 Îlot Balmoral – budynek siedziby głównej NFB wMontrealu | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Siedziba | |||
| Adres | 1501 Rue de Bleury, Montréal, QC H3A 0H3, Canada | ||
| Data powstania | 1939 | ||
| Przewodniczący rady nadzorczej | Claude Joli-Coeur | ||
| brak współrzędnych | |||
| |||
| Strona internetowa | |||
National Film Board of Canada (fr.Office national du film du Canada, w skrócie: NFB/ONF) – państwowakanadyjskawytwórnia filmowa, zajmująca sięprodukcją idystrybucją filmów. Została założona w 1939 roku wOttawie. Jest agencjąRządu Federalnego Kanady. Wyprodukowała 13 tysięcy filmów, które zdobyły ponad 5 tysięcy nagród, w tym 12Oscarów.
Założycielem National Film Board of Canada był brytyjski pionierfilmu dokumentalnego,John Grierson. W latach 1938–1939 pracował on jako doradca rządów Kanady,Australii iNowej Zelandii w zakresie organizowanie państwowych Instytutów filmowych[1]. NFB został założony 2 maja 1939 roku na mocy ustawy o filmie narodowym (National Film Act) i w następstwie raportu o działalności filmowej rządu, sporządzonego przez Griersona, który w październiku tego samego roku został mianowany pierwszym komisarzem ds. filmu. Ustawa została znowelizowana w roku 1950, głównie w celu uwolnienia NFB od bezpośredniej kontroli rządowej[2].
W 1941 roku, po wchłonięciu Canadian Government Motion Picture Bureau NFB rozpoczęła aktywną produkcję filmową. Do 1945 roku stała się jedną z największych wytwórni filmowych na świecie, zatrudniającą 787 osób. Wyemitowano ponad 500 filmów, utworzono zespół ds. animacji pod kierunkiemNormana McLarena, utworzono pozateatralne sieci dystrybucji i wyszkolono filmowców[2].
W 1945 roku John Grierson zrezygnował ze stanowiska, a jego następcą został Ross McLean. Zmagać się on musiał ze zmniejszonym budżetem oraz mniejszą liczbą pracowników. Jego zastępca, Arthur Irwin (od 1950) zainicjował nową ustawę o filmie narodowym, zrestrukturyzował NFB i zaplanował przeniesienie siedziby NFB zOttawy doMontrealu, co zostało sfinalizowane w 1956 roku za rządów następcy Irwina, Alberta Truemana[2].
W powojennym dziesięcioleciu produkcja filmowa została poszerzona o nowe dziedziny: powstały pierwsze filmy dramatyczne, studiowano techniki animacji, rozpoczęto produkcję filmów informacyjnych i telewizyjnych[2].
Po przeprowadzce NFB doMontrealu doszli do głosu twórcy francuskojęzyczni:Pierre Perrault,Gilles Carle,Michel Brault,Gilles Groulx,Claude Jutra,Denys Arcand i inni[2]. W 1957 roku mianowany został pierwszy francuskojęzyczny komisarz NFB, Guy Roberge[3].
Produkcja pełnometrażowych filmów przeznaczonych do emisji kinowej rozpoczęła się w 1963 roku filmemDrylanders Dona Haldane i trwa do dziś, pomimo dyskusji na temat celowości takiej produkcji w instytucji państwowej. Liczne filmy fabularne NFB zdobyły międzynarodowe nagrody i były szeroko rozpowszechniane, jak:Mon oncle Antoine w reżyseriiClaude’a Jutry (1971),J.A. Martin fotograf Jeana Beaudina czy nominowany doOscaraUpadek Cesarstwa AmerykańskiegoDenysa Arcanda (1986). Znaczące redukcje budżetu NFB w latach 90. zlikwidowały w praktyce produkcję filmów fabularnych, a następnie doprowadziły do likwidacji innych programów i redukcji liczby pracowników. W 2002 roku nowy komisarz ds. filmu, Jacques Bensimon, dokonał gruntownej rewizji zadań NFB, kładąc nacisk na produkcję i dystrybucję cyfrową oraz rozszerzenie partnerstwa z producentami komercyjnymi[2].
W latach 70. NFB założył w całej Kanadzie regionalne centra produkcyjne[2].
