Szaraszka, szaraga (ros. шарашка) – wżargonie więźniówradziecki instytut naukowy lub biuro konstrukcyjne zatrudniające więźniów[1] w tym naukowców, kadrę techniczną. Oficjalna ich nazwa – OKB (ОКБ) jest transliteracją rosyjskiego skrótu nazwyопытное конструкторское бюро (biuro doświadczalno-konstruktorskie/ konstrukcyjne).
W czasachZwiązku Radzieckiego, biura byłytajnymi, na prawachzakładów karnych, instytucjamibadawczo-rozwojowymi pracującymi nad projektowaniem i tworzeniem zaawansowanej techniki i rozwijania technologii, zazwyczaj dla zastosowańwojskowych. W większości dysponowały obiektami i zasobami niezbędnymi do budowyprototypów.Projekty były następnie kierowane dofabryk do masowejprodukcji. Personel głównieinżynierowie,technicy inaukowcy nosił status więźniów, choć były wyjątki. Biura oficjalnie identyfikowano przez nadany im numer, np. OKB-172, niejednokrotnie, pół-oficjalnie przez nazwisko głównegokonstruktora, na przykład, OKB-51 które prowadziłPawieł Suchoj, było też znane jako OKB Suchoj. Szereg z nich zachowało te nazwy nawet po śmierci lub zmianie konstruktora. Ważną szaraszką była tzw.Tupolewska szaraga, czyliCentralne Biuro Konstrukcyjne 29, w którym pracowaliAndriej Tupolew,Siergiej Korolow,Lew Termen i wielu innych[2].
OKB, szaragi przyczyniły się do rozwojuwysokiej techniki, dokonywałypostępu technicznego, prowadziłybadania przemysłowe.
W Polsce problematyka szaraszek znana jest głównie z powieściKrąg pierwszyAleksandra Sołżenicyna, który pracował jako matematyk w szaraszkach wRybińsku,Zagorsku iMarfino.
OKB zaczęły powstawać od 1928[3].
Po okresie władzyI.W.Stalina zniesiony został status „naukowych więzień”, OKB stały się instytucjami wolnych ludzi.
Po upadku Związku Radzieckiego, wiele OKB przekształcono wzjednoczenia naukowo-produkcyjne (Научно-производственное объединение), w skrócie NPO. Było kilka prób połączenia ich w 1990 r., w latach 2001–2006 i później też były fuzje tworzące „narodowych czempionów”, takich jak np.Ałmaz-Antiej[5].