Ten artykuł dotyczy chemika. Zobacz też:generała.Nikołaj Nikołajewicz Siemionow,ros. Николай Николаевич Семёнов (ur.3 kwietnia?/15 kwietnia 1896 wSaratowie, zm.25 września1986 wMoskwie) –rosyjski profesor chemii napolitechnice wLeningradzie (1928–1944) iuniwersytecie w Moskwie (od 1944 roku).
Po ukończeniu w 1913 szkoły realnej wSamarze studiował na Wydziale Fizyczno-MatematycznymUniwersytetu Petersburskiego (m.in. pod kierunkiemAbrama Ioffe), który ukończył w 1917. Następnie wykładał w Tomskim Instytucie Technologicznym oraz na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Tomskiego, w 1920 został kierownikiem laboratorium Petersburskiego Państwowego Fizyczno-Chemicznego Instytutu Rentgenowskiego, w którym w 1927 objął sektor chemiczno-fizyczny, na bazie którego w 1931 założono Instytut Fizyki Chemicznej, którym Siemionow kierował przez 55 lat, do 1986[1]. Prowadził prace badawcze w dziedziniekinetyki chemicznej. Opracował teorięreakcji łańcuchowych (1927–1934), teorię cieplnego spalania i eksplozji (1928–1940) oraz rozchodzenia sięfal wybuchowych. Prowadził też badania nad reakcjamiwolnych rodników[2]
W 1956 roku otrzymałnagrodę Nobla w zakresie chemii (zCyrilem Hinshelwoodem). DwukrotnyBohater Pracy Socjalistycznej (14 kwietnia 1966 i 14 kwietnia 1976), dziewięciokrotnie odznaczonyorderem Lenina[2] (10 czerwca 1945, 29 października 1949, 1953, 1954, 8 maja 1956, 14 kwietnia 1966, 1971, 14 kwietnia 1976 i 18 grudnia 1981). Otrzymał równieżNagrodę Leninowską (1976), dwukrotnieNagrodę Stalinowską II stopnia (1941 i 1949),Order Rewolucji Październikowej (14 kwietnia 1986),Order Czerwonego Sztandaru Pracy (10 czerwca 1946),Medal „Za ofiarną pracę w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”, Złoty Medal im. ŁomonosowaAkademii Nauk ZSRR (1970) i inne wyróżnienia. Był honorowym członkiem Akademii Nauk w Bangalore (Indie, 1959),Węgierskiej Akademii Nauk (1961), Nowojorskiej Akademii Nauk (1962) i Rumuńskiej Akademii Nauk (1965) oraz zagranicznym członkiem Narodowej Akademii Nauk USA (1963), Akademii Nauk NRD (1966),Polskiej Akademii Nauk (1974),Francuskiej Akademii Nauk (1978), Czechosłowackiej Akademii Nauk (1965) i członkiem wielu towarzystw naukowych i uniwersytetów.
W 1974 r. został członkiem zagranicznymPAN[3].
- ↑Дважды Герой Социалистического Труда Семёнов Николай Николаевич :: Герои страны [online], ru/hero/hero.asp?Hero_id=10678 [dostęp 2024-04-24] .
- ↑abСеменов Николай Николаевич, [w:]Владимир АкимовичВ.А. Волков Владимир АкимовичВ.А.,Евгений ВладимировичЕ.В. Вонский Евгений ВладимировичЕ.В.,Галина ИвановнаГ.И. Кузнецова Галина ИвановнаГ.И.,Выдающиеся химики мира. Биографический справочник, Москва: Высшая школа, 1991, s. 400–403,ISBN 5-06-001568-8,OCLC 26361824 (ros.).
