś dużych – worszańskim iwitebskim.