W I połowie lat 70. XX wieku zaczęły znaczący wkład w rozwój filmu kanadyjskiego kobiety, zarówno jako reżyserzy, jak i technicy[2]. Przyczyniło się do tego założenie w 1974 roku Studia D, pierwszego w historii studia przeznaczonego dla kobiet i filmów o tematyce kobiecej[4]. Inicjatorką jego powstania i pierwszymproducentem wykonawczym byłaKathleen Shannon, która do współpracy dobrała sobie Yuki Yoshidę i Margaret Pettigrew[5]. Wyprodukowane w Studiu D filmy zdobyły szereg międzynarodowych nagród, w tym trzyOscary. Pierwszego Oscara studio zdobyło w 1978 roku za krótkometrażowy film fabularnyI'll Find a Way w reżyseriiBeverly Shaffer. Drugiego Oskara zdobył w 1983 roku krótkometrażowy film dokumentalnyIf You Love This Planet w reżyseriiTerre Nash, a trzeci – w 1984 rokuFlamenco at 5:15, krótkometrażowy dokumentCynthii Scott. Samo Studio D za jedną ze swoich najbardziej udanych produkcji uważa film dokumentalnyBonnie KleinNot a Love Story: A Film About Pornography (1981[6]. W 1996 roku, z powodu cięć w finansowaniu przez rząd federalny, NFB został zmuszony do restrukturyzacji i podjął decyzję o likwidacji Studia D (wraz ze Studiem One i odpowiednikiem Studia D wQuebecu, Regards de femmes)[5].
Również ludnośćtubylcza uzyskała dostęp do sprzętu NFB, dzięki czemu wywodzący się z niej artyści mogli produkować własne filmy:Gil Cardinal (Foster Child, 1987),Alanis Obomsawin (Kanehsatake: 270 Years of Resistance, 1993) czyZacharias Kunuk (Atanarjuat, biegacz, 2001)[2].
W 2011 roku NFB, będący właścicielem największej na świecie kolekcji filmów eskimoskich, wydał przełomową kompilacjęUnikkausivut: Sharing Our Stories[4].
W czerwcu 2017 roku zapoczątkowany został 3-letni plan, zatytułowany Redefining the NFB's Relationship with Indigenous People, mający na celu zwiększenie zatrudnienia wśród rdzennych mieszkańców Kanady oraz większe inwestycje w ich przemysł filmowy. National Film Board zapowiedział zdefiniowanie na nowo swoich stosunków z ludnością rdzenną poprzez zatrudnianie większej liczby rdzennych pracowników (z dwóch do 16 do roku 2025) i szersze zainwestowanie w ich dzieła (15% wydatków na produkcję miało być przeznaczonych na treści rdzennych mieszkańców). Z decyzji tej wyraziła zadowolenie Alanis Obomsawin, znana filmowiec i dokumentalistka, wywodząca się z luduAbenaków: „Wielu filmowcom będzie łatwiej, a drzwi będą otwarte dla jeszcze większej liczby osób”[7]. W 2020 roku Obomsawin otrzymała Nagrodę im. Glenna Goulda (Glenn Gould Prize), przyznawaną co dwa lata w uznaniu wyjątkowego wkładu, wzbogacającego kondycję człowieka poprzez sztukę. Od lutego do kwietnia 2022 roku w Haus der Kulturen der Welt wBerlinie prezentowana była wystawaThe Children Have to Hear Another Story – Alanis Obomsawin, przedstawiająca działalność artystyczną Obomsawin na przestrzeni ostatnich pięciu dekad[4].
W październiku 1992 roku NFB uruchamia CineRobotheque, centrum najnowocześniejszych technologii medialnych, składające się z wideoteki i sali kinowej. Znajduje się w nim pierwszy w Kanadzie duży serwer audiowizualny, zdolny do jednoczesnego odpowiadania na około 50 zgłoszeń zarówno z wewnątrz, jak i z zewnątrz centrum. Kodak Canada przyznaje jej nagrodę Prix Livernois, podkreślając innowacyjne przywództwo NFB w dziedzinie obrazowania. CineRobotheque posłużyła za model do utworzenia NFB Mediatheque w Toronto w 2002 r., co ugruntowało pozycję NFB na początku ery cyfrowej dystrybucji filmów[4].
W styczniu 2009 roku NFB uruchomiła NFB.ca | ONF.ca, swoją cieszącą się uznaniem internetową salę projekcyjną, pierwszą w pełni dwujęzyczną i dwukulturową stronę audiowizualną. Również w tym samym roku NFB uruchomiła pierwszą z rodziny popularnychaplikacji mobilnych - NFB Films naiPhone’a, która została uznana przeziTunes Canada za jedną z najlepszych aplikacji roku 2009. W 2014 roku podczas obchodów 75. rocznicy NFB strona NFB.ca | ONF.ca i jej platformy partnerskie przekroczyły liczbę 50 milionów odsłon, a interaktywne produkcje i platformy cyfrowe NFB otrzymały ponad 100 nagród, w tym 10Webby Awards[4].
Zadaniem NFB, agencji federalnej podlegającej Departamentowi Dziedzictwa Kanady jest tworzenie, produkcja i dystrybucja wyróżniających się i oryginalnych dzieł audiowizualnych, które odzwierciedlają różnorodne realia i perspektywy mieszkańców Kanady oraz udostępnianie tych dzieł zarówno im jak i całemu światu. Służyć temu mają prace konserwatorskie, restauratorskie i digitalizacyjne zbiorów archiwalnych[8].
NFB jest zintegrowaną organizacją produkcyjną i dystrybucyjną, która posiada zbiór filmów, laboratorium konserwatorskie oraz ośrodki postprodukcyjne i badawczo-rozwojowe. Produkuje filmy w obu językach urzędowych Kanady (angielskim i francuskim) w kilka studiach produkcyjnych, kierowanych przez producentów wykonawczych. Posiada 11 ośrodków produkcyjnych w całej Kanadzie:Montrealu,Toronto,Moncton,Halifax,St. John's,Winnipeg,Edmonton iVancouver[9].
W stworzonej przez NFB krajowej sieci dystrybucji uczestniczą podmioty publiczne (biblioteki publiczne i szkolne) oraz prywatne (kina, sklepy z filmami). Sam NFB zajmuje się dystrybucją swoich filmów za granicą. Siedziba komisarza rządowego ds. filmu (Government Film Commissioner) znajduje się wMontrealu, natomiast 5 członków rady w: Montrealu,Ottawie,Saint-Jean-sur-Richelieu,Caraquet iSherwood Park[10].
Główna siedziba NFB mieści się (od 2020 roku) wMonrealu, w biurowcu Îlot Balmoral, gdzie NFB wynajmuje 6 pięter[11].
NFB wyprodukował ponad 13 tysięcy filmów i zdobył ponad 5 tysięcy nagród[12].
Filmy NFB zdobyły ponad 70 nominacji doOscara i zostały uhonorowane 12 Oscarami, po raz pierwszy w 1941 roku za filmChurchill’s Island. Ostatnia nominacja do Oskara (76.) miała miejsce w 2022 roku za krótkometrażowy film animowanyAffairs of the Art w reżyserii Joanny Quinn i Les Mills[4]. W 1989 roku NFB otrzymało honorowego Oscara w uznaniu 50-lecia istnienia i osiągnięć w dziedzinie kinematografii[2].
| Rok | Kategoria | Film, reżyser |
|---|---|---|
| 1941 | Najlepszy krótkometrażowy film dokumentalny | Churchill’s Island,Stuart Legg[13] |
| 1952 | Najlepszy krótkometrażowy film dokumentalny | Neighbours,Norman McLaren[13] |
| 1977 | Najlepszy krótkometrażowy film animowany | The Sand Castle,Co Hoedeman[14] |
| 1977 | Najlepszy krótkometrażowy film aktorski | I'll Find a Way,Beverly Shaffer[15] |
| 1978 | Najlepszy krótkometrażowy film animowany | Special Delivery,Eunice Macaulay iJohn Weldon[14] |
| 1979 | Najlepszy krótkometrażowy film animowany | Every Child, Eugene Fedorenko[14] |
| 1982 | Najlepszy krótkometrażowy film dokumentalny | If You Love This Planet,Terre Nash[13] |
| 1983 | Najlepszy krótkometrażowy film dokumentalny | Flamenco at 5:15,Cynthia Scott[13] |
| 1989 | Nagroda Honorowa | National Film Board of Canada – „w uznaniu pięćdziesięciolecia istnienia firmy i jej ofiarnego zaangażowania w inicjowanie działalności artystycznej, twórczej i technologicznej oraz dążenia do doskonałości w każdej dziedzinie twórczości filmowej”[16] |
| 1994 | Najlepszy krótkometrażowy film animowany | Bob's Birthday,Alison Snowden iDavid Fine[14] |
| 2004 | Najlepszy krótkometrażowy film animowany | Ryan,Chris Landreth[14] |
| 2007 | Najlepszy krótkometrażowy film animowany | Duński poeta,Torill Kove[13] |
W 1955 roku NFB zdobył po raz pierwszyZłotą Palmę (za film krótkometrażowy)[4].
Inne nagrody to: 18 Canadian Screen Awards, 17Webby i ponad 90Genie[12].
30 lipca 2009 roku dorobek audiowizualnyNormana McLarena został wpisany na listęPamięć ŚwiataUNESCO[17].