- ↑Siemionov, Nikołaj N., [w:] Członkowie Polskiej Akademii Nauk [online], PAN [dostęp 2021-10-12] .
| XX wiek | - 1901:van ’t Hoff
- 1902:Fischer
- 1903:Arrhenius
- 1904:Ramsay
- 1905:Baeyer
- 1906:Moissan
- 1907:Buchner
- 1908:Rutherford
- 1909:Ostwald
- 1910:Wallach
- 1911:Skłodowska-Curie
- 1912:Grignard,Sabatier
- 1913:Werner
- 1914:Richards
- 1915:Willstätter
- 1918:Haber
- 1920:Nernst
- 1921:Soddy
- 1922:Aston
- 1923:Pregl
- 1925:Zsigmondy
- 1926:Svedberg
- 1927:Wieland
- 1928:Windaus
- 1929:Harden,von Euler-Chelpin
- 1930:Fischer
- 1931:Bosch,Bergius
- 1932:Langmuir
- 1934:Urey
- 1935:F. Joliot-Curie,I. Joliot-Curie
- 1936:Debye
- 1937:Haworth,Karrer
- 1938:Kuhn
- 1939:Butenandt,Ružička
- 1943:de Hevesy
- 1944:Hahn
- 1945:Virtanen
- 1946:Sumner,Northrop,Stanley
- 1947:Robinson
- 1948:Tiselius
- 1949:Giauque
- 1950:Diels,Alder
- 1951:McMillan,Seaborg
- 1952:Martin,Synge
- 1953:Staudinger
- 1954:Pauling
- 1955:du Vigneaud
- 1956:Hinshelwood,Siemionow
- 1957:Todd
- 1958:Sanger
- 1959:Heyrovský
- 1960:Libby
- 1961:Calvin
- 1962:Perutz,Kendrew
- 1963:Ziegler,Natta
- 1964:Hodgkin
- 1965:Woodward
- 1966:Mulliken
- 1967:Eigen,Norrish,Porter
- 1968:Onsager
- 1969:Barton,Hassel
- 1970:Leloir
- 1971:Herzberg
- 1972:Anfinsen,Moore,Stein
- 1973:Fischer,Wilkinson
- 1974:Flory
- 1975:Cornforth,Prelog
- 1976:Lipscomb
- 1977:Prigogine
- 1978:Mitchell
- 1979:Brown,Wittig
- 1980:Berg,Gilbert,Sanger
- 1981:Fukui,Hoffmann
- 1982:Klug
- 1983:Taube
- 1984:Merrifield
- 1985:Hauptman,Karle
- 1986:Herschbach,Lee,Polanyi
- 1987:Cram,Lehn,Pedersen
- 1988:Deisenhofer,Huber,Michel
- 1989:Altman,Cech
- 1990:Corey
- 1991:Ernst
- 1992:Marcus
- 1993:Mullis,Smith
- 1994:Olah
- 1995:Crutzen,Molina,Rowland
- 1996:Curl Jr.,Kroto,Smalley
- 1997:Boyer,Walker,Skou
- 1998:Kohn,Pople
- 1999:Zewail
- 2000:Heeger,MacDiarmid,Shirakawa
|
|---|
| XXI wiek | - 2001:Knowles,Noyori,Sharpless
- 2002:Wüthrich,Fenn,Tanaka
- 2003:Agre,MacKinnon
- 2004:Ciechanower,Herszko,Rose
- 2005:Chauvin,Grubbs,Schrock
- 2006:Kornberg
- 2007:Ertl
- 2008:Shimomura,Chalfie,Tsien
- 2009:Ramakrishnan,Steitz,Jonath
- 2010:Heck,Negishi,Suzuki
- 2011:Szechtman
- 2012:Kobilka,Lefkowitz
- 2013:Karplus,Levitt,Warshel
- 2014:Betzig,Hell,Moerner
- 2015:Lindahl,Modrich,Sancar
- 2016:Feringa,Sauvage,Stoddart
- 2017:Dubochet, Frank,Henderson
- 2018:Arnold,Smith,Winter
- 2019:Goodenough,Whittingham,Yoshino
- 2020:Charpentier,Doudna
- 2021:List,MacMillan
- 2022:Bertozzi,Meldal,Sharpless
- 2023:Bawendi,Brus,Jekimow
- 2024:Baker,Hassabis,Jumper
- 2025:Kitagawa,Robson,Yaghi
|
|---|

Identyfikatory zewnętrzne: